Hijum: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Nije side Hijum
 
Aliter (oerlis | bydragen)
Ferskate oanpassings
Rigel 1:
'''Hijum''' is it noardlikste [[doarp]] fan [[Ljouwerteradiel]]. De [[Hijumerfeart]], de âlde namme ''Hijumermear'' jout dit oan, is de grinsskieding tuskenmei de beide gemeenten. Bij it eardere kleastergemeente [[GenezarethFerwerderadiel]] komme de Hallumer Trekfeart en de Hijumerfeart byinoar. De namme Hijum is te ferklearjen as ''hiem'' of ''wenplak''.
 
==It ûnstienSkiednis==
[[Ofbyld:Hijum herf. tsjerke 1732yn 1723 J. Steelingwerf.wiki.jpg| right|frame|Sa tekene J.[[Jacobus Stellingwerf]] de Hijum tsjerke]]
Hijum is ûnstien op in kwelderwâl. Doe’t yn de 12de ieu der in dyk oanlein waard, wat no de [[Hege Hearrewei ]] is, kaam Hijum yndyk te lizzen. Hijum kaam sa yn hannen fan it kleaster [[Mariëngaarde]]. Mariëngaarde hie hast alle grûn yn hannen. It ynwennertal hat lang sa om de 300 west. Nei 1945 is der in oanwaaks kommen om’t Ljouwerters harren dêr te wenjen setten. It gemeentebestjoer hat dat oanmoedige troch yn Hijum wenten te bouwen. <br>
 
Sûnt de Reformaasje binne Hijum en [[Feinsum]] eins twillingdoarpen wurden. De measte ferienigings hawwe se mienskiplik. Yn Hijum hat lang de middenstân foar beide doarpen wenne. Der ishat ek noch in sichoreifabrykje west. It jierlikse doarpsfeest wurdt om bar yn Hijum en Feinsum holden. <br>
Om 1900 hinne is de terp foar in grut part ôfgroeven. Sa is it tsjerkhôf in eilantsje wurden yn krâns fan beamen.
 
It ynwennertal hat lang sa om de 300 west. Nei 1945 is der in oanwaaks kommen om’t Ljouwerters harren dêr te wenjen setten. It gemeentebestjoer hat dat oanmoedige troch yn Hijum wenten te bouwen.
 
==De mûne==
Oan de Hege Hearrewei by de HijumerfeartHijumer Feart stie wat lang de iennichste koarnmûnenôtmûne fan Ljouwerteradiel west hat. Dit wie de ''Mariëngaarder mûneMûne'', ek wol ''Menaarder'', ''Bilgarder'' of ''Bilgaarder mûneMûne'' neamd. Der wurdt wol tocht dat dizze mûne troch it kleaster stifte is. Letter kaam der in partikuliere mealder. Yn [[1869]] is de mûne ôfbaarnd en dat wie de ein fan dizze mûne. Hjir sit in ferhaal oan fêst. De lêste mealder, Papma, woe wol fan de mûne ôf. Hy fûn in keaper foar 30003.000 gûne en joech dy lok. Mar letter betocht Papma him wer en de nije eigner woe him de mûne wol wer ferkeapje. Papma koe de mûne foar 45004.500 gûne wer weromkeapje. Papma hat dat dien, mar hy bekroade him wol oer dy 15001.500 gûne dy’t hy tajaan moast. Syn húshâldster wie dêr wol rie op. De mûne wie foar 50005.000 gûne tsjin brân fersekere,; as reade hoanne kraaide dan sprong Papma der noch mei winst út. Sa barde it dan dat de mûne yn ‘e brân fleach. Allinne begûn doe it gewisse fan de húshâldster te sprekken en se joech harsels as dieder oan.
 
==De Herfoarme Tsjerketsjerke==
Oan de Hege Hearrewei by de Hijumerfeart stie wat lang de iennichste koarnmûne fan Ljouwerteradiel west hat. Dit wie de Mariëngaarder mûne, ek wol Menaarder, Bilgarder of Bilgaarder mûne neamd. Der wurdt wol tocht dat dizze mûne troch it kleaster stifte is. Letter kaam der in partikuliere mealder. Yn 1869 is de mûne ôfbaarnd en dat wie de ein fan dizze mûne. Hjir sit in ferhaal oan fêst. De lêste mealder, Papma, woe wol fan de mûne ôf. Hy fûn in keaper foar 3000 gûne en joech dy lok. Mar letter betocht Papma him wer en de nije eigner woe him de mûne wol wer ferkeapje. Papma koe de mûne foar 4500 gûne wer weromkeapje. Papma hat dat dien, mar hy bekroade him wol oer dy 1500 gûne dy’t hy tajaan moast. Syn húshâldster wie dêr wol rie op. De mûne wie foar 5000 gûne tsjin brân fersekere, as reade hoanne kraaide dan sprong Papma der noch mei winst út. Sa barde it dan dat de mûne yn ‘e brân fleach. Allinne begûn doe it gewisse fan de húshâldster te sprekken en se joech harsels as dieder oan.
[[Ofbyld:Hijum Preekstoelheff. tsjerke preekstoel.wiki.jpg|frame|right|De preekstoel fan de Hijumer tsjerke.]]
De tsjerke is yn de twadde helte fan 12de ieu boud. DeDer sitte noch fragminten fan dowestien yn. De tsjerke wie wijd ta St.[[Sint Nikolaas. Nikolaas wieNiklaas]], de patroan fan de seefarders. Der wurdt wol tocht dat der doe yn Hijum skippers wenne hawwe. Se hienen oer [[Aldeleie]] in goede ferbining mei de Middelsee. <br>
 
