Keninkryk Wesseks: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
→Skiednis: red st |
L Ik haw wat stavering en ôfkoartings oanpast. |
||
Rigel 1:
[[File:British kingdoms c 800.svg|thumb|Keninkriken yn Brittanje ±800]]
'''Wesseks''' wie ien fan de sân Angelsaksyske keninkriken (ek bekend as de [[heptargy]]) dy't foarôf gienen oan it feriene keninkryk [[Ingelân]]. It lei yn it suden en súdwesten fan it lân. De namme is ûntliend oan de ynwenners, de West-Saksen. It waard in saneamd ''earldom'' (de Ingelske tsjinhinger fan in greefskip) nei [[Knud de Grutte]] syn
== Skiednis ==
Wesseks bestie
"495. ''Der kamen twa ealmannen nei Brittanje, Cerdic en Cynric syn soan, mei fiif skippen, nei in plak mei de namme Cerdicesora, deselde deis fjochten hja tsjin de Welsken''."
It histoaryske Wesseks begjint mei [[Ceawlin]] (560-591?), neffens de tradysje de soan fan Cynric. Syn machtsbasis lei yn de westlike Teemsdelling, mei [[Dorchester-on-Thames|Dorchester]] yn [[Oxfordshire]] as haadplak. Hy wreide it ryk nei alle kanten út, benammen nei it westen ta. Hy jildt as de twadde [[Bretwalda]] (
Letter waard it ryk ek nei it suden ([[Hampshire]] en [[Wight]]) en súdwesten ([[Dorset]] en [[Somerset]], letter [[Devon]]) útwreide. Tagelyk waard it noardlik part fan it gebiet lykwols ynnaam troch it keninkryk [[Mercia]]. Dêrom waard [[Winchester]] yn it suden in nij bestjoerssintrum.
Rigel 13:
De namme Wesseks waard doe oars noch net brûkt. Earst nei it regear fan [[Ine]] (± 700) waard sprutsen oer de 'West Saksen', en noch wer letter waard it gebiet as Wesseks oantsjut. Earder hjitte it ''[[Gewisse]]'' of ''[[Gewissae]]''. Dizze benamming waard wol ferbûn mei de mytologyske 'Gewis', de pake fan Cerdic, mar it is nei alle gedachten earder in âld Saksysk wurd dat 'bûnsgenoaten' betsjut.
De lettere útwreiding fan Wesseks mei it [[Devon]] en [[Cornwall]] fan no, die de macht fan de keningen tanimmen. Dit
It keninskip yn Wesseks wie net suver erflik. De sterkste gadingmakker út foaroansteande famyljes waard keazen of
Nei de dea fan kening [[Offa]] fan Mercia, kaam Wesseks op de foargrûn, earst ûnder [[Egbert fan Wesseks|Egbert]] (802-839), dy't troch [[Northumbria]] en [[Mercia]] erkend waard as [[Bretwalda]] (hearsker fan hiel Brittanje), dêrnei ûnder syn soan [[Ethelbald fan Wesseks|Ethelbald]] (839-859). Under it regear
De name Wesseks kaam fannijs ta libben yn de romans fan de [[19e ieu]]ske skriuwer en dichter [[Thomas Hardy]], mar libbet ek hjoeddeis fierder yn de nammen fan tal ferienings, skoallen en ynstellingen.
== Keningen fan Wesseks ==
De list is de tradisjonele list fan keningen fan Wesseks, mei feiten sa't de keningslisten fan Wesseks dy jouwe. De [[Angelsaksyske Kronyk]] jout oare feiten: (Cerdic [[519]]-[[534]], Cynric 534-[[560]], Ceawlin 560-[[591]]).
* Om it feit dat Ceawlin foar [[Ethelbert fan Kent]] [[bretwalda]] wie oerienstimme te litten mei, sa't men tocht, mar wierskynlik net klopjende, datearring fan it begjin fan Ethelreds regear op ± 560.
* Om it keningshûs fan Wesseks in gruttere âldens en sa mear status te jaan.
Rigel 79:
<gallery>
Ofbyld:Cherdik - John Speed.JPG|
Ofbyld:Kengils - John Speed.JPG|
Ofbyld:Egbert.jpg|
Ofbyld:Athelwulf.jpg|
</gallery>
== Keppelings om utens ==
* [http://www.zyworld.com/wessexsociety/caseforwessex.htm De Wessex Society] {{
* [http://www.ogdoad.force9.co.uk/alfred/alfhidage.htm The Burghal Hidage] {{
* [http://www.st-andrews.ac.uk/~bp10/wessex/index.shtml Thomas Hardy's Wessex] Undersyksside fan Dr. Birgit Plietzsch {{
* The History Files: [http://www.historyfiles.co.uk/KingListsBritain/EnglandWessex.htm Keningen fan de West Saksen] {{
[[Kategory:Angelsaksen]]
|