Rudolf Steiner: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Wikix (oerlis | bydragen)
kat
No edit summary
Rigel 1:
{{wurk}}
'''Rudolf Steiner''' ([[27 febrewaris]] [[1861]] - [[30 maart]] [[1925]]) wie in [[Eastenryk]]ske [[filosoof]], literêr [[wittenskip]]per, [[arsjitekt]] en [[ûnderwizer]] dy't benammen bekend wurden is as grûnlizzer fan de [[antroposofy]] en har praktyske tapassingen, ûnder oare de [[Frije Skoalle]] en de [[Biodynamyske agrikultuer]].
[[Ofbyld:Steiner um 1905.jpg|thumb|Rudolf Steiner]]
Line 5 ⟶ 6:
 
{{cquote|''"Antroposofy is in paad ta ynsjoch dy't it geastlike yn de minsk mei it geastlike yn de wrâld ferbine wol. Hja makket har yn de minsk kenber as in behoefte fan it hert en fan it gefoel. Hja moat har rjochtfeardiging fine yn it fermogen dizze behoeften te befredigjen. Allinnich dyjinge dy't yn de antroposofy fynt dêr't hy fan syn gemoed út nei sykje moat, kin har wearde erkenne. Dêrom kinne antroposofen allinnich minsken wêze dy't bepaalde fragen oer it wêzen fan de minsk en wrâld krektsa eksistensjeel erfare as sy honger en toarst erfare."'' <small>Rudolf Steiner, Kearngedachten fan de antroposofy (1924, oersetting 2009)</small>}}
 
== Libben ==
De heit fan Steiner wie jager yn tsjinst fan greve [[Hoyos]] yn [[Geras (gemeente)|Geras]], en waard letter telegrafist en stasjonssjef by de Súdeastenrykse spoarweimaatskippij. Doe't Rudolf berne waard, wie syn heit stasjonearre yn [[Donji Kraljevec]] yn de provinsje [[Medjimurje|Međimurje]], tsjintwurdich de meast noardlike provinsje fan [[Kroaasje]], mar dêrfoar in part fan [[Eastenryk-Hongarije]]. Doe hy twa jier âld wie, ferfarre it gesin nei it [[Burgelân]] yn Eastenryk.
 
Steiner hie in skerp ferstân en wie al jong ynteressearre yn wiskunde en filosofy. Fan 1879 oant 1883, studearre hy oan de technyske universiteit yn [[Wenen]], dêr't er him spesjalisearre yn [[wiskunde]], [[natuerkunde]] en [[gemy]]. Yn 1891 promovearre hy yn de filosofy oan de universiteit fan [[Rostock]] mei in dissertaasje ûnder de titel ''Die Grundfrage der Erkenntnistheorie''. Inkele jierren letter waard dizze dissertaasje útbrocht ûnder de titel ''Wahrheit und Wissenschaft''.
 
Yn [[1888]] waard Steiner troch de gruthartochin fan Saksen, [[Sophie van Saksen]], útnoege om de folsleine edysje fan [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethes]] syn wittenskiplike wurken te yn [[Weimar]] te bewurkjen. Hjiroan wurke hy oant 1896. Yn dizze tiid wurke hy ek oan in edysje fan it folsleien wurk fan [[Arthur Schopenhauer]].
 
Hy krige yn 1919 te [[Stuttgart]] de lieding oer de “Freie Waldorfschule”, opsetten troch de fabrikant Emil Mohlt, eigener fan de sigaretten fabryk Waldorf-Astoria, om de arbeiders en de direkteuren tichter ta elkoar te bringen.
 
Hij schreef zijn filosofiegerelateerde werk, ''Die Philosophie der Freiheit'' (De filosofie van vrijheid) in 1884. Het beargumenteerde de mogelijkheid dat mensen spiritueel vrije wezens kunnen zijn door de bewuste denkactiviteit. De claim die hij maakte in dit boek om het [[Transcendentaal |transcendentaal idealisme]], de filosofie van [[Immanuel Kant]], te ontkrachten - hij had heel Kants werk ''Kritik der praktischen Vernunft'' gelezen op 14-jarige leeftijd - werd afgewezen door sommige filosofen en geaccepteerd door anderen, en bleef aan de meesten onbekend. [[Richard Tarnas]] noemt Steiner, in zijn boek ''The Passion of the Western Mind'', een significant figuur in de hele geschiedenis van het denken.
 
== Keppelings om utens ==