Marije Louise fan Hessen-Kassel: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
Luckas-bot (oerlis | bydragen) L Bot - derby: sv:Marie Louise av Hessen-Kassel |
oanfolling fan nl: |
||
Rigel 3:
== Libben ==
=== Jeugd ===
Maria Louise wie de dochter fan [[Karel Loadewyk fan Hessen-Kassel|Karel Loadewyk]] en [[Maria Anna fan Koerlân|Maria Anna]]. Sy boaske op [[24 april]] [[1709]] yn Kassel mei [[Johan Willem Friso fan Nassau-Dietz|Johan Willem Friso]] (1687–1711) foarst fan Nassau-Dietz, sûnt 1702 ek foarst fan Oranje en [[steedhâlder]] fan Fryslân en Grinslân.▼
Maria Louise wie de dochter fan [[Karel Loadewyk fan Hessen-Kassel|Karel Loadewyk]] en [[Maria Anna fan Koerlân|Maria Anna]]. Maria Louise waard berne yn [[Kassel (Dútslân)|Kassel]] as dochter fan [[Karel fan Hessen-Kassel|Karel Loadewyk fan Hessen-Kassel]] en [[Maria Anna fan Koerlân]]. Se kaam út in húshâlding fan fyftjin bern, tsien bruorren en fiif susters. Se waard strang opfieden.
▲
=== Houlik ===
Nei feskate moetings mei [[Johan Willem Friso fan Nassau-Dietz]] besluet it pear te trouwen. Nei't skynt wie it by de earste moeting al echte leafde. Johan Willem Friso reizge yn [[1709]] nei Kasselta om dêr syn glorieuze yntocht te dwaan. Mar hy hat pech, midden yn de stêd brekt in tsjil fan syn wein, sadat hy net fol pracht en preal by syn breid foarride kin, mar rinnede nei it paleis ta moat. Op [[26 april]] 1709 is yn [[Kassel (Dútslân)|Kassel]] it houlik.
It pear set har ta wenjen yn it steedhâlderlik Hof fan Ljouwert. Har man is net folle thús meidat hy troch oarloch op it slachfjild wêze moat.
Op [[14 july]] [[1711]] komt harman oan by [[Moerdijk (doarp)|Moerdijk]]. Hy wol oerstekke nei De Haach, om dêr de erfenis fan syn fiere neef, [[Willem III fan Oranje|Kening-steedhâlder Willem III]] te regeljen. Mar de boat slaat troch in wynpûst yn it seil om en Johan Willem Friso ferdrinkt. Ut dit koarte houlik wie dochs nich ien bern berne:
* [[Amalie fan Nassau-Dietz (1710-1777)|Anna Charlotte ''Amalia'']] (1710-1777), troud mei [[Frederik fan Baden-Durlach]] (1703-1732). Anna Charlotte waard letter dwylsinnich.
== Regentes (1711-1731) ==
[[Ofbyld:MarijkeMeumetKinderen.jpg|thumb|200px|left|''Maria Louise mei har twa bern ± 1725'']]
Achtenfjirtich dagen nei it ferstjerren fan har man wurdt noch in soan berne:
* [[Willem IV fan Oranje-Nassau|''Willem IV'' Karel Hendrik Friso]] (1711-1751), troud mei [[Anna fan Hannover]] (1709-1759).
Marie Louise naam yn de perioade fan de minderjierrichheid fan har soan it steedhâlderskip fan Fryslân, Grinslân en Drinte waar as regintesse. Se rjochte alles op de krekte opfieding fan har bern, en yn it bysûnder dat fan har soan. Se residearre dêrby om en om yn Ljouwert en Grins en [[paleis Soestdyk]]. Yn har reginskip docht se ek in tal oankeapen: de ambachtshearliken fan Soet en Birkt, fan Baarn en Ter Iem komme by domeingrûnen. Bygebouwen krije in oare bestimming, en de stâlen wurde ferhuze. Boppedat liet se yn 1730 foar harsels it bûtenferbliuw [[Mariënburch]] bouwe. Hja bewenne it [[Princessehof]], in stedspaleis dat yn 1731 oankocht wie. .
== Middelbere leeftiid ==
Yn 1731 siet har taak as regintesse der op. Se sette har ta wensjen yn it [[Princessehof]] yn de Ljouwerter Grutte Tsjerkestrjitte, in hof dat yn 1731 oankocht wie. Maria Louise hie in wichtige porsleinkolleksje. Tsjintwurdich sit yn it Princessehof it nasjonaal [[keramyk]]museum. Yn de jierren dêrnei feriensume se. Har soad hie it smoardrok, en boppedat siet hy faak yn it fiere De Haach]]. Reizgjen nei De Haach waarden har te moedsum om faak te dwaan. Dêrneist koe se mar min oerwei mei har skoandochter [[Anna fan Hannover]]. Doe't yn 1747 [[Willem IV fan Oranje-Nassau]] ek steedhâlder fan de oare gewesten fan de [[Republyk fan de Sân Feriene Nederlannen|Republyk]] waard bleau hy permanint yn [[De Haach]]. == Regintesse (1759-1765) ==
Yn oktober 1750 kaam se foar it lêst by har soan op [[Paleis It Loo|paleis it Loo]]. Doe't Willem IV yn 1751 ferstoar, wie syn soan [[Willem V fan Oranje-Nassau|Willem V]] noch mar trije jier âld. Ek Willem V syn suske Carolina wie doe noch minderjierrich. De mear as santichjierrige
Marijke Meu naam it regintskip oer fan har skoandochter, [[Anna fan Hannover]], dy't yn [[1759]] ferstoar. Har gesondheid wie yn dizze jierren al lange tiid swak. Zij moast yn dit twadde regintskip gearwurkje mei de [[Loadewyk Ernst fan Brunswyk-Lüneburg-Bevern|hartoch fan Brunswyk]], dy't as foud oer har beppesizzers oansteld wie. Meardere kearen reizge se fan Ljouwert nei De Haach om op te kommen foar de belangen fan har neiteam. Een lichte beroerte makke dat se de macht oer har rjochterhân ferlear.
Op [[Palmsnein|palmpeaske]] 1765 wie se noch oanwêzich yn de [[Grutte of Jacobinertsjerke|Grutte Tsjerke]] fan Ljouwert, wêrnei't se by it ferlitten fan de tsjerke safolle mooglik tsjerkegongers mei neidruk goedendei knikt. Op peaskesneon waard de âlde Marie Louise siik. Se woe net hawwe dat har sykte útlekte, omdat dan Peaske foar de minsken bedoarn wêze soe. Op twadde peaskedei, [[9 april]] 1765 sliepte se wurch yn. Se wie 77 jier oud. Inkele wiken letter waard se bysetten yn de boppegrûnske kapel fan de [[Grêfkelder fan de Fryske Nassau's]] yn de Grutte Tsjerke fan Ljouwert, 54 jier neidat har man ferstoan wie. Omdat hja yn [[Fryslân]] tige populêr wie, waard se troch de befolking ek wol 'Muoi' of 'Meu'. neamd.
== Houlik en bern ==
| |||