Oer de lêste pastoar, út [[1580]], de dominikaan hear Pibo, is noch it nedige bekend. Hy beklaget him tige hoe’t derer yn Hijum behannele is.
==De Herfoarme Tsjerke==
 
Om 1900 hinne is de terp foar in grut part ôfgroeven. Sa is it tsjerkhôf in eilantsje wurden yn in krâns fan beamen.
[[Hijum Preekstoel.wiki.jpg|De preekstoel fan de Hijumer tsjerke]]
 
De tsjerke is yn de twadde helte fan 12de ieu boud. De sitte noch fragminten fan dowestien yn. De tsjerke wie wijd ta St. Nikolaas. Nikolaas wie de patroan fan de seefarders. Der wurdt wol tocht dat der doe yn Hijum skippers wenne hawwe. Se hienen oer [[Aldeleie]] in goede ferbining mei de Middelsee. <br>
Oer de lêste pastoar út 1580, de dominikaan hear Pibo, is noch it nedige bekend. Hy beklaget him tige hoe’t der yn Hijum behannele is.
It ûnderhâld foar de tsjerke waard te swier foar de lytse Herfoarme Gemeente en dêrom is de tsjerke oerdien oan de Stichting Alde Fryske Tsjerken.
 
==De Grifformearde tsjerke==
Yn [[1877]] waard der yn Hijum in Ofskiedenofskieden Tsjerketsjerke stifte. Dizze is letter oansletten by de [[Grifformearde Tsjerken yn Nederlân]]. De tsjerke hat de namme ''Betheltsjerke '' krige.
 
==Aebinga’s en Emminga’s==
Yn 1877 waard der yn Hijum in Ofskieden Tsjerke stifte. Dizze is letter oansletten by de Grifformearde Tsjerken yn Nederlân. De tsjerke hat de namme Betheltsjerke krige.
[[Ofbyld:Hijum it Nijehûs 1732.wiki.jpg|Sa seach J.Jacobus Stellingwerf it ferinnewearre Nijehûs]]
 
==Hijum hie twa aadlike slachten. De Aebinga’s of Eabinga’s en de Emminga’s==. De E(m)minga’s hienen ek besit yn [[Stiens]].
 
Hijum hie twa aadlike slachten. De Aebinga’s of Eabinga’s en de Emminga’s. As stamheit fan de Aebinga’s wurdt yn de 15de[[15e ieu]] [[Folkert Gosses Eabinga]] neamd. Hy wie [[grytman]] fan it noardlike part fan Ljouwerteradiel neamd. Fierder is ek bekend wurden [[Binnert Abinga]] bekend wurden. De Aebinga’s hearden by de fetkeapers[[Fetkeapers]]. Doe’t [[Karel V]] yn [[1511]] as lânshear fan Fryslân ynhuldige waard, wegere Binnert om de eed fan trou oan de nije lânshear ôf te lizzen. Syn besit waard doe oernommen troch [[Hessel fan Martena]] dy’t syn namme jûn hat oan teit [[Martenahûs]] yn Frjentsjer..
[[Ofbyld:Hijum it Nijehûs 1732.wiki.jpg|Sa seach J.Stellingwerf it ferinnewearre Nijehûs]]
 
De E(m)minga’s hienen ek besit yn [[Stiens]]. Op in stuit binne in Aebinga en in Emminga mei twa susters troud. Dizze susters koenen inoar net ferneare. It gefolch dêrfan wie dat se oer en wer sa no en dan it legertsje opinoar ôfstjoerden. De Aebinga's binne letter nei [[Hallum][] ferhuze. As eingnereigner fan harren state, it Nijehûs, komme we letter ek oare nammen tsjinfoar. Yn 1732 makke [[J.Jacobus Stellingwerf]] in tekening fan wat doe eins in boufal wie.
Hijum hie twa aadlike slachten. De Aebinga’s of Eabinga’s en de Emminga’s. As stamheit fan de Aebinga’s wurdt yn de 15de ieu Folkert Gosses Eabinga neamd. Hy wie grytman fan it noardlike part fan Ljouwerteradiel neamd. Fierder is ek bekend wurden Binnert Abinga. De Aebinga’s hearden by de fetkeapers. Doe’t Karel V yn 1511 as lânshear fan Fryslân ynhuldige waard wegere Binnert om de eed fan trou oan de nije lânshear ôf te lizzen. Syn besit waard doe oernommen troch [[Hessel fan Martena]] dy’t syn namme jûn hat oan te Martenahûs yn Frjentsjer..
De E(m)minga’s hienen ek besit yn [[Stiens]]. Op in stuit binne in Aebinga en in Emminga mei twa susters troud. Dizze susters koenen inoar net ferneare. It gefolch dêrfan wie dat se oer en wer sa no en dan it legertsje opinoar ôfstjoerden. De Aebinga's binne letter nei [[Hallum][ ferhuze. As eingner fan harren state, it Nijehûs, komme we letter ek oare nammen tsjin. Yn 1732 makke [[J. Stellingwerf]] in tekening fan wat eins in boufal wie.
 
== Arjen Roelofs==
Yn Hijum hat, yn de twadde helte fan de 18e ieu en it begjin fan de 19e ieu, de doe ferneamde stjerrekundige [[Arjen Roelofs]] wenne en wurke. Hy is mei syn twa bruorren en synin suster op it hôf fan Hijum begroeven.
 
Yn Hijum hat de doe ferneamde stjerrekundige [[Arjen Roelofs]] wenne en wurke. Hy is mei syn twa bruorren en syn suster op it hôf fan Hijum begroeven.