Franz Liszt: ferskil tusken ferzjes

 

== Pelgrimaazje (1835–1843) en Weimar (1843-1861)==

Op 28 augustus 1827 kaam syn heit oan de gefolgen fan [[búktyfus]] te ferstjerren. Liszt wie doe 16 jier en finânsjeel al selstannich. Troch de dea fan heit en dêr oerhinne noch in mislearre ferhâlding mei ien fa syn learlingen , Caroline de Saint-Cricq – buten harren skuld – rekke er depressyf en ferlear alle nocht en niget oan de muzyk. Neist dy [[senuwynsinking]] waard er slim siik, mar waard wer better.<ref>Taylor (1986), pp. 17-19</ref> Yn dizze snuorje rekket Liszt yn de ban fan de literatuer kaam, wat in grutte boarne fan ynspiraasje foar him wurde soe (en ek foar neikommende generaasjes komponisten). Teffens ferdjippe er him yngeand yn religy. It iennige wat er yn dy tiid komponearre hat, is de ''Grande Fantaisie sur la Tyrolienne'' (1829), in transkripsje fan [[Daniel-François-Esprit Auber|Auber]] syn opera "La Fiancée", dy't opdroegen waard oan Chopin.<ref>Taylor (1986), pp. 17-20.</ref><br />

X

Bij het uitbreken van de (Frânske) [[Julyrevolutie|Revolúsje fan 1830]] ontstond een kentering - vol overgave stortte Liszt zich weer op de muziek, als ware hij door het gebulder van de kanonnen wakker geschud. Tusken 1830 en 1832 kaam er yn de kunde mei de grutte nammen út it muzyklibben út dy tiid: Rossini, Bellini, Meyerbeer, Paganini en letter [[Hector Berlioz]], [[Frédéric Chopin]], die grote invloed hadden op Liszts leven als musicus (zowel op poëtisch, lyrisch als virtuoos vlak). Daarnaast ontmoette hij schrijvers, filosofen en andere intellectuelen, onder wie [[Victor Hugo]] en [[George Sand]].

X

Fan [[1833]] oant [[1844]] hie Liszt in liaison mei de skriuwster [[Marie Catherine Sophie de Flavigny]], grevinne d’Agoult - better bekend ûnder har [[pseudonym]] ''"Daniel Stern"''. Om it skandaal út de wei te gean flechten sy nei Genêve. Sy krigen twa dochters, Blandine en [[Cosima Liszt|Cosima]], en in doan, Daniël dy’t al jong stoar. Dochter Blandine, troude letter yn in foarneam Frânsk laach; dochter [[Cosima Liszt|Cosima]] (1837-1930) troude yn 1857 mei [[Hans von Bülow]] en yn 1870 mei [[Richard Wagner]]. Neist leafde betsjutte dy relaasje foar Liszt ek finansjele wissichheid en in fêst ferbliuwplak. Ek har protte kunde sil Liszt wol fertuten dien hawwe. De relaasje einige yn 1844, ûnder oaren omdat er in soad fan hûs wie en omdat er it flirten mei oare froulju net litte koe. Yn dizze perioade skreau er syn ferneamde [[Études d'Exécution Transcendante]], [[Grandes Etudes de Paganini]] en twa fan de trije suites [[Années de Pèlerinage]] en spile er op sawat alle grutte konsertpoadiums fan Europa.

 

Yn [[1847]] krige er by in konsertreis yn [[Ruslân]] kunde oan prinses Carolyne zu [[Sayn und Wittgenstein|Sayn-Wittgenstein]] . In houlik koe it net wurde, omdat de [[Roomsk-katolike Tsjerke|katolike tsjerke]] it ûntbinen fan it houlik tusken prinses Carolyne en har man, prins Nicholas zu [[Sayn und Wittgenstein|Sayn-Wittgenstein]] ferbea. Sy hawwe oant yn 1860 besocht om ta in houlik te kommen, mar koene lang om let allinne freonen bliuwe. Yn 1848 festiget er him yn [[Weimar]], dêr’t er as dirigint oant wurk gie.