[[Ofbyld:Egbert of Wessex map.jpg|thumb|Ingelân yn de tiid fan Egbert]]
'''Egbert''' (ca.sa'n [[770]] - Cornwall, july [[839]]) waswie koningkening vanfan [[Keninkryk Wesseks|Wesseks]] fan 802 - 839. HijHy waswie hetit diedy't de macht vanfan [[Mercia]] overwonbruts en vanfan Wesseks hetit dominante AngelsaksischeAngelsaksyskee keninkryk maaktemakke. HijHy krige de titel ‘[[Bretwalda]]’, waarmee door de [[Angelsaksen]] een heerser werd aangeduid die macht hadhearker overoer andereoare heersershearskers. HijHy wordtwurdt geziensjoen alsas de eersteearste kening vanfan Engeland[[Ingelân]]. HijHy is begraven inyn de Old Minster te [[Winchester]].
== Libben en wurk ==
Egbert waswie zoonin vansoan fan [[Ealhmund fan Kent|Ealhmund]], kening vanfan Kent. NaNei de dooddea vanfan zijnsyn vaderheit verkeert hij inis eensyn onzekereposysje positieûnwis en wordtwurdt hijer doortroch [[Offa fan Mercia]] en [[Beorhtric fan Wesseks]] inyn 789 naarnei hetit vastelandfêstelân vanfan Europa ferbanne. DaarDêr leefthat hijer 13 jaarjier onderûnder beschermingbeskerming vanfan [[Karel de Grutte]] libbe. NaNei hetit overlijdenferstjerren vanfan Beorhtric inyn 802, weetslagget it Egbert metmei steunstipe vanfan Karel de Grutte en vanfan de paus de troontroan vanfan Wesseks te verwervenbesetten. Voor Karel isseach hijhim vooralfral eenas tegenwichttsjinwicht tegenfan de overmachtoermacht vanfan Mercia. HetIt leger vanfan Hwicce (eenin hertogdomhartochdom yn Mercia), valt directfalt Wesseks aanfuortendaliks maaroan, mar de wordtoanfalwurdt doortroch Egbert afgeslagenôfslein.
[[Cornwall]] wordtwurdt onderworpenûnderwurpen inyn tweetwa veldtochtenfjildtochten inyn 815 en 825. OokEk inyn 825 verslaatferslacht hijer [[Beornwulf]] fan Mercia bijby Ellendun (no [[Wroughton]]) en stuurtstjoert zijnsyn zoonsoan [[Ethelwulf]] om zijnsyn gezaggesach te vestigenfêstichjen inyn de gebiedengebieten diedy't onderûnder hetit gezagbewâld vanfan Mercia stondenstienen: Kent, [[Esseks]] en [[Keninkryk Susseks|Susseks]]. InYn 826 vraagtfreget [[East Anglia]] om de beschermingbeskerming vanfan Egbert. AanvallenOanfallen vanfan Mercia op East Anglia inyn 826 en 827 zijnmislearje een grote mislukkingfolslein. InYn 829 verslaatferslacht Egbert Wiglaf fan Mercia en slaatslacht sels zelf munten alsas koningkening vanfan Mercia. Egbert wordtwurdt Bretwalda (de heechste koningkening) vanfan EngelandIngelân, dusdat ookhy metkrige eenek vormwat vante gezagsizzen overoer it grutte Northumberland. InYn 830 volgtfolget nogder eennoch expeditiein naarekspedysje nei de gebiedenkontreien inyn [[Wales]] diedy't onderûnder invloedynfloed vanfan Mercia stondenstienen.
VanafFan 830 volgtôf echterkriget eenWesseks in periodetiid vanfan tegenslagtebeksetters: Wiglaf wint de troontroan vanfan Mercia terugwerom. De macht vanfan Egbert overoer East-Anglia, Esseks en misschienfaaks ookek Kent lijktliket verdwenenoer. MogelijkMooglik ishinget hierdat eengear samenhangmei metit detiidrek periodefan vanboargerkriich burgeroorlogen inyn hetit [[Frankyske Ryk]] waardoorwêrtroch't Egbert zijnde Frankischestipe steunfan verliestde Franken ferlear? UiteindelijkUteinlik ontstaatûntstiet erder eenin natuurlijknatuerlik machtsevenwichtmachtslykwicht tussentusken Wesseks, Mercia, East-Anglia en Northumberland - de kleinelytse statensteaten hebbenhawwe hunharren zelfstandigheidselstannigens dan verlorenferlern: SussexSusseks, Kent, Surrey en mogelijkmooglik ookek Esseks zijnbinne eendan onderin soarte ûnder-koninkrijkkeninkryk onderûnder Egbert Egbertssyn zoonsoan Ethelwulf.
In 836 werd Egbert bij [[Carhampton]] verslagen door een strijdmacht van 35 [[Denemark|Deenske]] schepen. In 838 verslaat hij bij [[Exeter (Ingeland)|Exeter]] een bondgenootschap van Denen en [[Kelten]]. De onafhankelijkheid van het Keltische keninkrijk [[Dumnonia]] is hiermee feitelijk afgelopen. Egbert en Aethelwulf sluiten een overeenkomst met de bisschoppen van [[aartsbiskop fan Canterbury|Canterbury]] en [[Winchester]]. In ruil voor aanzienlijke schenkingen erkennen de bisschoppen Aethelwulf als opvolger van Egbert en erkennen ze Egbert en Aethelwulf als hear en beskermer van hun tsjerken en kleasters. In 839 is er nog correspondentie met [[Loadewyk de Fromme]] over zijn voorgenomen reis naar [[Rome (stêd)|Rome]]. Het testament van Egbert geeft alleen bezittingen aan mannelijke familieleden, zodat er niet via huwelijk bezittingen uit de familie zullen verdwijnen. Het overgrote deel van zijn bezit gaat echter naar zijn opvolger.
