|
De basis fan de diplomatie bestiet út it oerlis tusken twa of mear groepen oer bepaalde saken dy't men regelje wol. In bekend foarbyld hjirfan is [[frede]]soerlis tusken twa lannen dy't yn oarloch binne, mar ek de hannelsoerienkomst tusken twa of mear lannen is diplomasy, krektas [[ûntwapening]]sbesprekkingen.
Diplomatyk oerlis wurdt skaaimerke troch it meidwaan oan sok oerlis fan twa (of mear) groepen dy't net oan elkoar relatearre binne en dêr't dan ek dúdlike ferskillen tusken besteane, yninyn in situaasje wêryn beide groepen wol enigwat belang hebbenhawwe bijby hetit vindenfinen vanfan oplossingenoplossings voorfoar hunharren onderlingeûnderlinge problemen. DiplomatieDiplomasy is nietnet nodignedich alsas erder geengjin verschillen zijnferskillenbinne, diplomatiediplomasy is ervoorderfoar om de tegenstellingentsjinstellings diedy't uitfuortkomme verschillenút de voortkomenferskillen te overbruggenoerbrêgjen.
Fan belang is ek om dúdlik ûnderskied te meitsjen tusken it oerlis tusken fferskillende groepen en tusken ûnderdielen fan deselde – dit lêste is gjin diplomasy, mar ''[[polityk]]''. In ûnderhanneling oer wegenbou tusken Dútslân en Nederlân is in diplomatike oangelegenheid, de wegenbou binnen Nederlân allinnich is in saak fan de Nederlânske polityk. It diplomatike oerlis tusken [[Nederlân]] en [[Dútslân]] wurdt dan lykwols wol fierd troch fertsjintwurdigers (diplomaten) fan de twa politike lichams fan beide lannen en wurdt ek efterôf troch de polityk fan beide lannen goed- of ôfkard.
Van belang is ook om duidelijk onderscheid te maken tussen het overleg tussen verschillende groepen en tussen onderdelen van dezelfde groep – dit laatste is geen diplomatie, maar ''[[politiek]]''. Een onderhandeling over wegenbouw tussen Duitsland en Nederland is een diplomatieke aangelegenheid, de wegenbouw binnen Nederland alleen is een zaak van de Nederlandse politiek. Het diplomatieke overleg tussen [[Nederland]] en [[Duitsland]] wordt dan echter wel gevoerd door vertegenwoordigers (diplomaten) van de twee politieke lichamen van beide landen en wordt ook achteraf door de politiek van beide landen goed- of afgekeurd.
== Diplomatike ûntwikkeling ==
It útwikseljen fan gezantengesanten tussentusken statensteaten kwamwaard reedsal voordien inyn de oudheidâldheid. NaNei de valfal vanfan hetit West-RomeinseRomeinske RijkRyk namennommen de GermaanseGermaanske koningenkeningen hetit gebruikgebrûk om gezantengesanten uitút te wisselenwikseljen overoer. PermanentePermaninte gezantschappengesantskippen ontstondenûntstienen tussentusken VenetiëFeneetsje en hetit OostEast-RomeinseRomeinske rijkryk inyn de twaalfdetolfde eeuwieu. OnderUnder invloedynfloed vanfan de VenetiaanseFeneetsjaanske diplomatiediplomasy werdwaard hetit gebruikwenst om permanentpermanint vertegenwoordigersfertsjintwurdigers uitút te wisselenwikseljen inyn West-Europa verspreidferspraat vanaffan de vijftiende15e eeuwieu ôf.
De opkomst fan de moderne, diplomatiekediplomatike structurenstruktueren vanyn West-Europa en aanverwanten waswie aanoan hetit beginbegjin vanfan de [[18e eeuw]] afgerondfolslein en is eigenlijkeigentlik nooitnea meerwer weggeweestfuortwest. HetIt begonbegûn destijdsdestiids metmei de uitwisselingútwikseling vanfan ambassadeurs alsas vertegenwoordigersfertsjintwurdigers vanfan koningenkeningen en/of hetit landsbestuurlânsbestjoer inyn dende vreemdefrjemdte en is uitgegroeidútgroeid totta allesomvattendeallesomfiemjende organisatiesorganisaasjes op regionaal ([[EuropeseEuropeeske UnieUny]]) en mondiaal niveaunivo ([[VerenigdeFeriene NatiesNaasjes]] en aanverwantebesibbe organisatiesorganisaasjes).
== Diplomasty yn Nederlân ==
De hjoeddeiske diplomasyis (foar in gemiddeld, West-Europeesk lân) eenin zaaksaak metmei eenin grotegrutte complexiteitkompleksiteit. Nederland heefthat daardat alssa volgt orde in gebracht.oardere:
* NederlandNederlân heefthat meermear as dan 150 [[ambassade]]s, [[Consulaatkonsulaat (diplomatiediplomasye)|consulatenkonsulaten]] inyn andereoare statensteaten en permanentepermaninte vertegenwoordigingenfertsjintwurdigingen bijby internationaleynternasjonale organisatiesorganisaasjes. ZijSe zijnbinne verspreidferspraat overoer de hele wereldwrâld. DaarnaastDêrneist bestaanbesteane erder zosa'n 360 honorairehonorêre [[Consulaat (diplomatie)|consulaten]]konsulaten metmei beperktebeheind bevoegdhedenfoech.
* De ambassade vertegenwoordigtfertsjintwurdiget hetit KoninkrijkKeninkryk derfan Nederlandende Nederlannen op hetit gebiedmêd vanfan politiekpolityk, economieekonomy en handelhannel, ontwikkelingssamenwerkingûntwikkelingsgearwurking, consulairekonsulêre zakensaken en persparse- en culturelekulturele zaken. De [[ambassadeur]] vertegenwoordigt als zodanig de ministers en het [[staatshoofd]] (een bekend verhaal is dat van de Nederlandse ambassadeur aan het Turkse hof, die de consorten van de Sultan vermaakte door zijn functie te omschrijven als ''si je porte mon pantalon blanc, je suis la Reine'' – als ik mijn witte broek draag, ben ik de Koningin). Een ambassadeur wordt geassisteerd door zijn 'tweede man' die soms de titel van Gevolmachtig Minister heeft en de diplomatieke staf, die kan bestaan uit één of meerdere ambassaderaden en de ambassadesecretarissen (eerste, tweede en derde).
* Een consulaat houdt zich voornamelijk bezig met belangenbehartiging op het terrein van handel en consulaire zaken. In de structuur van het postennetwerk vallen de consulaten onder de hoofdpost. Dat is altijd een ambassade. Een consulaat-generaal staat meestal onder leiding van een beroepsconsul. Een consulaat staat meestal onder leiding van een honorair consul. Honorair wil zeggen dat de consul alleen een onkostenvergoeding krijgt. Een honorair consul kan geen paspoorten afgeven of visa verstrekken.
| 