Brazylje: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
Hoo man (oerlis | bydragen)
L Bewurkings fan "81.173.210.73" (oerlis) werom set ta de ferzje fan "KamikazeBot".
Rigel 1:
{{Lântabel
{{Lântabel | eigennamme = República Federativa do Brasil | namme = Brazylje | flagge = Flag of Brazil.svg | wapen = Coat of Brasil.png | lokaasje = Brazil (orthographic projection).svg | motto = Ordem e Progresso | folksliet = Hino Nacional Brasileiro | taal = [[Portugeesk]] | haadstêd = Brasilia | steatsfoarm = Federale republyk | oerflak = 8.511.965 | prstwetter = 0,65 | ynwenners = 186.405.000 | teljier = 2005 | munt = [[Real]] | muntkoade = [[BRL]] | tiidsone = -2 oant -5 | feestdei = 7 sep
| eigennamme = República Federativa do Brasil
| namme = Brazylje
| flagge = Flag of Brazil.svg
| wapen = Coat of Brasil.png
| lokaasje = Brazil (orthographic projection).svg
| motto = Ordem e Progresso
| folksliet = Hino Nacional Brasileiro
| taal = [[Portugeesk]]
| haadstêd = Brasilia
| steatsfoarm = Federale republyk
| oerflak = 8.511.965
| prstwetter = 0,65
| ynwenners = 186.405.000
| teljier = 2005
| munt = [[Real]]
| muntkoade = [[BRL]]
| tiidsone = -2 oant -5
| feestdei = 7 septimber
| lânkoade = BRA
| ynternet = .br
| tillefoan = 55
}}
'''Brazylje''', offisjeel ''Bûnsrepublyk Brazylje'', is in lân yn [[Súd-Amearika]]. De haadstêd is [[Brasilia]] en de presidint fan de republyk is sûnt [[2002]] [[Luiz Inácio Lula da Silva]].
 
== Geografy ==
=== Lizzing ===
Brazylje wurdt begrinzge troch:
* [[Fenezuëla]], [[Guyana]], [[Suriname]] en [[Frânsk Guyana]] yn it noarden;
* de [[Atlantyske Oseaan]] yn it easten;
* [[Urûguay]] yn it suden;
* [[Paraguay]], [[Argentynje]] en [[Bolivia]] yn it súdwesten;
* [[Perû]] yn it westen;
* [[Kolombia]] yn it noardwesten.
 
=== Lânskip ===
Brazylje is it op fjouwer nei grutste lân op ierde en it grutste lân fan Súd-Amearika en nimt hast de helte fan it [[wrâlddiel]] yn. De eastgrins wurdt foare troch de [[Atlantyske Oseaan]], dêr't de smelle kuststripe fan tichtbefolke is. Yn it noarden wurdt it lânskip bepaald troch tropysk reinwâld dy't har nei it suden útstrekt ta it Amazoneleechlân. Dat gebiet is it biotoop fan ûntelbere soarten dieren mei in unyk ekosysteem. De grutste rivier fan Brazylje is de [[Amazone]]. It lân is ryk tabedield my boaiemskatten.
 
=== Stêden ===
[[Brasilia]] is de haadstêd fan it lân. Foar [[1960]] wie dat [[Rio de Janeiro]] en noch earder wie it oant [[1763]] [[Salvador]]. Oare grutte stêden binne: [[São Paulo]], [[Belo Horizonte]], [[Fortaleza]], [[Curitiba]], [[Manaus]], [[Recife]], [[Porto Alegre]], [[Belém]] en [[Goiânia]].
 
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Brazil-16-map.jpg|left|thumb|150px|Alde kaart fan Brazylje út [[1519]]]]
Brazylje waard al yn it [[8e millenium f. Kr.]] bewenne troch [[Yndianen]]. Om-ende-by [[1500]] arrivearren de earste [[Jeropa|Jeropeanen]] yn de kustgebieten, dy't yn de [[17e ieu]] [[Portegal|Portegeesk]] besit waarden.
 
