Frâns Ferdinand fan Eastenryk: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oers
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
wurkleas
Rigel 1:
[[Ofbyld:Franzferdinand.jpg|thumb|''Aartshartoch Frans Ferdinand (rjochts) mei famylje]]
'''Frans Ferdinand''' (DútsDútsk: ''Franz Ferdinand'') ([[Graz]], [[18 july]] [[1863]] – [[Sarajevo]], [[28 juny]] [[1914]]), [[aartshartoch]] fan [[Eastenryk-Este]], wie kroanprins fan [[Keizerryk Eastenry|Eastenryk]]. Hy wie de soan fan aartshartoch [[Karel Loadewyk fan Eastenryk]] en [[Maria Annunciata fan Bourbon-Sisylje]]. Hy wie in neef fan keizer [[Frans Jozef I fan Eastenryk|Frans Jozef I]] en waard nei de selsmoard fan kroanprins [[Kroanprins Rudolf fan Eastenryk|Rudolf]] en de dea fan syn heit troanopfolger fan [[Eastenryk-Hongarije]]. Hy wie in kâld, hurd en despoatysk man. Hy glimke hast net, hie in typyske kâkldekâlde stoarjende blik en r6unrûn oerdreaun plechticheptich.
Hy samle antyk e hie in roazetún. Syn grutste leafhawwerij wie lykwols de jacht. Op jacht mei de Dútske keizer [[Wilhelm II fan Dútslâm|Wilhelm II]] skeat hy ris 59 swinen en wie dûm dat de sechtichste him ûntkomd wie. Syn rol by de jacht wie benammen it oerheljen fan de trekker, sittend yn in stoel. Personiel dreau de bisten by him foarby, wylst oaren de kadavers ôffierden en wer oaren ;laden gewearen oanrikten. Yn it jachtslot [[Konopiste|Konopište]] by [[Benesov|Benešov]] yn [[Tsjechje]] dêr't hy in grut part fan syn libben tahâlde, binne de wanden fan in soad fertrekken nog altiten tûzenen krekt dokumintearre jachttrofeeën fan oer de heule wrâld te sjen. Hjirûnder ek de opsette kop fan it earste bist dat syn dochter skeat, op twajierrige leeftiid.
 
Hy samle antyk een hie in roazetún. Syn grutste leafhawwerij wie lykwols de jacht. Op jacht mei de Dútske keizer [[Wilhelm II fan Dútslâm|Wilhelm II]] skeat hy ris 59 swinen en wie dûm dat de sechtichste him ûntkomd wie. Syn rol by de jacht wie benammen it oerheljen fan de trekker, sittend yn in stoel. Personiel dreau de bisten by him foarby, wylst oaren de kadavers ôffierden en wer oaren ;laden gewearen oanrikten. Yn it jachtslot [[Konopiste|Konopište]] by [[Benesov|Benešov]] yn [[Tsjechje]] dêr't hy in grut part fan syn libben tahâlde, binne op de wandenmuorren fan in soad fertrekken nog altiten tûzenen krekt dokumintearre jachttrofeeën fan oer de heule wrâld te sjen. Hjirûnder ek de opsette kop fan it earste bist dat syn dochter skeat, op twajierrige leeftiid.
Frans Ferdinand boaske op [[1 july]] [[1900]] ûnder syn stân mei grevinne [[Sophie Chotek]]. De keizerlike famylje stie it houlik pas ta neidat oerienkomd wie dat Sophie gjin keninklike status krije soe en eventuele bern gjin oanspraak op de troan meiutsje soenen (een [[morganatysk houlik]]). Frans Jozef wie net oanwêzich by it houlik.
{{wurk}}
Op [[28 juny]] [[1914]] waard hy yn [[Sarajevo]] ([[Bosnje en Herzegovina]]) mei in [[FN Model 1910]]-pistoal deasketten troch [[Gavrilo Princip]], wylst hy in rûnrit makke yn in [[Gräf & Stift]] (sjoch ek: [[moard op Frans Ferdinand]]). De aanslag was waarschijnlijk beraamd door De Zwarte Hand, een geheime nationalistische Servische groepering. 28 juni is als gedenkdag van de [[Slag op het Merelveld]] een speciale dag voor de Zuid-Slaven. Naar aanleiding van deze moord verklaarde Oostenrijk de oorlog aan [[Servië]]. Deze gebeurtenissen werden gebruikt als aanleiding tot de [[Eerste Wereldoorlog]], al lagen de oorzaken daarvan elders.
 
Frans Ferdinand boaske op [[1 july]] [[1900]] ûnder syn stân mei grevinne [[SophieSofie Chotek]]. De keizerlike famylje stie it houlik pas ta neidat oerienkomd wie dat SophieSofie gjin keninklike status krije soe en eventuele bern gjin oanspraak op de troan meiutsjemeitsje soenensoene (eenin [[morganatysk houlik]]). Frans Jozef wie net oanwêzich by it houlik.
== Bern ==
Frans Ferdinand en Sophie krigen trije bern:
 
Op [[28 juny]] [[1914]] waard hy yn [[Sarajevo]] ([[Bosnje en Herzegovina]]) mei in [[FN Model 1910]]-pistoal deasketten troch [[Gavrilo Princip]], wylst hy in rûnrit makke yn in [[Gräf & Stift]] (sjoch ek: [[moard op Frans Ferdinand]]). De aanslagoanslach waswie waarschijnlijknei alle gedachten beraamd doortroch De ZwarteSwarte HandHân, eenin geheime nationalistischenasjonalistyske ServischeServyske groeperinggroepearring. 28 junijuny is alsas gedenkdagtinkdei vanfan de [[SlagSlach op hetit MerelveldMerelfjild]] eenin specialespesjale dagdei voorfoar de ZuidSúd-Slaven. NaarNei aanleidingoanlieding vanfan dezedizze moordmoard verklaardeferklearre OostenrijkEastenryk de oorlogoarloch aanoan [[ServiëServje]]. DezeDizze gebeurtenissenbarrens werdenwaarden gebruiktbrûkt alsas aanleidingoanlieding totta de [[EersteEarste WereldoorlogWrâldoarloch]], al lagenleine de oorzakenoarsaken dêrfan daarvanearne eldersoars.
*[[Sophie fan Hohenberg|Sophie]] (1901-1990)
 
*[[Maximiliaan fan Hohenberg|Maximiliaan]] (1902-1962)
== Bern ==
*[[Ernst fan Hohenberg|Ernst]] (1904-1954)
Frans Ferdinand en SophieSofie krigen trije bern:
* [[SophieSofie fan Hohenberg|SophieSofie]] (1901-1990)
* [[MaximiliaanMaksimiliaan fan Hohenberg|MaximiliaanMaksimiliaan]] (1902-1962)
* [[Ernst fan Hohenberg|Ernst]] (1904-1954)
 
{{Commonscat|Archduke Franz Ferdinand of Austria}}