Wikipedy

Harsens: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen
←Toan eardere ferskillenNeikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
56.999 edits
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
56.999 edits
Rigel 37:
 
=== Funksjes ===
Harsens fan wringeduieren ûntfange sinjalen fan de 'sensors' (''receptoren'') fan it [[organisme]] fia de [[senuw]]en. Dizze sinjalen wurde troch it sintrale senuwstelsel ynterpretearre wêrnei't reaksjes formulearre wurde, basearre op [[refleks (biology)|refleksen]] en oanleaerdeoanlearde kennis. Soksoarte systeem besoarget oanstjoerende boadskippen fanút de harsesnsby de [[Spier (anatomy)|spieren]] yn it heule lichem.
 
Sensoaryske input wurdt ferwurke troch de harsens foar de werkenning fan gefaar, it finen fan fiedsel, it identifisearjen fan mooglike partners en ferskate oare funksjes. Gesichts-, gefoels- en gehoarynformaasje giet earst nei spesifike kearnen fan de [[talamus]] en dêrnei nei gebieten fan de cortex cerebri dy't by dat spesifike sensoaryske systeem hearre. [[Rook]]ynformaasje (fylogenetysk het oudste systeem) gaat eerst naar de [[bulbus olfactorius]] en dan nei oare dielen fan it olfaktoarysk systeem. [[smaak (sintúch)|Smaak]] wurdt fia de harsenstamme laat nei oare dielen fan it betreffende systeem.
 
Om bewegingen te koördinearjen hawwe de harsens in oantal parallelle systemen dy't spieren bestjoere. HetIt motorischmotoarysk systeem bestuurtbestjoert de bewegingen vanfan spieren, geholpenholpen doortroch de [[motorischemotoaryske schorsskors]], de [[lytse harsens]] (it searebellum) en de [[basale ganglia]]. Uteinlik projektearret it systeem fia it [[rêgemurch]] nei de saneamde spiereffektors. Kearnen yn de harsenstamme bestjoere in soad ûnwillekeurige spierfunksjes lykas it sykheljen. Dêrneist kinne in soad automatyske hannelingen lykas refleksen stjoerd wurde troch it rêgemurch.
 
De harsens produsearje ek in diel fan de [[hormoan|hormoanen]] dy't organen en [[klier]]en beynfloedzje. Oan de oare kant reagearje de harsens ek op hormoanen dy't op oare plakken yn it lichem produsearre binne. By sûchdieren wurde de hormoanen ôfjûn oan de bloedsomrin. De bestjoering fan in soad hormoanen ferrint fia de [[hypofyze]].
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/wiki/Harsens"