|
Sommige [[Rekkenliniaal|rekkenlinialen]] hienen in loper yn de foarm fan in [[Sirkelsegmint|silindersegmint]] dat mei in yngenieuze konstruksje safier omheechlutsen wurde koe dat hy as in silindryske lûp wurke.
== BrandpuntenBrânpunten en brandpuntsafstandbrânpuntsôfstân ==
{| align = "right" style = "margin-left: 2em;"
|-----
| align = "center" | [[Ofbyld:Two focal points.svg|550px]]
|-----
| align = "center" | ''Elke lens heefthat tweetwa brandpuntenbrânpunten<br />F<sub>1</sub> = voorwerpszijdigfoarwerpsidich brandpuntbrânpunt; F<sub>2</sub> = beeldzijdigbyldsidich brandpuntbrânpunt;<br /> ''f''<sub>1</sub> = voorwerpszijdigefoarwerpssidige brandpuntsafstandbrânpuntsôfstân; ''f''<sub>2</sub> = beeldzijdigebyldsidige brandpuntsafstandbrânpuntsôfstân''
|}
Elke lenslins heefthat tweetwa ''brandpuntenbrânpunten'' of ''focussenfokussen''. BijBy eenin positievepositive lenslins zijnbinne dat
# hetit punt waardêr't evenwijdiglykstrekich invallendeynfallende stralenstrielen nanei doorgangtrochgong doortroch de lenslins samenkomengearkomme (of zoudengearkomme samenkomensoenen alsas zese onderwegûndrweis geengjin andereoare lenslins of een obstakel zoudentsjinkomd zijnwêze tegengekomensoenen) (ziesjocch read yn roodit inôfbyld nevenstaandehjir afbeeldingnjonken), en
# hetit punt waardêr't stralenstrielen vanuitfanút moetenkomme komenmoasten om nanei doorgangtrocchgong doortroch de lenslins eenin evenwijdigelykstrekige bundelbondel te leverenleverjen (blauwblau).
Omdat de lichtwegljochtwei omkeerbaaromkearber is, komenkomme 1) en 2) op hetzelfdeitselde neerdel.
By in negative lins binne it
# hetit punt waardêr't invallendeynfallend stralenstrielen nanei doorgangtrochgong doortroch de lenslins vandaanwei lijkenlykje te komenkommen (roodread), en
# hetit punt waardêr't hetit verlengdeferlingde vanfan de evenwijdiglykstrekich invallendeynfallen stralende zoudenstrielen samenkomengearkkomme wanneersoenen zeas zodanigse invallensa ynfalle dat zese natrochgong doorgang doortroch de lenslis eenin evenwijdigelykstrekige bundelbondel vormenfoarmje soenen (blauwblau). Omdat hetit bijby negatieve lenzenlinzen gaatgiet om punten waardêr't destrielen stralen vandaan ''lijken''wei "lykje"te komenkommen resp. samen ''lijken''gear "lykje"te komenkommen, spreektwurdt menhjir hiersprutsen vanfan ''virtuelefirtuele brandpuntenbrânpunten''. WeerWer is de lichtwegljochtwei omkeerbaaromkearber.
De ''brandpuntsafstandbrânpuntsôfstân'' is inyn beide gevallengefallen de afstandôfstân tussentusken de brandpuntenbrânpunten en hetde midden vanfan de lenslins. Mits de brekingsindicesbrekkingsindices vanfan de stoffen aanoan weerszijdenbeide vankanten fan de symmetrischesymmetryske lenslins gelijklyk zijnbinne, zijnbinne ookek de brandpuntsafstandenbrânpuntsôfstannen aanoan beide weerszijdenkanten gelijklyk.
BrandpuntsafstandenBrânpuntsôfstannen kunnenkinne uiteenlopenútienrinne vanfan enkeleinkele millimetersmilimeters (opneemlensjeopnimlinske inyn eenin cd-spelerspiler, microscoopobjectievenmikroskoopobjectiven, [[fisheye-objectiefobjektyf]] vanfan eenin fototoestelfototastel), totoant enkeleinkele meters (bijby eenin telescooplensteleskooplins). InYn onderstaandeûndersteande figuurfiguer (links) wordtwurdt de brandpuntsafstandbrânpuntsôfstân ''f'' aangegevenoanjûn. Te ziensjen is dat hetit lichtljocht vanfan eenin verrefiere lichtbronljochtboarne ( de evenwijdigelykstrekige rodereade lijnenlinen) na passagepassaazje doortroch de lenslins inyn hetit brandpuntbrânpunt samenkomengearkomme ([[ConvergentieKonverginsje en divergentiediverginsje (opticaoptika)|convergerenkonvergeearje]]).
{| align = "center"
| align = "center" | [[Ofbyld:Large convex lens.jpg|300px]]
|-----
| align = "center" | ''PositievePositive lenslins: stralengangstrielegong schematischskematysk''<br />(A = optischeoptyske as; ''R''<sub>1,2</sub> = kromtestralenkromtestrielen; ''d'' = dikte;<br />F = brandpuntbrânpunt; ''f'' = brandpuntsafstandbrânpuntsôfstân)
||
| align = "center" | ''PositievePositive lenslins: demonstratieopstellingdemonstraasjeopstelling''<br /> <br />
|}
InYn onderstaandeûndersteande figuurfiguer (links) is te ziensjen dat hetit lichtljocht vanfan eenin verrefiere lichtbronljochtboarne, de roderedade evenwijdigelykstrekige lijnenlinen aanoan de linkerkant vanfan de figuurfiguer, nanei hetit passerenpassearen doortroch de lenslins uitút elkaarelkoar gaangeane ([[ConvergentieKonverginsje en divergentiediverginsje (opticaoptika)|divergerendivergearje]]). HetIt virtuelefirtuele brandpuntbrânpunt is hetit punt waardêr't dezedizze divergerendedivergearjende lichtstralenljochtstrielen schijnbaarskynber vandaanwei komenkomme.
{| align = "center"
| align = "center" | [[Ofbyld:Concave lens.jpg|300px]]
|-----
| align = "center" | ''NegatieveNegative lenslins: stralengangstrielegong schematischskematysk''
||
| align = "center" | ''NegatieveNegative lenslins: demonstratieopstellingdemonstraasjeopstelling''
|}
== Sjoch ek ==
* [[Bril]], [[Bifocaal brillenglas]], [[Multifocaal brillenglas]] en [[Contactlens]] voor toepassingen in brillen
| 