Yn [[1807]] flechte it Portegeeske keninlik hûs foar de legers fan [[Napoleon]] nei Brazylje. Fan dat stuit ôf waard Rio de Janeiro de facto de haadstêd fan it Portegeeske ryk. De nasjonale bibleteek waard oprjochte en de earste universiteiten stiften. Doe kening [[Johan VI fan Portegal|Johan IV]] yn [[1821]] nei Portegal werom kearde bleau syn soan Peter efter yn Brazylje. Yn 1822 proklamearre hy de ûnôfhinklikens fan it memmelân en ferkleare himsels ta keizer Peter I. Trije jier letter waard de ûnôfhinklikens erkend. Yn 1831 waard keizer Peter I opfolge troch Peter II. Mei de eksport fan [[kofje]] begûn de ekonomyske bloei. Yn 1889 brocht de nije elite fan kofjebaronnen de monargy ten fal en stelde in federale republyk yn.
 
Yn [[1961]] gripe de militêren de macht dy't oant-en-mei de earste ferkiezings fan [[1982]] it lân regeare. Yn [[1985]] krijt Brazylje syn earste boargerpresidint en yn [[1988]] in nije grûnwet. It leger hat lykwols noch hieltyd in soad ynfloed op it regear.
 
== Demografy ==
=== Befolking ===
It lân wurdt troch in protte lytse etnyske groepen bewenne, dêr't de oerspronklike yndiaanske befolking fan de lytste groep foarmet.
 
== Ekonomy ==
De rike opbringsten fan de lânbou soargje foar in protte ynkomsten. Utsein de [[feefokkerij]] wurdt benammen [[kofje]], [[kakau]], [[soja]] en [[sûker]], [[tabak]], [[stynske weet]] en [[katoen]] ferboud. De [[autoyndustry]] en taleveringsbedriuwen domineare it sterk yndustraliearre lân.
 
It [[BYP]] per persoan is [[$]]9.500 (2007). Gearstalling fan BYP per sektor is 5,5% lânbou, 28,7% yndustry en 65,8% tsjinsten.
 
[[Kategory:Brazylje| ]]
 
