Wikipedy

Ivan Pavlov: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen
Neikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
56.999 edits
fan nl:
 
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
56.999 edits
wurkleas
Rigel 2:
'''Ivan Petrovitsj Pavlov''' ([[Russysk]]: Иван Петрович Павлов) ([[Rjazan]], [[14 septimber]] [[1849]] - [[Sint-Petersburch|Leningrad]], [[27 febrewaris]] [[1936]]) wie in [[Ruslân|Russysk]] [[fysiolooch]]. De [[Pavlovreaksje]] is nei him neamd.
Yn 1904 krige hy de [[Nobelpriis foar de Fysiology of Genêskunde]]. Yn 1915 de [[Copley Medal]]. De Nobelpriis krige hy net foar de sa ferneamd wurden ûndersikings nei de kondisjonearring (de [[Pavlov-effekt|Pavlovreaksje]]), mar troch ûndersyk nei de [[spiisfertarring]]. As onderdeel van dit onderzoek woe hy de [[flibe]]produksje fan [[hûn]]en by it jaan fan ferskillende soarten fretten mjitte. Hjirby stuite hy lykwols op it ferskynsel dat de hûnen al flibe oanmakken noch foardat hy it fretten jûn hie, en sels as hy sûnder fretten sabeare die as't er se fuorre.
Pavlov ûndersocht dit ferskynsel fierder, troch bygelyks 5 sekonden foar it fuorjen in [[klok (bel)|bel]] rinkelje te litten. Nei in oantal kearen blykten de hûnen yndie by it rinkeljen fan de belle al flibe ôf te skieden. Dit hjit no kondysjonearre refleks, en it troch Pavlov ûntdekte ferskynsel hjit [[klassike kondysjonearring]]: as n prikel A (de belle) faker foarôfgiet oan prikkel B (it fuorjen) dat in bepaald gedrach (flibeproduksje) oplevert, dan sil op 'en doer prikel A al dat gedrach opleverje, ek sûnder prikel B. Om it ferskynsel fan de kondysjonearre refleks better te bestudearjen dienen Pavlov en syn studinten folle mear, systematyske eksperiminten.
{{wurk}}
Pavlov ûndersocht dit ferskynsel fierder, door bijvoorbeeld 5 seconden voor het voeren een [[klok (bel)|bel]] te laten rinkelen. Na een aantal keren bleken de honden inderdaad bij het rinkelen van een bel al speeksel af te scheiden. Dit heet nu de geconditioneerde reflex, en het door Pavlov ontdekte verschijnsel heet [[klassieke conditionering]]: als een prikkel A (de bel) herhaaldelijk voorafgaat aan prikkel B (het voeren) dat een bepaald gedrag (speekselproductie) oplevert, dan zal op den duur prikkel A reeds dat gedrag opleveren, ook zonder prikkel B. Om het verschijnsel van de geconditioneerde reflex uitvoeriger te bestuderen voerden Pavlov en zijn studenten veel uitgebreide, systematische experimenten uit.
 
[[Ofbyld:One of Pavlov's dogs.jpg|thumb|250px|left|Pavlov’s''Pavlov syn Doghûn, Pavlov Museum, 2005]]
Sokke kondisjonearjendekondysjonearjende prosessen soenen neffens guon [[Behaviorisme|behavioristyske]] psychologen de basis foarmje foar alle menselijkeminsklike en dierlijkedierlike leerprocessenlearprosessen. MetMei dezedizze gedachte stondstie men midden inyn de geestgeast vanfan de tijdtiid, waarinwêryn uitvloeiselenútfloeisels vanfan hetit [[darwinisme]] en hetit wetenschappelijkwittenskiplik [[Materialisme (filosofiefilosofy)|materialisme]] de vormingfoarming vanfan eenin mechanischmeganysk [[wereldbeeldwrâldbyld]] inyn navolgingneifolging vanfan [[René Descartes|Descartes]] befosrderenbefoarderen.
 
Ek Pavlov syn Russyske kollega's [[Ivan Setsjenov]] en [[Vladimir Bechterew]] wienen 'refleksologen'. Yn feite wie Setsjenov de earste Russyske psycholooch dy't eksperimintearre mei refleksen, mar Pavlov waard folle bekender as hy.
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/wiki/Ivan_Pavlov"