|
[[Ofbyld:Drèents.png|thumb|''Drintsk taalgebiet neffens Daan'']]
'''Drintsk''' is in sammelnamme foar de [[dialect]]en dy't sprutsen wurde yn de provinsje [[Drinte]]. De dialekten sa't dy noch troch de helte fan de Drintske befolking sprutsen wurde, binne farianten fan it [[Nedersaksysk]] dat op syn beurt diel útmakket fan it [[Nederdútsk]].
== Dialekten ==
Alle Drintse dialekten wurde dus ta it Nedersaksysk rekkene, mar dêr hâldt de mienskiplike taalkundige faktor op. OfschoonAlhoewol't voorfoar alle [[streektaal|streektalen]] geldtjildt dat zese inyn meerderemeardere vormenfoarmen bestaanbesteane en vaakfaak per dorpdoarp verschillenferskille, is dit voorfoar hetit DrentsDrintsk welwol zodanigsadanich hetit gevalgefal dat mentaalkundich taalkundigamper geziennoch nauwelijkssprutsen nogwurde vankin fan "DrentsDrintsk" kan spreken. De dialectendialekten uitút hetit noordennoarden en oosteneasten (hieronderhjirûnder: NoordenveldsNoardenfjildsk en VeenkoloniaalsFeankoloniaalsk) wordenwurde gewoonlijkornaris gerekendrekkene totta hetit [[GroningsGrinslannersk]], de dialectendialekten uitút hetit zuidwestensúdwesten zijnbinne StellingwerfsStellingwerfsk, en de dialectendialekten yn in eenpear paardoarpen dorpen tegentsjin de zuidgrenssúdgrins metmei hetit graafschapgreefskip Bentheim ([[DuitslandDútslân]]) wordenwurde zelfssels welwol bijby hetit [[SallandsSallânsk]] ingedeeldyndield (om de eigenschapeigenskip dat zese [[umlaut (klank)|umlaut]] inyn de verkleinwoordenferlytsingswurden hebbenhawwe).
De [[Stichting Drentse Taol]] onderscheidtûnderskiedet zevensân hoofdvariantenhaadfarianten vanfan het DrentsDrintsk binnen de provinsjieprovinsje, gebaseerdbasearre op hetit onderzoekûndersyk vanfan G.H. Kocks, de samenstellergearstaller vanfan hetit [[WoordenboekWurdboek derfan de DrentseDrintske DialectenDialekten]]:
* it [[NoordenveldsNoardenfjildsk]] (''ookek welwol gerekendrekkene totta hetit GroningsGrinslannersk'')
* it [[VeenkoloniaalsFeankoloniaalsk]] (''ookek welwol gerekendrekkene totta hetit GroningsGrinslannersk'')
* it [[ZuidoostSúeast ZandSân-DrentsDrintsk]]
* it [[Zuidoost VeenSúdeast-DrentsFean-Drintsk]]
* it [[Midden-DrentsDrintsk]]
* it [[ZuidwestSúdwest NoordNoard-DrentsDrintsk]] (ziesjoch [[StellingwerfsStellingwerfsk]])
* it [[ZuidwestSúdwest ZuidSúd-DrentsDrintsk]]
Oer it ZuidSúd- en MiddendrentsMiddendrintsk, de dialectendialekten diedy't overblijvenoerbliuwe nanei hetit dialectologischedialektologyske knip- en plakwerkplakwurk, kankin gezegdsein wordenwurde dat zese veelin soad op hetit SallandsSallânsk en hetit [[OostEast-VeluwsFeluwsk]] lijkenlykje. DezeDit verwantschapsibskip komt vooralbenammen totta uitdrukkingútdrukking inyn lange klinkerslûden (Oudgermaanse ''û'' werdwaard ''uu'', ''ê'' werdwaard ''ie'', ''ô'' werdwaard oe). In tegenstellingOars totas hetit SallandsSallânsk heefthat hetit DrentsDrintsk geengjin umlaut in de verkleinwoorden. Door dit alles staat het Drents ondanks de excentrieke ligging van de provincie opmerkelijk dicht bij het [[Standaardnederlands]], en is het voor een inwoner van de Randstad veel verstaanbaarder dan het [[Twents (dialect)|Twents]] of het [[Gronings]]. Mogelijk is deze relatief goede verstaanbaarheid er de reden van geweest dat een serie als ''Bartje'' die zich in Drenthe afspeelde zo populair werd.
De measte DrentseDrintske dialectendialekten hebben het Saksische [[eenheidsmeervoud]] op ''-t'' (''wij loopt, ieluuj loopt, sij loopt''). De allernoordelijkste dialecten (Noordenvelds) hebben dat kenmerk niet, doordat ze op een [[Fries (taal)|Fries]] [[substraat]] liggen. De meeste Veenkoloniaalse dialecten hebben dit kenmerk weer wel; desondanks worden ze vaak tot het Gronings gerekend. Het Noordenvelds en Veenkoloniaals sluiten zich wel bij het Gronings aan in de klankleer: men kent in deze streken de typisch Groningse [[tweeklank|tweeklanken]].
== Dialektferlies en -behâld ==
| 