Dat wie te tankjen oan de Joadske arts [[Balavignus]] dy’t de reinigingswetten konsekwint trochfierde. Ynstee de maatregels fan Balavignus oer te nimmen waard hy krekt salang martele oant hy bekende de wetterputten fergiftige te hawwen. Hjirnei binne in soad pogroms útfierd yn hiel Jeropa. Der wienen mear as 10.000 Joadske slachtoffers. Yn de steden [[Bazel]], [[Frankfurt]], Straatsburch en [[Keulen]] waard de Joadske befolking alhiel útroege.
===BedjerreBedoarne loft===
In skoftlang hawwe minsken ek tocht dat de pest ferspraat waard troch bedoarne en besmette loft. Yn de strjitte baarnden se tûnen mei pik, bytiden ek krûden. De reek moast de besmette loft ferdriuwe. Fan de [[16e ieu]] ôf ferskynden der pesthuzen wêrdêr't pestlijers ûnderbrocht waarden, faaks mei leproaspasjinten en gekken. De pesthuzen stienen faaks bûten of oan de râne fan de stêd, dêrmei woene se de siken ôfsûnderje fan de oaren. De pestlijers waarden fersoarge troch in pestmaster, ek wol snaffeldokter neamd. In pestmaster droech in lange jas mei in masker dat like op in pinguinbek. Dit masker wie fold mei krûden om de kweade dampen tsjin te gean. De dokters behannelen de minsken troch switkueren, ierlittingen en klysma’s te jaan. Ek snijden se de bûlen wol fuort. Dit helle allegear neat út, it gie om in baktearje. Mar omdat bytiden minsken wol better waarden gie men troch mei de behanneling.
== Sinleaze maatregels ==
Artsen en it bestjoer wie machteleas, dôchs kundige men steatshieltyd nije maatrigels of. Alles basearre op ferkearde ferûnderstellingen. Sa moast der yn Amsterdam yn 1534 oan elts hûs werdêr't in pestslachtoffer wie, seis wikenwike lang in bosk strie hingje. Op dy manier soenekoene foarbygongers sjen oftdat derdêr in pestlijer west hienehie. Yn [[1602]] waarden prommen, spinaazje en komkommers ferbean en mocht men de blêden fan woartels en radizen net bewarje. Men tocht dat de besmetting har dêrop hechtsjenhechtsje giesoe.
