Ferkâldenens: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
útprúst
Rigel 1:
{{wurk}}
[[Ofbyld:Rhinovirus.PNG|thumb|In rhinofirus is de meast foarkommende oarsaak fan ferkâldenens.]]
[[Ofbyld:Illu conducting passages.svg|thumb|Ferkâldheid is in sykte fan de boppeste luchtwegen (blau)]]
'''Ferkâldenens''' of '''Ferkâldheid''' is in ynfeksje troch in [[Firus (biology)|firus]] (meast in [[rhinofirus]] of [[koronafirus]]).
 
In ferkâldheid ('''akute firale nasofaryngitis''') is in virale [[ynfeksje]] fan it slymflues fan de boppeste luchtwegen ([[noasnoasholte]], [[kiel (anatomy)|kiel]] en [[luchtpiip]]). Symptomen kinne wêze: [[niezenprúste]], rinnende noas, in tichte noas, kielpine, [[hoast]]jen, [[pine yn'e holle]], [[wurchens]]wurchte. Somtiden is der ek in [[konjunktivitis]] (reade, jûkjende [[each (anatomy)|eagen]]). De pasjint kin meast sy deistige dingen fuortsette. In ferkâldenens duorret meastal fiif oant sân dagen, in enkelde kear twa wiken. Der binne trochstrings 2 à 4 ynfeksjes it jier by folwoeksenen. Bern dy't op skoalle sitte kinne wol oant 12 kear it jier ferkâlden wurde. De iennichste menier onom ynfeksje foar te kommen is hânwaskje<ref>[http://www.phac-aspc.gc.ca/chn-rcs/handwash-eng.php Staying healthy is in your hands - Public Health Agency Canada<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>.
 
Is in ferkâldheid oerbettere dan is der in libbenslange [[ymmúnsysteem|ymmuniteit]] foar dat spesifike firus. Der binne lykwols hûnderten ferskillende soarten firussen dy't ferkâldheid jouwejaan kinne. De measte binne rhinofirussen, mar it kinkinne ek oaren wêze, sa as it koronafirus, para-[[gryp|ynfluenzafirus]], ''[[Respiratoir syncytieel virus|respiratory syncytialvirus]]'', [[adenofirussen|adenofirus]], [[enterofirussen|enterofirus]] en metapneumofirus.
 
De namme suggerearret dat men it wei kriget troch kjeld<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/wales/4433496.stm BBC NEWS | UK | Wales | Mothers 'were right' over colds<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>. Wittenskiplik bewiis is dêr lykwols net foar<ref>[http://fampra.oxfordjournals.org/cgi/content/full/22/6/608 Acute cooling of the feet and the onset of common cold symptoms - Johnson and Eccles 22 (6): 608 - Family Practice<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref><ref>[http://jn.nutrition.org/cgi/content/full/130/5/1512S Zinc and the Common Cold: A Meta-Analysis Revisited - Jackson et al. 130 (5): 1512S - Journal of Nutrition<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>. Wol is it in feit dat ferkâldheid fral yn de [[winter]] en by kâld en wiet waar foarkomt, mar dit kin oare oarsaken hawwe. Yn soksoarte omstannichheden sitte minsken mear yn'e hûs en luchtsje hja minder, sadat de firussen harren makliker ferspriede kinne as simmerdeis. Ien hypotese seit dat kjeld de bloedfetten fan de boppeste luchtwegen fernauje; minder bloedoanfier dochtfermindert de pleatslike ôfwar ferminderjen<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12357708 Acute cooling of the body surface and the common c...[Rhinology. 2002&#93; - PubMed Result<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>.
 
Ondanks beweringen, zowel afkomstig uit deDe [[farmaceutischefarmaseutyske industrieyndustry]]<ref>[http://aac.asm.org/cgi/content/full/43/9/2109 Activity of Pleconaril against Enteroviruses - Pevear et al. 43 (9): 2109 - Antimicrobial Agents and Chemotherapy<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3440773 Prophylaxis and treatment of rhinovirus colds with...[J Antimicrob Chemother. 1987&#93; - PubMed Result<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2438740 Interferons and their clinical value. [Rev Infect Dis. 1987 Mar-Apr&#93; - PubMed Result<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref> alsen de [[AlternatieveAlternative geneeswijzengenêskunde|alternatievealternative sectorsektor]]<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11697022 Preventing the common cold with a garlic supplemen...[Adv Ther. 2001 Jul-Aug&#93; - PubMed Result<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11035691 Chicken soup inhibits neutrophil chemotaxis in vit...[Chest. 2000&#93; - PubMed Result<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>wolle hawwe dat sy ferkâldenens behannelje en foarkomme kinne, mar dêr is hetnea in medysk medischbewiis nietfoar bewezenfûn<ref>[http://www.lungusa.org/site/pp.asp?c=dvLUK9O0E&b=35873#done Cold and Flu Guidelines: The Common Cold - American Lung Association site<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref><ref>http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1472796</ref> dat een verkoudheid door [[geneesmiddel|medicatie]] kan worden voorkomen of genezen. De [[symptoom|symptomen]] kunnenkinne welwol wordenbestriden bestredenwurde, maar het is onzeker ofmar de duurferkâldenens vanduorret deder verkoudheidwierskynlik kannet wordenkoarter verkortom.
 
{{boarnen|boarnefernijing=