Iper: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
ynfoboks |
No edit summary |
||
Rigel 1:
{{stobbe}}
{{wurk}}
{{Universele ynfoboks stêd
| namme = Ieper
Line 24 ⟶ 25:
| webside = [http://www.ieper.be/ www.ieper.be]
}}
[[Ofbyld:IeperLocatie.png|thumb|235px|Lizzing gemeente en arrondisemint Ieper yn West-Flaanderen]]]
'''Ieper''' ([[Frânsk]]: ''Ypres'') is in stêd en gemeente yn it súdwesten fan de [[Belgje|Belgyske]] provinsje [[West-Vlaanderen]]. De stêd telt hast 35.000 ynwenners en is dêrmei de seisd grutste stêd fan West-Flaanderen. Ieper is ek it sintrum fan de lykneamde [[arrondissemint Ieper|arrondissemint]] en de grutste stêd yn de Westhoek. De bynamme fan Ieper is 'de Kattestêd' of sûnt de besite fan [[paus Johannes Paulus II]], 'Fredesstêd'. Earder waard sprutsen fan ''Ieperen''. Ieper leit yn de streek [[West-Flaamsk Heuvellân]].
== Kernen ==
De gemeente Ieper bestaat uit elf [[deilgemeentes]]. Naast het stadscentrum zelf, liggen daar rond nog de deelgemeenten [[Boezinge]], [[Brielen]], [[Dikkebus]], [[Elverdinge]], [[Hollebeke]], [[Sint-Jan (Ieper)|Sint-Jan]], [[Vlamertinge]], [[Voormezele]], [[Zillebeke]] en [[Zuidschote]]. In Boezinge ligt noch it buorskip [[Pilkem]]. Ten oosten van het stadscentrum liggen een aantal kleine gehuchtjes als Wieltje, Potyze en Verlorenhoek. In Zuidschote ligt het gehuchtje Lizerne, in Voormezele het gehucht Sint-Elooi.
{| class="wikitable"
|- align="center"
! # !! Namme !! Oerflak !! Befolking (31/12/2009)
|- align="right"
|I || align="left" | Ieper (sintrum) || 18,68 || 21.786
|- align="right"
|II || align="left" | [[Zillebeke]] || 17,35 || 2.105
|- align="right"
|III || align="left" | [[Hollebeke]] || 5,73 || 705
|- align="right"
|IV || align="left" | [[Voormezele]] || 11,92 || 888
|- align="right"
|V || align="left" | [[Dikkebus]] || 10,06 || 1.503
|- align="right"
|VI || align="left" | [[Vlamertinge]] || 20,84 || 3.646
|- align="right"
|VII || align="left" | [[Brielen]] || 5,73 || 879
|- align="right"
|VIII || align="left" | [[Elverdinge]] || 13,97 || 1.791
|- align="right"
|IX || align="left" | [[Zuidschote]] || 4,40 || 389
|- align="right"
|X <br /> <br /><small>(XII)</small>|| align="left" | [[Boezinge]] <br />- Boezinge <br /> - [[Pilkem]]|| 18,24 <br /> <br /> || 2.534 <br /> <br />
|- align="right"
|XI || align="left" | [[Sint-Jan (Ieper)|Sint-Jan]] || 4,48 || 923
|}
== Earste Wrâldkriich ==
[[File:Ypres Belgium NGM-v31-p337-B.jpg|thumb|250px|Ferwoasting fan Ieper]]
Tijdens de volledige duur van de Eerste Wereldoorlog was de stad aan drie zijden omringd door [[Dútslân|Duitse]] troepen, door de [[Feriene Keninkryk|Britske]] verdedigers werd deze boog in het front de ''[[Ypres Salient]]'' genoemd. Eenzelfde situatie deed zich eveneens voor, verder naar het zuidoosten, bij de [[Frankryk|Frânse]] stad [[Verdun (Meuse)|Verdun]].
De Duitsers slaagden er niet in de stad te veroveren. De Duitse cavalerie had - nog voor de gevechten begonnen rond Ieper - de stad kunnen binnendringen en doortrekken; deze veldtocht duurde maar enkele dagen. Ondanks een aantal groots opgezette veldslagen die aan 500.000 soldaten het leven kostten bleef Ieper uit handen van de Duitsers.
==== Earste Slach om Ieper ====
Op [[21 oktober]] [[1914]] begon de Eerste Slag om Ieper. Het 26e [[Duitse]] reservekorps stond tegenover Franse en Britse troepen. Om zes uur vielen de Duitsers aan, maar ze verloren al gauw de strijd. De Duitse soldaten probeerden het later nog twee maal, maar zonder succes. Op [[22 november]] 1914 besloot het Duitse Oppercommando het offensief te staken.
==== Twadde Slach om Ieper ====
De Tweede Slag om Ieper begon op 14 april 1915 rond [[Hill 60]]. Het waren opnieuw de Duitsers die het opnamen tegen de Fransen en Britten. Deze slag staat vooral bekend omdat er voor het eerst chloorgas werd gebruikt nabij Ieper. De Duitsers maakten gebruik van [[gifgas]] op [[22 april]] [[1915]]. Later is door de Duitsers ook [[mosterdgas]] gebruikt. Het kreeg zo de benaming ''yperiet'' omdat het hier voor het eerst op grote schaal werd ingezet.
==== Tredde Slach om Ieper ====
Op [[31 july]] [[1917]] begon de Derde Slag om Ieper. De Britse [[fjildmaarskalk]] sir [[Douglas Haig]] wilde de Duitsers de genadestoot toebrengen. De slag zelf werd gestreden op [[10 novimber]] 1917. Men noemt de slag ook wel de Slag om [[Passendale]], naar het dorpje nabij [[Zonnebeke]]. Dit dorp werd geheel verwoest.
==== Fjirde Slach om Ieper ====
Op [[18 maart]] [[1918]] werd de Vierde en laatste Slag om Ieper gestreden. Na deze laatste slag was de stad Ieper geheel verwoest. Op [[28 september]] 1918 verlieten de Dútsers [[Langemark]]. Ruim zes weken later, op [[11 novimber]] 1918 om elf uur in de ochtend was de oorlog officieel afgelopen.
[[Ofbyld:Belgie ieper 1919 ruine.jpg|thumb|350px|center|Ieper in 1919]]
==== Nei de oarloch ====
De stad Ieper werd echter geheel verwoest. Na de oorlog gingen stemmen op om de stad niet weer op te bouwen maar zo te laten liggen, als macaber gedenkteken. Toch werd de stad weer teruggebracht in de vooroorlogse staat, grotendeels met Duits geld, onderdeel van de afgedwongen ''[[Wiedergutmachung]]''. De [[weropbouarsjitektuer|wederopbouw]] duurde meer dan veertig jaar. Voor velen, en met name de Britten, is Ieper het middelpunt van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. De velden rond de stad zijn bezaaid met meer dan 170, zeer goed onderhouden, begraafplaatsen.
{{Boarnen|boarnefernijing=
| |||