Taoïsme: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L r2.7.1) (Bot - derby: nl:Taoïsme |
oers |
||
Rigel 12:
== Filosofy ==
* It wurd '''[[Tao (filosofy)|Tao]]''' (道) betsjut 'de Wei' en foarmet it kearnbegryp fan it taoïsme, dêr't it ek syn namme oan ûnlient. Tao is it ûndielbere en ûnbeskriuwbere prinsipe, wêrút alles fuortfloeit. De facto oe it beskreaun wurde kinne as de ''Rivier'', de ''Stream''.
* '''Tai Ji (of Tai Chi)''' (太極 / 太极) betsjut 'it heechste uterste' en is it ûneuinige en fûnemintele prinsipe fan evolúsje en sels-organisaasje. It is de ienheid fan Yin en Yang (☯) en dêrmei it heule bestean.
* [[Yin en yang|'''Yin''']] (阴) en [[Yin en yang|'''Yang''']] (阳) binne de universele antagonisten, elkoar oanfoljende kwaliteiten fan it bestean. Sa kinne kjeld (Yin) en waarmte (Yang) net ûnder elkoar bestean. Oare foarbylden fan Yin-Yang zijn
* '''[[Wu Xing]]''' (五行) is
▲* [[Yin en yang|'''Yin''']] (阴) en [[Yin en yang|'''Yang''']] (阳) binne de universele antagonisten, elkoar oanfoljende kwaliteiten fan it bestean. Sa kinne kjeld (Yin) en waarmte (Yang) net ûnder elkoar bestean. Oare foarbylden fan Yin-Yang zijn water-vuur, maan-zon, aarde-zon, maan-aarde en vrouw-man. Wat opvalt is dat aarde in betrekking tot de maan yang is (en de maan yin) maar in betrekking tot de zon yin (en de zon yang). Yin-yang zijn dus relatieve of betrekkelijke begrippen en het is dus niet zo dat iets yin is of yang is in absolute zin, de begrippen staan altijd in een betrekking. Wat donker, vochtig, passief, troebel, koud, zacht en vrouwelijk is, wordt beschouwd als Yin en wat licht, droog, actief, helder, warm, hard en mannelijk is, als Yang.
▲* '''[[Wu Xing]]''' (五行) is het harmonische systeem van de vijf elementen: water, vuur, aarde, metaal, hout. Het systeem heeft een voedende (voortbrengende) cyclus (Sheng): hout → vuur → aarde → metaal → water → hout; en een controle cyclus (Ke): hout → aarde → water → vuur → metaal → hout. De twee cycli vormen samen een [[pentagoon]] met een vijfpuntige ster erin. Ze worden ook vaak samen afgebeeld als cirkel met een vijfpuntige ster. De cirkel is de Sheng-cyclus, de ster geeft de Ke-cyclus weer.
* '''[[Wu wei]]''' (无为) is het niets doen of loslaten. Een taoïst probeert zich niet te verzetten tegen de loop der dingen, maar daar spontaan maar wel bewust in mee te gaan.
|