|
[[Ofbyld:Moon and Asteroids 1 to 10.svg|thumb|''Gruttes fan de earste tsien planetoïden (op nûmer) fergelike mei de diameter fan de [[Moanne]].]]
[[Ofbyld:(253) mathilde.jpg|thumb|''Foto fan de planetoïde [[253 Matilde]], n 1997 makke troch de [[romtesonde]] [[Near]]. Mathilde is wat grutter as 50 km yn trochsneed.]]
'''Planetoïden''', ek wol '''asteroïden''', '''lytse planeten''' of '''mindere planeten'''<ref> http://archief.nrc.nl/index.php/2007/September/25/Media/21/Televisie+Voorkeur | titel = Televisie Voorkeur | bezochtdatum = 5 september 2009 | datum = 25 september 2007 | werk = NRC Handelsblad}}</ref> genoemdneamd, zijnbinne stukkenstikken materiematearje inyn onsús zonnestelselsinnestelsel diedy't zichhim evenalskrektas [[planeet|planeten]] inyn eenin [[baan (hemellichaamhimellichem)|baan]] om de zonsinne bewegenbewege. ErDer zijnbinne erwyls inmiddelsmear ruimas 300 .000 bekend. VerrewegFierwei de meestemeaste hebbenhawwe banen tussentusken de planeten [[Mars (planeet)|Mars]] en [[Jupiter (planeet)|Jupiter]]. De grutste zijnbinne bijnahast 1000 km grootgrut, maarmar de overgrotefierwei meerderheidde ismeaste zobinne kleinsa alslyts as stof. DieDy laatstenlêsten zijnbinne metmei eenin [[teleskoop (optika)|teleskoop]] net waarnimber, mar zese komenkomme veelvuldigfaak as [[fallende stjer]]ren op ierde. It materiaal schijntskynt vaakfaak steenachtigstieneftich te zijnwêzen, mar soms is it izer- of nikkelhâldend en op grutte afstandôfstân vanfan de zonsinne zijnbinne erder ookek ijsplanetoïdeniisplanetoïden.
In planetoïde wurdt ek ''lytse planeet'' of ''asteroïde'' neamd.
De term ''asteroïde'' wurdt ornaris brûkt om in ferskate groep lytse himellichems yn ús sinnestelsel te beneamen diedy't eenin omloopbaanomrinbaan hebbenhawwe rondom onzeús zonsinne.
Asteroïde (Gryksk foar "op in stjer lykjend") is it messtmeast gebruiktebrûkte woordwurd inyn de EngelseIngelske literatuurliteratuer voorfoar kleinelytse planeten.
De International Astronomical Union verkiestkiest de term ''kleinelytse planeet''.
SommigeGuon talen, waaronderwêr6under ookek hetit NederlandsFrysk, verkiezenkieze ''planetoïde'' (GrieksGryksk voorfoar "op eenin planeet lijkendlykjend"). Yn oersettings komt ''asteroïde'' faak foar.
In 2006 hat de International Astronomical Union de term ''lyts sinnestelsellichem'' (small solar system body) ingevoerdynfierd, diedy't de meestemeaste hemellichamenhemellichems omvatomfet diedy't vroegereartiids as lytse planeten of [[Komeet|kometen]] aangeduidoantsjutten werdenwaarden.
TegelijkertijdTagelyk werdwaard de term [[DwergplaneetDwerchplaneet|''dwergplaneetdwerchplaneet'']] ingevoerdynfierd waarinwêryn de grootstegrutste kleinelytse planeten en ookek [[Pluto (dwergplaneetdwerchplaneet)|Pluto]] werdenyndield ingedeeldwaarden.
Om dwergplaneetdwerchplaneet genoemdneamd te wordenwurden moetmoat het hemellichaam zwaar genoeg zijn om door zijn eigen zwaartekracht een ronde vorm aangenomen hebben en moet de omloopbaan rond onze zon zijn. Indien de massa zo groot is dat zich geen andere materie meer bevindt in zijn omloopbaan dan spreekt men van een planeet.
De earst ûntdekte planetoïde [[Ceres (dwerchplaneet)|(1) Ceres]] waard in [[dwerchplaneet]] doe't de definysje feroare op [[24 augustus]] [[2006]].
| 