Taoïsme: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oers
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
Rigel 13:
* It wurd '''[[Tao (filosofy)|Tao]]''' (道) betsjut 'de Wei' en foarmet it kearnbegryp fan it taoïsme, dêr't it ek syn namme oan ûnlient. Tao is it ûndielbere en ûnbeskriuwbere prinsipe, wêrút alles fuortfloeit. De facto oe it beskreaun wurde kinne as de ''Rivier'', de ''Stream''.
* '''Tai Ji (of Tai Chi)''' (太極 / 太极) betsjut 'it heechste uterste' en is it ûneuinige en fûnemintele prinsipe fan evolúsje en sels-organisaasje. It is de ienheid fan Yin en Yang (☯) en dêrmei it heule bestean.
* [[Yin en yang|'''Yin''']] (阴) en [[Yin en yang|'''Yang''']] (阳) binne de universele antagonisten, elkoar oanfoljende kwaliteiten fan it bestean. Sa kinne kjeld (Yin) en waarmte (Yang) net ûnder elkoar bestean. Oare foarbylden fan Yin-Yang zijn wetter-fjoer, moanne-sinne, ierde-sinne, moanne-ierde en frou-man. Wat opfalt is dat ierde yn betrekking ta de maonne yang is (en de moanne yin) mar yn betrekking ta de sinne yin (en de sinne yang). Yin-yang binne dus relative of betreklike begripen en it is dus net sa dat eat yin is of yang is yn absolute sin, de begripen steane altiten yn in betrekking. Wat donker, fochtich, passyf, troebel, kâld, sêft en froulik is, wurdt beskôge as Yin en wat ljocht, droech, aktyf, helder, waarm, hurd en manlik is, as Yang.{{wurk}}
* '''[[Wu Xing]]''' (五行) is it harmoanyske systeem fan de fiif eleminten: wetter, fjoer, ierde, metaal, hout. It systeem heefthat eenin voedendefiedende (voortbrengendefuortbringende) cyclussyklus (Sheng): hout → vuurfjoer → aarde → metaal → waterwetter → hout; en eenin controlekontrole cyclussyklus (Ke): hout → aardeierdewaterwettervuurfjoer → metaal → hout. De tweetwa cycli vormenfoarje samentegearre eenin [[pentagoonpentagoan]] metmei eenin vijfpuntigefiifpuntige sterstjer erinderyn. ZeSe wurde wordenek ookfaak vaaktegearre samenôfbylde afgebeeldas alssirkel cirkelmei met eenin vijfpuntigefiifpuntige sterstjer. De cirkelsrkel is de Sheng-cyclussyklus, de sterstjer geeftjout de Ke-cyclussyklus weerwer.
 
* '''[[Wu wei]]''' (无为) is hetit nietsneat doendwaan of loslatenloslitte. EenIn taoïst probeertbesiket zichhim nietnet te verzettenfersetten tegentsjin de loop derfan de dingen, maarmar daardêr spontaan maarmar welwol bewust inyn meemei te gaangean.
* '''[[Wu Xing]]''' (五行) is it harmoanyske systeem fan de fiif eleminten: wetter, fjoer, ierde, metaal, hout. It systeem heeft een voedende (voortbrengende) cyclus (Sheng): hout → vuur → aarde → metaal → water → hout; en een controle cyclus (Ke): hout → aarde → water → vuur → metaal → hout. De twee cycli vormen samen een [[pentagoon]] met een vijfpuntige ster erin. Ze worden ook vaak samen afgebeeld als cirkel met een vijfpuntige ster. De cirkel is de Sheng-cyclus, de ster geeft de Ke-cyclus weer.
* '''[[Wu wei]]''' (无为) is het niets doen of loslaten. Een taoïst probeert zich niet te verzetten tegen de loop der dingen, maar daar spontaan maar wel bewust in mee te gaan.
 
== Literatuur ==