Runen: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L plaatsje
Xqbot (oerlis | bydragen)
L r2.5.2) (Bot - oars: th:อักษรรูน; tekstwiziging
Rigel 1:
[[Ofbyld:Futhark.png|right|thumb|Noardlike runenalfabet:<br />f-u-th-a-r-k]]
[[Ofbyld:Runen angelsaechsisch.jpg|right|thumb|Angelsaksyske runenalfabet 'futhork'.]]
'''Runen''' (of it ''runeskrift'') is it âldst-bekende [[skrift]] dat yn Germaanske lannen brûkt waard; it bestiet út letters fan rjochte en hoekige linen dy't maklik yn stien of hout skrast wurde kinne. Nei de earste seis letters hjit it ek wol ''futhark''.
 
== Historysk ==
Rune-ynskripsjes binne bekend fan sa. [[3e ieu|200]] oant [[13e ieu|1200]] nei Kristus, en yn [[Skandinaavje]] noch in pear ieuwen langer. Hjirnei ferlear it skrift stadichoan de konkurrinsjestriid mei it [[Latynske alfabet]]. It skrift waard benammen foar [[ynskripsje]]s op wapens, deiske korrespondinsje, grêfstiennen, ensfh., brûkt. Yn hast alle gebieten dêr't Germaanske folken (wêrûnder de [[Wytsingen]]) west hawwe, kinne rune-ynskripsjes oantroffen wurde.
 
De runetekens waarden, neist harren deiske gebrûk, ek foar it [[wiersizzen]] brûkt: omt elk skriftteken de namme fan in wurd draacht, waarden hjiroan magyske betsjuttings takend. It [[Dútsk]]e tiidwurd ''raunen'' (flústerje) is oan ''rune'' besibbe.
Rigel 14:
 
Yn it [[Sweden|Sweedske]] [[Dalarna]] waarden guon kalinders noch oant resinte tiden yn runen opsteld.
[[FileOfbyld:Vaksalastenen.jpg|thumb|De runestien fan Tyke Viking yn [[Växjö]]]]]
 
== Hjoeddeisk ==
Rigel 30:
* [[Anglofryske runen]]
 
[[kategoryKategory:Wytsingen]]
[[kategoryKategory:Noarske mytology]]
 
[[af:Rune-alfabet]]
Rigel 78:
[[sr:Руне]]
[[sv:Runor]]
[[th:อักษรรูนส์รูน]]
[[tr:Runik yazı]]
[[uk:Руни]]