Steapelrjocht: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Mysha (oerlis | bydragen)
Nei't it skynt hawwe wy hjir yn Snits in protte jild mei fertsjinne
 
Aliter (oerlis | bydragen)
L steapelrjocht
Rigel 1:
It '''stapelrjochtsteapelrjocht''', yn it Latyn ''Jus emporii'', is it rjochrjocht dat guon stêden hienen op it keapjen fan alleal it guod dat troch de stêd kaam. Hjirta moast alleit guod foar in pear dagen, de ''stapeltiidsteapeltiid'', yn de stêd ''stapelesteapele'' wurde.
 
It rjocht is nei gedachten ynsteld troch [[Karel de Grutte]] ynsteld, en waard normaliter koft fan de keizer. Der binne lykwols ek stêden dy't dat rjocht fan de omlizzende lannengebieten krigen, koft of ôftwongen hawwe. Bygelyks is fan [[Grins]] wis dat dyit yn [[1473]] it rjocht by ferdrach mei de [[Ommelannen]] krigen hat. It rjocht is ôfskaft troch it [[Kongres fan Wenen]].
 
Troch it stapelrjochsteapelrjoch koe in plak foarby de stêd net konkurearje mei de stêd om't de stêd altiten de earste keap hie. It wie ek net tastien en farje om de ''stapelstêdsteapelstêd'' hinne; it stapelrjochtsteapelrjocht gou ek foar ferkear yn de omkriten fan de stêd. At keaplju it stapelrjochtsteapelrjocht ûntgean woenen koe dat allinnich troch ''stapeljildsteapeljild'' te beteljen, dêr't it stapelrjochtsteapelrjocht mei ôfkoft waard, feitlikens in foarm fan tol. Sa koe guod dat farsk bliuwe moast gau troch de stêd komme, mar fansels waard it dêrtroch al doerder. StapelrjochtStaepelrjocht hat dêrmei dúdlik in hinder west foar de ferkeap fan lanbougoud.
 
In stêd dy't stapelrjochtsteapelrjocht hie, hie almeast ek [[oerslachrjocht]]. Tegearre binne dy twa rjochten wol brûkt foar in monopoalje op de ynfier fan fremd guod. Sok guod koe dan mar yn in beheind tal havens ynfierd wurde, dêr't it dan ferkoft wurde moast oan de keaplju fan de stêd dy't it dan mei eigen skippen fierder ferfierden.
 
[[de:Stapelrecht]]