{{Link FA|af}}
 
[[ace:Brasil]]
[[af:Brasilië]]
[[ay:Wrasil]]
[[als:Brasilien]]
[[am:ብራዚል]]
[[an:Brasil]]
[[ang:Brasil]]
[[ar:البرازيل]]
[[arc:ܒܪܐܙܝܠ]]
[[arz:البرازيل]]
[[ast:Brasil]]
[[az:Braziliya]]
[[ba:Бразилия]]
[[bar:Brasilien]]
[[bat-smg:Brazilėjė]]
[[bcl:Brasil]]
[[be:Бразілія]]
[[be-x-old:Бразылія]]
[[bg:Бразилия]]
[[bi:Brazil]]
[[bm:Brazil]]
[[bn:ব্রাজিল]]
[[bo:པུ་རུ་ཟིལ།]]
[[bpy:ব্রাজিল]]
[[br:Brazil]]
[[bs:Brazil]]
[[ca:Brasil]]
[[cbk-zam:Brasil]]
[[ce:Бразилия]]
[[ceb:Brasil]]
[[cy:Brasil]]
[[ckb:بەڕازیل]]
[[co:Brasile]]
[[crh:Brazil]]
[[cs:Brazílie]]
[[csb:Brazylskô]]
[[cu:Браꙁїлі́ꙗ]]
[[cv:Бразили]]
[[da:Brasilien]]
[[de:Brasilien]]
[[diq:Brezilya]]
[[dsb:Brazilska]]
[[dv:ބުރެޒިލް]]
[[dz:བཱརཱ་ཛིལ་]]
[[ee:Brazil]]
[[el:Βραζιλία]]
[[eml:Brasil]]
[[en:Brazil]]
[[eo:Brazilo]]
[[es:Brasil]]
[[et:Brasiilia]]
[[eu:Brasil]]
[[ext:Brasil]]
[[fa:برزیل]]
[[fi:Brasilia]]
[[fiu-vro:Brasiilia]]
[[fo:Brasil]]
[[fr:Brésil]]
[[frp:Brèsil]]
[[fur:Brasîl]]
[[ga:An Bhrasaíl]]
[[gan:巴西]]
[[gd:Braisil]]
[[gl:Brasil]]
[[gn:Pindorama]]
[[got:𐌱𐍂𐌰𐌶𐌹𐌻]]
[[gu:બ્રાઝિલ]]
[[gv:Yn Vrasseel]]
[[hak:Pâ-sî]]
[[haw:Palakila]]
[[he:ברזיל]]
[[hi:ब्राज़ील]]
[[hy:Բրազիլիա]]
[[hif:Brazil]]
[[hr:Brazil]]
[[hsb:Brazilska]]
[[ht:Brezil]]
[[hu:Brazília]]
[[ia:Brasil]]
[[id:Brasil]]
[[ie:Brasil]]
[[ig:Brazil]]
[[yi:בראזיל]]
[[ilo:Brazil]]
[[io:Brazilia]]
[[yo:Brasil]]
[[is:Brasilía]]
[[it:Brasile]]
[[ja:ブラジル]]
[[jbo:razgu'e]]
[[jv:Brasil]]
[[ka:ბრაზილია]]
[[kaa:Braziliya]]
[[kab:Brazil]]
[[ky:Бразилия]]
[[kk:Бразилия]]
[[kl:Brazil]]
[[kn:ಬ್ರೆಜಿಲ್]]
[[ko:브라질]]
[[krc:Бразилия]]
[[ks:ब्रासील]]
[[ksh:Brasillėje]]
[[ku:Brazîl]]
[[kv:Бразилия]]
[[kw:Brasil]]
[[la:Brasilia]]
[[lad:Brasil]]
[[lb:Brasilien]]
[[li:Braziel]]
[[lij:Brasî]]
[[lmo:Brasil]]
[[ln:Brazil]]
[[lt:Brazilija]]
[[lv:Brazīlija]]
[[mg:Brazila]]
[[my:ဘရာဇီးနိုင်ငံ]]
[[mk:Бразил]]
[[ml:ബ്രസീൽ]]
[[mn:Бразил]]
[[mr:ब्राझिल]]
[[ms:Brazil]]
[[mt:Brażil]]
[[mwl:Brasil]]
[[mzn:برزیل]]
[[na:Brazil]]
[[nah:Brasil]]
[[nds:Brasilien]]
[[nds-nl:Brazilië]]
[[ne:ब्राजिल]]
[[new:ब्राजिल]]
[[nl:Brazilië]]
[[nn:Brasil]]
[[no:Brasil]]
[[nov:Brasilia]]
[[nrm:Brési]]
[[nv:Bwazííl]]
[[oc:Brasil]]
[[os:Бразили]]
[[pam:Brazil]]
[[pap:Brazil]]
[[pcd:Brésil]]
[[pdc:Brasilien]]
[[pih:Bresel]]
[[pl:Brazylia]]
[[pms:Brasil]]
[[pnb:برازیل]]
[[ps:برازيل]]
[[pt:Brasil]]
[[qu:Brasil]]
[[rm:Brasilia]]
[[ro:Brazilia]]
[[roa-rup:Brazilia]]
[[ru:Бразилия]]
[[sa:ब्रासील]]
[[sah:Бразилия]]
[[sc:Brasile]]
[[scn:Brasili]]
[[sco:Brazil]]
[[se:Brasilia]]
[[sh:Brazil]]
[[simple:Brazil]]
[[sk:Brazília]]
[[sl:Brazilija]]
[[so:Barasiil]]
[[sq:Brazili]]
[[sr:Бразил]]
[[stq:Brasilien]]
[[sv:Brasilien]]
[[sw:Brazil]]
[[szl:Brazylijo]]
[[ta:பிரேசில்]]
[[te:బ్రెజిల్]]
[[tet:Brazíl]]
[[tg:Бразилия]]
[[th:ประเทศบราซิล]]
[[ty:Brazil]]
[[tk:Braziliýa]]
[[tl:Brasil]]
[[tr:Brezilya]]
[[tt:Бразилия]]
[[ug:برازىلىيە]]
[[uk:Бразилія]]
[[ur:برازیل]]
[[uz:Braziliya]]
[[vec:Braxil]]
[[vi:Brasil]]
[[vls:Brazilië]]
[[vo:Brasilän]]
[[wa:Braezi]]
[[war:Brasil]]
[[wo:Breesil]]
[[wuu:巴西]]
[[xal:Ниицәтә Бразилмудин Орн]]
[[xh:Brasil]]
[[za:Bahsih]]
[[zea:Brezilië]]
[[zh:巴西]]
[[zh-classical:巴西]]
[[zh-yue:巴西]]
[[zh-min-nan:Pa-se]]