Dream: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
wurkleas |
|||
Rigel 2:
Yn in [[luside dream]] is de dreamer him bewust fan it feit dat hy dreamt.
Wat in dream is en wêr't it krekt goed foar
Yn it ferline waarden dreamen sjoen as boadskippen fan de goaden en waard in foarsizzende funskje oan de dreamen taskreaun. Om de ferskate dreamsymboalen te analysearjen, wienen der [[dreamtsjutter]]s en [[dreamboek]]en.
Yn de [[Bibel (kristendom)|Bibel]] binne dêrfan ferskillende foarbylden
[[Ofbyld:Pierre-Cécile Puvis de Chavannes 003.jpg|thumb|240px|right|''De
== Dreamen as foarm fan
[[Ofbyld:Henri Rousseau 005.jpg|thumbnail|left|300px|''De Dream'' fan [[Henri Rousseau]], 1910]]
Yn it boek ''die Traumdeutung'' (earste printinge [[1900]], wersjoene achtste printinge [[desimber]] [[1929]]) beluts [[Sigmund Freud]] de dream by syn fyzje op de [[psychoanalyze]]. It wurk giet dus út fan wat Freud it [[ûnbewuste]] neamde.
Rigel 13:
[[Freud]] sei sels oer dit boek: ''[[De Dreamtsjutting]] is yn werklikheid de keninklike wei nei it [[ûnbewuste]], de feilichste basis foar [[psychoanalyze]].'' (Dútsk: Die Traumdeutung ist in Wirklichkeit die Via regia zum Unbewussten, die sicherste Grundlage der Psychoanalyse).
Yn de sliep is de bewustwêzensgraad sterk fermindere. De wjerstân is net hielendal opheft, mar syn krêft is ferswakke. De [[Ferkringing (psychology)|ferkrongen]] psychyske ynhâlden krije yn de dream in
== Dreamen as
[[Ofbyld:Grandville Dream of Crime and Punishment 1847.jpg|thumb|''Dream of Crime and Punishment'' fan Jean Ignace Isidore Gérard Grandville, 1847]]
[[Ofbyld:Briullov, Karl - A Dream of a Girl Before a Sunrise.jpg|thumb|''A Dream of a Girl Before a Sunrise'', Karl Briullov, ± 1830-1833]]
Line 24 ⟶ 23:
Dizze teory kin ek ferklearje wêrom't de dreamynhâld faaks frjemd of bizar is. Neffens de psychoanalytyske dreamteory fan Freud komt dit omdat in ''sensor'' de dreamynhâld ferdraait. Dizze befettet namentlik ûnderdrukte wisnken dy't bedriigjend binne foar it bewustwêzen. De sensor wurket dus als in soarte ''ferfoarmer'': in masine dy't de dreamynhâld yn in symboalyske koade ferpakt.
Aktivaasjesyntezeteory giet út fan in ienfâldiger prinsipe. De dreamynhâld is yndie gaoatysk en singelier. Mar soks komt trochdat de fysiologyske aktivaasjes yn de fisuele skors, troch it ûntbrekken fan eksterne prikels, strukuer yn tiid en romte misse. It 'rasjonele' brein besiket no dizze rûge ynformaasjestream te yntegrearjen. Neffens dizze fyzje wurket de dreamsliep dus earder as ''synthesizer'': in masine dy't rûge yndrukken en
== Dreamen by ynsliepen en wekker wurden ==
Soms kinne by it ynsliepen of wekker wurden libbene dreambylden optrede, dy't min fan de werklikheid te ûnderskieden binne. Dit wurde ek wol [[slommerhallusinaasjes]] neamd. Dizze tastannen kinne noch ûnderskieden wurde yn twa foarmen: by it ynsliepen (hypnagoge hallusinaasjes, of: [[Hypnagogy]]) of wekker
== Dreamen yn ferhalen ==
[[Ofbyld:Erlkoenig Schwind.jpg|thumb|250px|left|''[[Erlkönig]], in bern sjocht de [[Elf|Elfekening]] en syn dochters (it giet dea)<br />[[Moritz von Schwind]] , [[1917]]'']]
De dream is in soad foarkommend ûnderdiel yn ferhalen. Faak hat de dream dêrby in foarsizzend karakter.
De Frânse [[striptekener]] [[Jacques Tardi]] tekene [[It wiere ferhaal fan de ûnbekende soldaat]], in [[nachtmerje]]eftich [[stripferhaal]] oer de lêste minuten fan in stjerrende soldaat yn de [[rinfuorge]]n. Dizze strip makke hy, op it ein nei, troch te [[ymprovisaasje|ymprovisearjen]] om hjirmei it fan-de-koarstekoeke nei jenever rinnen fan de dream nei te dwaan.
It [[Suske en Wiske]]ferhaal ''[[De dreamenrôf]]'' ûnderstelt dat it mooglik is om dreamen te "stellen". Dêrtroch rekke de minskheid tige yrritearre en fertribele, men moat úteinlik gebrûk meitsje fan [[hallusinogeen|hallusinogene]] [[paddo|poddestuollen]] út [[Kambodja]] om wer dreame te kinnen.
Yn de film [[Spellbound (1945)|Spellbound]] komt in surrealistyske sêne foar, dêr't [[Alfred Hitchcock]] de dekors troch [[Salvador Dali]] bouwe liet.
De Amerikaanse regisseur [[David Lynch]] hat meardere surrealistyske films makke dêr't dreamen in grutte rol yn spylje, lykas [[Mulholland Dr.]], [[Lost Highway]] en [[Inland Empire]]. Ek yn [[Twin Peaks]] hat FBI-agint Dale Cooper foarsizzende dreamen om in moard op te lossen.
Line 47 ⟶ 45:
sjoch ek:
* {{Aut|Hobson, J.A.}}
* {{Aut|McCarley, R.W. & Hoffman, E.}}
== Eigenskippen fan dreamen ==
Yn dreamen binne ôfstannen faak net reëel. Persoanen kinne fan de iene persoan yn de oare persoan feroarje. Faak is it ek mooglik om te fleanen. Boppedat binne eigenskippen fan romtes of plakken faak mikst mei oare romtes of plakken.
==
* [[Psychoanalyze]]
* [[Sigmund Freud]]
Line 63 ⟶ 61:
{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.allesoverdromen.nl Allesoverdromen]
* [http://www.grotebeer.net/droomsymbolen.php GroteBeer.Net
--------
{{commonscat|Dream}}
| |||