|
[[Ofbyld:Vissarion Belinsky 4.jpg|thumb|''Vissarion Belinski'']]
[[File:Stamp USSR 1952 CPA1675.jpg|thumb|Postsegel wijd oan de dea, 100 jier lyn, fan [[Nikolaj Gogol]] en Belinsky), 1952]]
'''Vissari Grigorevitsj Belinski''' (''[[Russysk]]: Виссарион Григорьевич Белинский; [[Suomenlinna|Sveaborg]] (by [[Helsinki]]), [[11 juny]] [[1811]]/[[30 maaie]], –[[Sveaboarch]] (by [[Sint-PetersburgHelsinki]],) – [[7 juny]] [[1848]]/[[26 maaie]], [[Sint-Petersburch]]) wie in foaroansteand [[Ruslân|Russysk]] literêr kritikus en [[publisist]], en [[Liberalisme|liberaal]] út de [[19e ieu]], dy't kultuereelkultureel op West-Europa oriïntearrerjochte wie.
==Libben en opfettings==
Belinski waard berne as soan fan in militêre dokter ûnder [[Helsinki]] en studearre fan 1829 oant 1832 oan de Lomonosov-[[universiteit fan Moskou]]. Hy waard fan de universiteit stjoerd omdatmei erde kwalifikaasje ‘te min bejeftige’ wie, mar de wiere reden wie syn krityk op it [[liifeigendom]].
Belinski publisearre yn syn koarte libben hûnderten artikelenartikels, dy’t grutte ynfloed op de Russyske literatuer nei 1840 hân hawwe. Hy wenne en wurke yn St. Petersburg,Petersburch, dêr’t er in respektearre (liberaal) kritikus en redakteur fan twa literêre magazines wie: ''Otechestvennye Zapiski'' en ''Sovremennik''. By beide blêden wurke er gear mei de jongere [[Nikolaj Nekrasov]]. Yn 1843 troude er mei Maria Wassiljevna Orlowa; sy krigen trije bern.
Belinski’s opfettings oer literatuer en keunst hathawwe fjouwer wichtige eleminten:
#It (sosjaal) [[Russysk realisme|realisme]]: in realistyske werjefte fan de wurklikheid, mar net fan it tafallige, mar fan it karakteristike dêrfan;
#“Volkstümlichkeit”: in artistike werjefte fan de sosjale werklikheid út it stânpunt fan it ferhûddûke folk wei sjoen;
#It is de taak fan literatuer om heechsteande ideeën te bringen;
#De literatuer hat in funksje yn it opbringen fan minsken .
Hy ferwurde syn stellingen it meast dúdlikdúdlikst yn in “Oersjoch fan de Russyske literatuer” út 1846 en in stúdzje oer Gogol út 1843.
Yn 1837 oppenearre [[tuberkuloaze]] him by Belinski. Hy liet him yn 1847 noch behannelje yn [[Berlyn]] en [[Salzburg (stêd)|SalzburgSalzburch]] , maar yn 1848 stoar er yn [[Sint-Petersburch|St. Petersboarch]] nei in lang lijen.
==Ynfloed==
De ynfloed fan Belinski op it sosjale en yntellektuele libben yn it Ruslân fan 1850 oant 1917 kinhat netgrut ûnderskat wurdewest. Hy waard de geastlike heit fan de Russyske [[yntelligintiayntelligintsia]], en hie in ynfloed dy’t him fuortsette oant de Russyske revolúsje ta: de earste [[Bolsjewiken]] beskôgen him as in soarte fan literêre tsjerkfaar (omwylst er letter ûnder [[Jozef Stalin|Stalin]] wer ferbean te wurdenwaard, benammen om syn frijsinnige tinkwize).
Op de Russyske literatuer wie syn ynfloed as it kin noch grutter. Hy stipe [[Gogol]] by it útjaan fan “Deade sielen” en wie de earste dy’t yn in stúdzje de klam lei op it grutte belang fan it fernijend wurk fan Gogol. ; tegearreTegearre mei [[Nikolaj Nekrasov|Nekrasov]] ‘ûntduts’ er [[Fjodor Dostojevski]] (“Earme minsken”), en hie er grutte ynfloed op [[Ivan Toergenjev]], [[Aleksej Pisemski|Pisemski]] en tal fan oare Russyske skriuwers. Sa spile er in tige wichtige rol yn it grutte klassike tiidrek fan de Russyske literatuer yn de [[19e]] ieu]] en wurdt er sjoen as de heit fan it Russysk realisme.
[[Aleksander Herzen]] en Ivan Toergenjev hienen wiedweidichwiidweidich omtinken foar Belinski yn har memoires, dy't ek yn it [[Nederlânsk]] ferskyndeferskynd memoiresbinne.
==Literatuer ==
== Keppeling om utens ==
* {{en}} [http://www.kirjasto.sci.fi/belinsk.htm Biografy] {{noat|Ingelsk}}
{{DEFAULTSORT:Belinski, Vissarion}}
| 