Maleisk: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
Luckas-bot (oerlis | bydragen) L r2.5.2) (Bot - derby: nl:Maleis |
wurk dien |
||
Rigel 1:
{{Taaltabel|
namme = Maleisk|
Line 6 ⟶ 5:
eigen namme = Bahasa Melayu هاس ملايو |
sprutsen yn = [[Yndoneezje]], [[Maleizje]], [[Singapore]], [[Tailân]], [[Filipinen]], [[Myanmar]],
[[Kambodja]], [[Sry Lanka]], [[Brûnei]], [[Timor]], Cocos Eilannen, Christmas Eilân |
taalgebiet = |
tal sprekkers = |
Line 25 ⟶ 24:
}}
It '''Maleisk''' heart ta de [[Austronesyske talen]] en is fan oarsprong de memmetaal fan de [[Maleizjers]], de ynwenners fan it Maleisyske skiereilân, Súd-[[Filipinen]], Súd-[[Tailân]], [[Singapore]] en parten fan [[Sumatra]].
De taal wurdt sprutsen yn ûnder oare [[Brûnei]], [[Maleizje]] en [[Yndoneezje]]. Yn dat lêste lân is ''[[Yndonesysk|Bahasa Yndoneezje]]'' in standerdisearre foarm fan ûnder oare it eardere ''pasar-Maleisk''. Yn [[Singapore]] is it ien fan de fjouwer offisjele talen. Hjir en yn Brûnei wurdt it ienfâldichwei it ''Bahasa Melayu'' (''Maleiske taal'') neamd.
De
▲De officiële standaard voor het Maleis, die overeengekomen is tussen Brunei, Indonesië en Maleisië, is ''Bahasa Riau'', de taal van de [[Riouwarchipel]], waarvan lang is gedacht dat daar de oorsprong lag van de Maleise taal.
▲Door de lange historische banden tussen Indonesië en Nederland zijn veel Maleise woorden in het Nederlands opgenomen. Voorbeelden zijn [[amok]] (''amuk''), [[kras (beschadiging)|kras]] (''keras''), [[sarong]] (''sarung''), [[toko]], [[bakkeleien]] (''berkelahi''), [[pienter]] (''pintar''), [[piekeren]] (''pikir''), [[pisang]] en [[kapok]] (''kapuk'') en in uitdrukkingen als: "Dat is niet mijn [[pakkie-an]] (van ''bagian = afdeling'')".
Troch de Arabieren waard it Maleisk earder ''Jawy'' neamd. Dat wurd is in ferbastering fan de namme fan it eilân "[[Java (eilân)|Java]]". Dat waard wer troch de Maleizjers ûntliend en libbet yn distiid noch troch yn it saneamde [[Jawyskrift]]. It Jawyskrift is in foarm fan it Arabyske skrift dat foar it Maleisk oanpasse is. Ek yn Tailân wurdt de taal fan (Maleisktalige) [[moslim]]s út it suden fan it lân [[Pattany (stêd)|Pattany]] en omkriten), sa neamd.
==
Omdat it Maleisk fan eartiids en ek noch fan hjoed brûkt wurdt troch sprekkers fan ferskillende talen om mei elkoar te kommunisearen hawwe op in protte plakken yn Yndoneezje en Maleizje mar ek dêrbûten alderlei regionale en net-regionale farianten ynfloed fan lokale taal of talen ûndergean. Sa wurdt der ûnderskied makke tusken diverse dialekten, farianten, besibbe talen en op Maleisk basearre [[Kreoolse talen]], dêr't in oantal goed beskreaun fan is:
* [[Makassaarsk Maleisk]]
en in protte oaren.
▲* [[Ambonees (taal)|Ambonees Maleis]]
▲* [[Batjan Maleis]]
▲* [[Jakartaans Maleis]]
▲* [[Betawi]]
▲* [[Serui Maleis]]
▲* [[Ternataans Maleis]] of het Noord-Moluks Maleis
▲* [[Manadonees Maleis]]
▲* [[Tioman Maleis]]
▲* [[Kupang Maleis]]
▲* [[Bandanees Maleis]]
▲* [[Banjarees Maleis]]
▲* [[Brunei Maleis]]
== Maleisk as taal yn Nederlân ==
==== Indyske Nederlanners ====
De Yndo's yn de nije republyk krigen trochdat sy de taal min of net behearsken, problemen mei it praten en learen fan de nije ienheidstaal: it Yndonesysk. It Pasar Maleisk wie de lingua franca v
fan de Yndonesyske argipel. Fan eartiids waard it Maleisk yn Ynje neamd, fier foardat de wurden Yndoneezje/Yndonesysk ûntstie. It tsjintwurdige Yndonesysk, wat [[Yndonesysk|Bahasa Yndoneezje]], neamd wurdt, is basearre op it Maleisk en hat him ferspraat fanút de eastkust fan [[Sumatra]], mar is bewust en akademysk oanfolle, bysteld en ûntwikkele om ta in skikte ienheidstaal te kommen.
▲Maleis maar dan juist het Pasar Maleis (vereenvoudige vorm van Maleis en de ''[[lingua franca]]'' van de Indonesische archipel) werd gesproken door [[Indische Nederlanders]] ("Indo's") van de 1ste generatie, maar het Maleis of het Pasar Maleis was nooit de taal van de Indo's of de Indo's van de 1ste generatie.
==== Molukkers ====
[[Molukkers]]
▲== Zie ook ==
[[Kategory:Taal]]
{{Link FA|ms}}
| |||