Iper: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
LNo edit summary
Rigel 28:
'''Ieper''' ([[Frânsk]]: ''Ypres'') is in stêd en gemeente yn it súdwesten fan de [[Belgje|Belgyske]] provinsje [[West-Vlaanderen]]. De stêd telt hast 35.000 ynwenners en is dêrmei de seisd grutste stêd fan West-Flaanderen. Ieper is ek it sintrum fan de lykneamde [[arrondissemint Ieper|arrondissemint]] en de grutste stêd yn de Westhoek. De bynamme fan Ieper is 'de Kattestêd' of sûnt de besite fan [[paus Johannes Paulus II]], 'Fredesstêd'. Earder waard sprutsen fan ''Ieperen''. Ieper leit yn de streek [[West-Flaamsk Heuvellân]].
 
== KernenKearnen ==
De gemeente Ieper bestaatbestiet uitút elfolve [[deilgemeentesdielgemeentes]]. NaastRûnom het stadscentrum zelf, liggen daarit rondstedssintrum noglizze de deelgemeentendielgemeenten [[Boezinge]], [[Brielen]], [[Dikkebus]], [[Elverdinge]], [[Hollebeke]], [[Sint-Jan (Ieper)|Sint-Jan]], [[Vlamertinge]], [[Voormezele]], [[Zillebeke]] en [[Zuidschote]]. InYn Boezinge ligtleit nochek it buorskip [[Pilkem]]. TenEastlik oostenfan vanit hetstedssintrum stadscentrumlizze liggen eenit aantaltal kleinebuorskippen gehuchtjessa alsas Wieltje, Potyze en Verlorenhoek., Inyn Zuidschote ligtleit hetit gehuchtjebuorskip Lizerne, inen Voormezeleyn het gehuchtVoormezele Sint-Elooi.
 
{| class="wikitable"
Rigel 60:
== Earste Wrâldkriich ==
[[File:Ypres Belgium NGM-v31-p337-B.jpg|thumb|250px|Ferwoasting fan Ieper]]
TijdensSalang't de volledige[[Earste duurWrâldkriich]] vanduorre de Eerste Wereldoorloghat, waswie de stadstêd aanoan drietrije zijdenkanten omringdonjûn doorfan [[Dútslân|DuitseDútse]] troepen, door; de [[Feriene Keninkryk|Britske]] verdedigersferdigeners werdneamde dezedy boogbôge inyn hetit front de ''[[Ypres Salient]]'' genoemd. Eenzelfde situatie deedIn zichfergelykbere eveneenssituaasje voorbestie, verderfierder naarnei hetit zuidoostensúdeasten, bijby de [[Frankryk|Frânse]] stadstêd [[Verdun (Meuse)|Verdun]].
 
DeIt Duitsersslagge slaagdende erDútsers niet innet de stadstêd te veroverenferoverjen. De DuitseDútse cavaleriekavalery hadhie - nog vooreardat de gevechtenfjochterij begonnen rondom Ieper hinne begûn - de stadstêd kunnenwol binnendringenynlûke en doortrekkentrochkrúze kinnen; dezein veldtochtfjildtocht duurdedyý maarmar enkeleinkelde dagen duorre. OndanksNettsjinsteande een aantalin grootsoantal opgezettegrut veldslagenopsette diefjildslaggen aandy't 500.000 soldaten hetit levenlibben kosttenkoste bleefbleau Ieper uitút handenhannen vanfan de DuitsersDútsers.
 
==== Earste Slach om Ieper ====
Op [[21 oktober]] [[1914]] begonbegûn de Eerste SlagSlach om Ieper. HetIt 26e [[Duitse]]Dútse reservekorps stondstie tegenovertsjinoer FranseFrânske en BritseBritske troepen. Om zesseis uuroere vielenfoelen de DuitsersDútsers aanoan, maarmar zerillegau verlorenferlearen al gauwsy de strijdstriid. De DuitseDútse soldaten probeerdenbesochten hetit laterletter nognoch twee maaltwaris, maarmar zonderit successlagge harren net. Op [[22 novembernovimber]] 1914 beslootbesleat hetit DuitseDútse Opperkommando om Oppercommandoit hetoffensyf offensiefsitte te stakenlitten.
 
==== Twadde Slach om Ieper ====
De TweedeTwadde SlagSlach om Ieper begonsette op 14 april 1915 rondútein om [[Hill 60]]. HetDe warenDútsers opnieuwmoasten deit Duitserswer dieopnimme het opnamen tegentsjin de FransenFrânsen en de Britten. DezeDizze slagslach staatis vooralmeast bekend omdatwurden eromdat voordêr hetfoar eerstit chloorgasearst werdgloorgas gebruiktbrûkt nabij Ieperwaard. De Duitsers maaktenDútsers gebruiksetten vanit [[gifgas]] yn op [[22 april]] [[1915]]. LaterLetter is doorhawwe de DuitsersDútsers ookekk [[mosterdgas]] gebruiktbrûkt. HetIt kreeg zokrige de benamingnamme ''yperietyperyt'' omdat hetit hierfoar voorit het eerstearst op grotegrutte schaalskaal by Ieper werdynset ingezetwaard.
 
==== Tredde Slach om Ieper ====
Op [[31 july]] [[1917]] begonbegûn de DerdeTredde SlagSlach om Ieper. De BritseBritske [[fjildmaarskalk]] sir [[Douglas Haig]] wildewoe doe de DuitsersDútsers de genadestootdeastek toebrengenjaan. De slagslach zelfsels werdwaard gestredenstriden op [[10 novimber]] 1917. MenDizze noemtslach dewurdt slagek ook welwol de SlagSlach om [[Passendale]] neamd, naarnei hetit dorpjedoarpke nabijûnder [[Zonnebeke]]. DitDat dorpdoarp werdwaard geheelfolslein verwoestferwoastge.
 
==== Fjirde Slach om Ieper ====
Op [[18 maart]] [[1918]] werdwie de VierdeFjirde en laatstelêste SlagSlach om Ieper gestreden. Na dezeNei laatstedy slagslach waslei de stadstêd Ieper geheelhielendal verwoestyn pún. Op [[28 septemberseptimber]] 1918 verlietenferlieten de Dútsers [[Langemark]]. RuimGoed zesseis wekenwike laterletter, op [[11 novimber]] 1918 om elfmoarns uur in dealve ochtendoere waswie de oorlogoarloch officieeloffisjeel afgelopendien.
[[Ofbyld:Belgie ieper 1919 ruine.jpg|thumb|350px|center|Ieper inyn 1919]]
 
==== Nei de oarloch ====
De stad Ieper werd echter geheel verwoest. Na de oorlog gingen stemmen op om de stad niet weer op te bouwen maar zo te laten liggen, als macaber gedenkteken. Toch werd de stad weer teruggebracht in de vooroorlogse staat, grotendeels met Duits geld, onderdeel van de afgedwongen ''[[Wiedergutmachung]]''. De [[weropbouarsjitektuer|wederopbouwweropbou]] duurdeduorre meermear danas veertigfjirtich jaarjier. Voor velen, en met name de Britten, is Ieper het middelpunt van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. De velden rond de stad zijn bezaaid met meer dan 170, zeer goed onderhouden, begraafplaatsen.
 
{{Boarnen|boarnefernijing=