Wikipedy

Egbert fan Wesseks: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen
←Toan eardere ferskillenNeikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
No edit summary
dien
Rigel 1:
{{wurk}}
{{oersette}}
[[Ofbyld:Egbert.jpg|thumb|Kening Egbert]]
[[Ofbyld:Egbert of Wessex map.jpg|thumb|Ingelân yn de tiid fan Egbert]]
 
'''Egbert''' (sa'n [[770]] - Cornwall, july [[839]]) wie kening fan [[Keninkryk Wesseks|Wesseks]] fan 802 - 839. Hy wie it dy't de macht fan [[Mercia]] bruts en fan Wesseks it dominante Angelsaksyskee keninkryk makke. Hy krige de titel ‘[[Bretwalda]]’, de hearker oer oare hearskers. Hy wurdt sjoen as earste kening fan [[Ingelân]]. Hy is begravenbegroeven yn de Old Minster te [[Winchester]].
 
== Libben en wurk ==
Egbert wie in soan fan [[Ealhmund fan Kent|Ealhmund]], kening fan Kent. Nei de dea fan syn heit is syn posysje ûnwis en wurdt er troch [[Offa fan Mercia]] en [[Beorhtric fan Wesseks]] yn 789 nei it fêstelân fan Europa ferbanne. Dêr hat er 13 jier ûnder beskerming fan [[Karel de Grutte]] libbe. Nei it ferstjerren fan Beorhtric yn 802, slagget it Egbert mei stipe fan Karel de Grutte en fan de paus de troan fan Wesseks te besetten. Karel seach him fral as tsjinwicht fan de oermacht fan Mercia. It leger fan Hwicce (in hartochdom yn Mercia), falt Wesseks fuortendaliks oan, mar de oanfalwurdt troch Egbert ôfslein.
 
[[Cornwall]] wurdt ûnderwurpen yn twa fjildtochten yn 815 en 825. Ek yn 825 ferslacht er [[Beornwulf]] fan Mercia by Ellendun (no [[Wroughton]]) en stjoert syn soan [[Ethelwulf]] om syn gesach te fêstichjen yn de gebieten dy't ûnder it bewâld fan Mercia stienen: Kent, [[Keninkryk Esseks|Esseks]] en [[Keninkryk Susseks|Susseks]]. Yn 826 freget [[East Anglia]] om de beskerming fan Egbert. Oanfallen fan Mercia op East Anglia yn 826 en 827 mislearje folslein. Yn 829 ferslacht Egbert Wiglaf fan Mercia en slacht sels munten as kening fan Mercia. Egbert wurdt Bretwalda (de heechste kening) fan Ingelân, dat hy krige ek wat te sizzen oer it grutte Northumberland. Yn 830 folget der noch in ekspedysje nei de kontreien yn [[Wales]] dy't ûnder ynfloed fan Mercia stienen.
 
Fan 830 ôf kriget Wesseks in tiid fan tebeksetters: Wiglaf wint de troan fan Mercia werom. De macht fan Egbert oer East-Anglia, Esseks en faaks ek Kent liket oer. Mooglik hinget dat gear mei it tiidrek fan boargerkriich yn it [[Frankyske Ryk]] wêrtroch't Egbert de stipe fan de Franken ferlear? Uteinlik ûntstiet der in natuerlik machtslykwicht tusken Wesseks, Mercia, East-Anglia en Northumberland - de lytse steaten hawwe harren selstannigens dan ferlern: Susseks, Kent, Surrey en mooglik ek Esseks binne dan in soarte ûnder-keninkryk ûnder Egbert syn soan Ethelwulf.
 
InYn 836 werdwaard Egbert bijby [[Carhampton]] verslagenferslein doortroch eenin strijdmachtstriidmacht vanfan 35 [[Denemark|Deenske]] schepenskippen. InYn 838 verslaatferslacht hij bijer by[[Exeter (Ingeland)|Exeter]] eenin bondgenootschapbûnsgenoatskip vanfan Denen en [[Kelten]]. DeDat onafhankelijkheidbetsjutte vanfeitlik de ein fan de selstannigens fan hetit KeltischeKeltyske keninkrijkkeninkryk [[Dumnonia]] is hiermee feitelijk afgelopen. Egbert en Aethelwulf sluitensleaten eenin overeenkomstferdrach metmei de bisschoppenbiskoppen vanfan [[aartsbiskop fan Canterbury|Canterbury]] en [[Winchester]]. InYn ruil voorfoar aanzienlijkeoansjenlike schenkingenskinkingen erkennenerkenne de bisschoppenbiskoppen Aethelwulf alsas opvolgeropfolger vanfan Egbert en erkennenerkenne zesy Egbert en Aethelwulf alsas hear en beskermer vanfan hunharren tsjerken en kleasters. InYn 839 is erder nognoch correspondentiebriefwikseling metmei [[Loadewyk de Fromme]] overoer zijn voorgenomende reis naarnei [[Rome (stêd)|Rome]]. Hetdy'er testamentfan vandoel wie. Fanwege Egbert geeftsyn alleentestamint bezittingenerve aanallinnich mannelijkemanlike familieledenfamyljeleden, zodatsadat erder nietgjin viafamyljebesit huwelijkferlern bezittingengean uitsil defia familiein zullen verdwijnenhoulik. HetIt overgrotemeastepart deel vanfan zijnsyn bezitbesit gaatgiet echterlykwols naarnei zijnsyn opvolgeropfolger.
 
== Houlik ==
Egbert trouwdetroude metmei [[Redburga]], mogelijkmooglik eenin [[Frankyske Ryk|FrankischeFrankyske]] prinsesprinsesse (eenin zustersuster vanfan keizer Karel de GroteGrutte?). NaastNeist hun zoonsoan Ethelwulf (heitanheit fan [[Alfred de Grutte]]) haddenhienen zesy eenin dochter: de Hillige [[Edith fan Polesworth]].
 
{{Boarnen|boarnefernijing=
* VoorFoar de revisie van hetdit artikel in augustus 2009 is gebruiktgebrûk gemaaktmakke vanfan de EngelstaligeIngelstalige, FranstaligeFrânstalige en DuitstaligeDútstalige versiesferzjes vanfan dit artikel inyn Wikipedia.; Tevens is gebruiken gemaaktteffens vanfan:
* [http://fmg.ac/Projects/MedLands/ENGLAND,%20AngloSaxon%20&%20Danish%20Kings.htm#_Toc214769425 Egbert inyn ''Foundation for Medieval Genealogy'']
}}
{{Commonscat|Egbert of Wessex}}
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/wiki/Egbert_fan_Wesseks"