Margareta fan Savoaie: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L + portret, ta jo tsjinst
L lyts guod
Rigel 1:
[[Ofbyld:Bernaerd van Orley 002.jpg|thumb||Margareta fan Eastenryk as widdo, skildere troch [[Bernard fan Orley]]]]
[[Ofbyld:Margaretha van Oostenrijk.jpg|thumb|Stânbyldfan Margareta fan Eastenryk yn Mechelen'']]
'''Margareta fan Eastenryk''' ([[Brussel (stêd)|Brussel]], [[10 jannewaris]] [[1480]] - [[Mechelen (stêd)|Mechelen]], [[1 desimber]] [[1530]]) wie [[hartog]]inne fan [[Savoye (lân)|Savoye]], [[lânfâd|lânfâdesse]] fan de [[Lege Lannen (steatkunde)|Nederlannen]], en de ienige dochter fan keizer [[MaksimiliaanMaksmiliaan I fan it Hillige RoomseRoomske Ryk|Maximiliaan I fan Eastenryk]] en [[Marije fan Boergonje (hartoginne)|Marije fan Boergonje]].
 
By de [[frede fan Atrecht (1482)]] tusken [[Loadewyk XI fan Frankryk]] en har heit waard bepaald dat de twajierrige Margareta har ferlove mei de doe trettjinjierrige [[Karel VIII fan Frankryk|Karel VIII]], de Frânse [[Dauphin (kroanprins)|dauphin]]. Margareta groeide op oan it Frânske hof. Neidat Maksimiliaan I yn [[1491]] by folmacht boaske mei Anne, de erfdochter fan it hartochdom Bretagne, grypte Karel VIII yn. Hy twong [[Anne fan Bretagne]] om mei himsels te trouwen. De opside skode Margareta waard yn [[1493]] by de [[frede fan Senlis]] oan har heit, Maksimiliaan, weromjûn.
Rigel 7:
Yn [[1497]] reizge Margareta per skip nei Santander yn Spanje. Op 3 april 1497 boaske se yn Burgos mei [[Johan fan Aragón|Johan fan Kastylje]], de troanopfolger fan [[Spanje]]. Dy beswykte lykwols fiif moanne letter oan [[tuberkuloaze]]. In pear moanne letter krige Margareta in deaberne dochter.
 
Op [[5 maart]] [[1500]] kaam Margaretha oan yn [[Gint]], dêr't de berte fierd waard fan [[Karel V fan it Hillige Roomske Ryk|Karel]] (de lettere keizer Karel V), de soan en erfopfolger fan har broer Filips de Moaie. Op [[28 novimber]] [[1501]] boaske se mei hartoch [[Filibert II fan Savoye]], mar se ferlear har twdde man amper trije jier letter: Filibert stoar nei in jachtpartij op in gleone dei, doe't hy in soad iiskâld boarnewetter dronken hie. Margareta naam har doe foar om oant de ein fan har dahendagen de widdokape te dragen en ferwurde har rougefoelens yn Frânsktalige gedichten.
Hja liet in tsjerke sette tyn it Frânske Brou tichtby [[Bourg-en-Bresse]], as oantinken oan har man.
 
De hartoginne gie werom nei de Nederlannen, dêr't keizer Maksimiliaan ([[regint]]]] nei de dea fan [[Filips fan Eastenryk|Filips de Moaie]]) har op [[18 maart]] [[1507]] belêtebelêste mei de [[list fan lânfâden fan de Nederlannen|lânfâdij]]. Margareta regearde fanút it [[Hof fan Savoye]] yn Mechelen, wêrtrochdêr't dizze stêd troch de haadstêd fan de Nederlannen waard. Foar it bestjoer fan dy gewestengoaën die se benammen in berop op de [[Geheime Ried]]. Yn har beliedsperioade wie se tige begien mei de belangen fan de [[Habsburch]]ske dynasty en stie se erchtinkend foar it [[Hûs Valois|Frânse foarstenhûs]] oer.
 
Doe't se tanaderingkontakt socht tamei de kening fan [[Ingelân]], [[Hindrik VII fan Ingelân|Hindrik VII]], fersloech dy mei it leger fan Maksimiliaan de Frânse troepen yn Normandje en kaam troch har bemiddeling op [[10 maart]] [[1508]] de [[Oarloch fan de Liga fan Kamerijk#Liga fan Kamerijk (1508 – 1510)|Liga fan Kamerijk]] ta stân. Dêrby waard ûnder oare de jonge aartshartoch Karel foarbestimd te boaskjen mei [[Maria Tudor (1496-1533)|Maria Tudor]], dochter fan de Ingelse kening.
 
Doe't har neef Karel yn [[1515]] mearderjierrich ferklearre waard, leefde se in skoftlang weromlutsen. Neidat Karel nei [[Spanje]] ôfsetten wie om der nei it ferstjerren fan [[Ferdinand II fan Aragon|Ferdinand II fan Aragón]] de troanopfolging waar te nimmen, waard Margaretha,'la bonne tante', foar de twadde kear belêste mei de regearing oer de Nederlannen.