Strân: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oers
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
oers
Rigel 2:
[[Ofbyld:Strand Katwijk.jpg|thumb|''In strân wurdt faak brûkt as rekreaasjegebiet'']]
[[Ofbyld:Playas Accesibles.svg|thumb|''In symboal fioar in strân dat begeanber is foar rôlstuollen'']]In '''strân''' is in stripe lân mei in bytsje of gjin [[fegetaasje]] bylâns it wetter (in [[see]], [[oseaan]] of in [[mar (wetter)|mar]]). In strân rint nei de see ta nei ûnderen en giet oer yn de seeboaiem.
{{wurk}}
Meastentiids bestiet in strân út benammen [[sân]] (sânstrân), soms út benammen keizels (keizelstrân) of skulpen (skulpestrân). Sommige strannen besteane út fulkanysk sân en binne swart fan kleur. In strân is weinig of niet begroeid, hoewel op rustige stranden, lykas op it eilân [[Schiermonnikoog (gemeente)|Schiermonnikoog]] en bij [[Nieuwvliet]] in [[Sieusk-Flaanderen (regio)|Sieusk-Flaanderen]] er lokaal wel wat [[halofiel|zoutminnend]]e planten groeie, en wat [[helmgras]]. Soms wurde ek eventueel oanwêzige [[Dún (geografy)|dunen]] ta it strân rekkene. In kuststripe dy't út fêster materiaal bestiet, lykas rotsen, of begroeid is, wurdt faak [[ouwer]] neamd.
 
Meastentiids bestiet in strân út benammen [[sân]] (sânstrân), soms út benammen keizels (keizelstrân) of skulpen (skulpestrân). Sommige strannen besteane út fulkanysk sân en binne swart fan kleur. In strân is weinigin bytsje of nietnet begroeid, hoewelhoewol't op rustigerêstige strandenstrannen, lykas op it eilân [[SchiermonnikoogSkiermûntseach (gemeente)|SchiermonnikoogSkiermûntseach]] en bijby [[Nieuwvliet]] inyn [[Sieusk-Flaanderen (regio)|Sieusk-Flaanderen]] erder lokaal welwol wat [[halofielhalofyl|zoutminnendsâltminnend]]e planten groeie, en wat [[helmgrashelmgers]]. Soms wurde ek eventueel oanwêzige [[Dún (geografy)|dunen]] ta it strân rekkene. In kuststripe dy't út fêster materiaal bestiet, lykas rotsen, of begroeid is, wurdt faak [[ouwer]] neamd.
Een strand langs een zee of oceaan loopt (deels) onder water als het [[vloed]] is. Meestal blijft een groot deel van het strand droog, maar bij uitzonderlijke omstandigheden ([[springvloed]], aanlandige [[Wind (meteorologie)|wind]]) kan het hele strand onderlopen. De bovengrens van het strand (waar de begroeiing begint) geeft dus tevens aan hoe ver het water kan komen.
 
In strân bylâns in see of oseaan rint (diels) ûnder wetter as it [[floed]] is. Meastal bliuwt in grut stik strân droech, mar by útsûnderlike omstannichheden ([[springfloed]], oanlannige [[Wyn (meteorology)|wyn]]) kin it heule strân ûnderstrûpe. De boppegrins fan it strân (dêr't de begroeiing begjint) jout dus ek oan hoe fier it wetter komme kin.
Op een strand langs een zee of oceaan treft men in het algemeen [[zeewier]], [[schelp]]en en [[schijfkwallen|kwallen]] aan. Ook spoelen veel dingen aan, zoals wrakhout, [[afval (vuilnis)|afval]], dingen die van schepen afgevallen zijn. [[Strandjutter]]s zijn op zoek naar waardevolle dingen die op het strand te vinden zijn. Vroeger ([[Middeleeuwen]]) bestond het [[strandrecht]]: het recht van de landsheer of de lokale bevolking op alles wat op het strand aanspoelde. Tegenwoordig blijft in de meeste westerse landen dat wat aanspoelt van de rechthebbende (veelal de eigenaar).
 
Op in strân oan in see of oseaan treft men oer it generaal [[seewier]], [[skulp]]en en [[skiiffkwallen|kwallen]] oan. Ek spiele in soad dingen oan, lykas wrekhout, ôffal, dingen dy't fan skippen ôffallen binne. [[Strânjutter]]s sykje om weardefolle dingen dy't op it strân te finen binne. Earder ( [[Midsieuwen]]) bestie it [[strânrjocht]]: it rjocht fan de lânhear of de lokale befolking op alles wat op het strân oanspielde. Tsjintwurdich bkliuwt yn de measte westerske lannen dat wat oanspielt fan de rjochthawwende (meast de eigener).
Een strand wordt vaak gebruikt als [[recreatie]]gebied, met name in de zomer. Men kan dan op het strand [[zonnebaden]], [[zwemmen]] in de zee of het meer, [[zandkasteel|zandkastelen]] bouwen, etc. [[Zeilwagenrijden]] en [[strandvolleybal]] zijn typische strandsporten. In de herfst gaat men naar het strand om uit te waaien. Er zijn vele [[badplaats]]en.
 
In strân wurdt faak brûkt as [[rekreaasje]]gebiet, benammen by't simmer. Der kin dan sinnebaaid, yn de see swiommen, sânkastielen boud wurde en folle mear. [[Sylweinride]] en [[strânfollybal]] binne typyske strânsporten. By't hjerst wurdt it strân brûkt om út te waaien.
Kinderen spelen graag op het strand met schepjes en emmertjes, ze graven kanalen, spelen voetbal, of graven elkaar of hun ouders in. De zorgeloosheid op het strand maakt dat ouders er graag met hun kinderen naar toe gaan.
{{wurk}}
 
Om ervoorderfoar te zorgensoargjen dat alle activiteitenaktiviteiten op hetit strandstrân veiligfeilich verlopenferrinne stellenstelle strandgemeentenstrângemeenten vaakfaak vrijwilligefrijwillige [[reddingsbrigaderêdingsbrigade]]s of betaaldebetelle [[strandwachtstrânwacht]]en oan om toezichttafersjoch te houdenhâlden. DezeDizze [[hulpverlenerhelpferliener]]s houdenhâlde zichnet nietallinnich uitsluitendtafersjoch bezigen met toezicht endogge [[EersteEarste hulphelp bijby OngelukkenUngelokken|EHBO]], ze zijn ook altijd aan te spreken voor voorlichting en helpen kinderen die hun ouders kwijt zijn en andersom. Een strand dat voldoet aan bepaalde criteria betreffende het milieu en veiligheid kunnen een [[Blauwe Vlag]] hebben.
 
Omdat er 's zomers vaak [[verkeersopstopping]]en op de routes naar het strand zijn leggen sommige grote steden als [[Parijs]], [[Brussel (stad)|Brussel]] en [[Amsterdam]] sinds een paar jaar tijdelijke [[stadsstrand]]en aan.