Nij Beets: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
→Keppeling om utens: Kat |
→Skiednis: wat oer de skiednis |
||
Rigel 12:
Bysûnder is it iepenloftmuseum [[It Damshûs]]. De earmoede yn de tiid fan de [[feanterij]] kin hjir besjoen wurde. Der wurdt war dien om it [[Polderhaadkanaal]] op'e nij te iepenjen. De namme Nij Beets komt fan it tichtby lizzende buorskip Ald Beets dat eartiids gewoan Beets hiet.
== Skiednis ==
Nij Beets is stifte yn 1863 troch de feanarbeiders. De feanarbeiders kamen om 1860 hinne nei Nij Beets om it fean fan harren (fean)bazen ôf te graven en der dêrnei turf fan te meitsjen. De delsetting lei yn de [[himrik]] fan it âlde doarp Beets.
Troch de feanen rûn in wichtige ferbiningswei nei [[Utingeradiel]], de Zeveinsweg; noardliker lei de Ga Weg - no de Prikkewei - yn it doarp. Yn de Tegenwoordige Staat van Friesland (1788): ''Den rydweg, die van Beetsterzwaag door dit Dorp en voorts naar 't Westen loopt, onder den naam van rechte Zeveins weg en dien van Ga weg; gaande de laatste geheel tot aan Utingeradeels grenzen, door de laage landen, die de Beetster Hooi- en Maadlanden worden genaamd. Verder Zuidoostwaards [...] liggen hooi- en weidlanden, bekend by den naam van Wester Buure Vennen, na welke de Marschen volgen.''
De feanarbeiders fertsjinnen suver neat en moasten wenje yn houten krotten (dy't se faaks sels timmerje moasten) of op wêr't earst turf op ferfierd waard mar dy't net mmear brûkt wurde koenen foar turfferfier. Fan de boaten waard in húske makke of op de boaten waard in hûs makke.▼
Yn 1831 waard in nije strjitwei, de Nije Leppedyk - no de Domela Nieuwenhuiswei - tusken de Zeveinsweg en de Gean Wei oanlein. De lannen gienen fan 1863 ôf op de skeppe. Tweintich jier liet it lânskip in ôfwikseling fan stroken woeste grûn, healannen en turflannen sjen. Der waard benammen oan de Prikkewei boud, oan de eastside fan de Skipsleat en ten noarden fan de Nij Beetsterfeart. Sûnt ein [[19e ieu]] kaam de ûntginning fan de útfeante grûn stadichoan op'e gleed.
Yn Nij Beets stiet museum It Damshûs dat de skiednis fan de feanarbeiders yn Nij Beets fertelt. Hjir stean ek de neiboude húskes en der is sels in hûs yn syn hiele hear en fear oerpleatst. Dit húske wie fan de famylje Dam, fandêr de namme It Damshûs. Op it terrein fan it museum stiet de [[Tsjasker Nij Beets]].▼
Yn 1891 waard in houten tsjerkje boud. Yn 1908 koe oan de Skipsleat in stienen herfoarme tsjerke boud wurde. Yn 1917 folge oan de Prikkewei in grifformearde tsjerke. Fan de iere organisearre folkswenningbou binne de rige fan tweintich út 1921 oan de Swynswei (de eardere Zeveinswei) en it streekje fan tolwe dy't yn 1938 en 1940 oan in sydpaad fan de Domela Nieuwenhuiswei kamen, goede foarbylden.
== Damshûs ==
Krekt yn Nij Beets is de skiednis fan de feanterijen sichtber yn it leechfeanterijmuseum 'It Damshus', dêr't in ienkeamerwente oan de Skipsleat in orizjinele kearn fan is. <br>
▲De feanarbeiders fertsjinnen suver neat en moasten wenje yn houten krotten (dy't se faaks sels timmerje moasten) of op wêr't earst turf op ferfierd waard mar dy't net
▲Yn Nij Beets stiet museum It Damshûs dat de skiednis fan de feanarbeiders yn Nij Beets fertelt. Hjir stean ek de neiboude húskes en der is sels in hûs yn syn hiele hear en fear oerpleatst. Dit húske wie fan de famylje Dam, fandêr de namme It Damshûs. Op it terrein fan it museum stiet de [[Tsjasker Nij Beets]]. Fierders lit it museum de rekonstruksje fan it houten tsjerkje sjen.
It [[Sudergemaal]] waard yn 1924 boud en wie ien fan de earste elektryske gemalen yn Fryslân.
| |||