Keninkryk Wesseks: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 1:
{{wurk}}
[[File:British kingdoms c 800.svg|thumb|Keninkriken yn Brittanje ±800]]
'''Wesseks''' wie ien fan de sân Angelsaksyske keninkriken (ek bekend as de [[heptargy]]) dy't foarôf gienen oan it feriene keninkryk [[Ingelân]]. It lei yn it suden en súdwesten fan it lân. De namme is ûntliend oan de ynwenners, de West-Saksen. It waard in saneamd ''earldom'' (de Ingelske tsjinhinger fan in greefskip) nei [[Knud de Gruute]] syn feroveringstochten yn 1016, en fan 1020 oant 1066. Nei de Normandyske ynfaazje fan 1066 ferdwûnen de Ingelske earldoms en waard Wesseks ferdield ûnder de neifolgers fan [[Willem de Oermasterder]].
 
== Skiednis ==
Wesseks bestie fanôf de [[6e ieu]] oant it ûntean fan de Ingelske steat yn de [[9e ieu]]. Neffens it histoaryske wurk fan namme, de [[Angel-Saksyske Kronyk]] (ASK), waard Wesseks stichte troch de keningen [[Cerdic]] en syn soan [[Cynric]], hoewol't it bewiis hjirfoar ûnbrekt.
 
Line 14 ⟶ 15:
 
It keninskip yn Wesseks wie net suver erflik. De sterkste gadingmakker út foaroansteande famyljes waard keazen of namm sels de macht oer. De ynterne striid dy't dat fan gefolgen hie, sil it keninkryk bytiden ferswakke hawwe. Faaks wie der somtiden gjin wiere kening omdat der gjin ûnderkening útkypte.
 
Na de dood van koning [[Offa]] van Mercia kwam het koninkrijk Wessex op de voorgrond, eerst onder [[Egbert fan Wesseks|Egbert]] (802-839), die door [[Northumbria]] en [[Mercia]] werd erkend als [[Bretwalda]] (heerser van geheel Brittannië), daarna onder zijn zoon [[Ethelbald fan Wesseks|Ethelbald]] (839-859). Onder de regering van deze laatste namen de invallen van de Vikingen toe en toen [[Alfred de Grutte]] (870-899) op de troon kwam, waren de Noormannen of Denen in bezit van geheel [[East Anglia]] en de oostelijke Midlands. Door zijn overwinning bij Edington in [[878]] wist Alfred de onafhankelijkheid van Wessex te handhaven en in 886 sloot hij een verdrag met de Deense kening [[Guthrum]] waarbij aan de Scandinavische invaller een deel van Engeland werd afgestaan, later bekend als de [[Danelaw]].
 
De naam Wessex herleefde in de boeken van de [[19e eeuw]]se romanschrijver en dichter [[Thomas Hardy]].
 
 
== Keningen fan Wesseks ==