Seelân: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
stikje oerset
wurkleas
Rigel 1:
{{wurk}}
{{oersette}}
 
{{Provinsje |
namme = Seelân|
Line 27 ⟶ 24:
Seelân waard al foar de tiid fan de [[Romeinen]] bewenne. Ut dy tiid stamme ek de bylden fan û.o. de godinne [[Nehalennia]], dy't troch fiskers út [[Easterskelde]] opfiske binne.
 
Sûnt de [[midsieuwnmidsieuwen]] is de striid tsjin it wetter en rede tried troch de skiednis fan Seelân. Oanwinning en ferlies fan lân wiskelen elkoar ôf. Benei de heule provinsje (útsein de dunestreek) leit op of ûnder [[seenivo]]. It lânskip is in lapetekken fan polders en diken. De geografy fan Seelân is yn de rin fan de tiid bot feroare. De protte lytsere eilannen binne stadichoan oan elkoar fêstgroeid ta de gruttere (skier)eilannen fan no. Guon eardere gebieten stean no ûnder wetter (û.o. it ''Verdronken Land van Saeftinghe'' en it ''Verdronken Land van Zuid-Beveland'').
 
Yn de 16e en 17e ieu hat Seelân, lykas Hollân, in grutte bloeiperioade meimakke. Sieuske stêden sa as [[Middelburch]], [[VlissingenFlissingen]], [[ZierikzeeSieriksee]] en [[VeereFeere]], spilen doe - as ynternasjonale havenstêd - in rol fan belang yn de [[Lege Lannen]]. Middelburch wie oant de ein fan de [[16e eiuieu]] de grutste keapstêd fan de Noardlike Nederlannen en oant en mei it tredde fearnpart fan de 17e ieu, mei 27.000 oant 30.000 ynwenners, de - op fjouwer nei - grutste stêd (grutter as De Haach en Utert) fan it lân. Nei [[Amsterdam]] wie Middelburch, oant de ein fan de 17e ieu ta, de grutste havenstêd fan de Republyk. Yn Middelburch wie de [[Admiraliteit]] fan Seelân festige. As [[VOC]]-stêd hie Middelburch (Keamer fan Seelân) heal safolle macht as Amsterdam; Middelburch wie lykwols like wichtich as de fjouwer oare VOC-stêden: [[Delft]], [[Inkhuzen]], [[Hoarn]] en [[Rotterdam]] by elkoar.
 
Yn de [[18e ieu]] roan de wolfeart yn Seelân tebek. Yn 1795 hie Middeburch sa'n bytsje itselde ynwennertal as [[Haarlim]] en Grins en wie mei 20.146 sielen (nei de boppe neamde stêden en Amsterdam, Rotterdam, De Haach, Utert en Leien) noch de achtste stêd fan Nederlân. Zierikzee wie yn 1795 mei 6086 ynwenners de twadde stêd fan Seelân. De oare Sieuske stêden fan belang wienen Flissingen, [[Goes]] en VeereFeere mei, yn 1795, respektyflik: 5691, 3711 en 1860 ynwenners.
 
MetMei de komst vanfan it [[spoar]] werdenwaarden Zuid[[Súd-BevelandBevelân]] en Walcheren inyn de [[19e ieu]] doortroch middeldamen vanmei dammenit metfêstelân hetfan vasteland van Noord[[Noard-BrabantBrabân]] verbondenferbûn. SindsSûnt 1872 ligtleit erder eenin spoorlijnspoar tussentusken VlissingenFlissingen, MiddelburgMiddelburch, Goes, Bergen op Zoom en Roosendaal: de saneamde Sieuske Line. ZeeuwsSieusk-VlaanderenFlaanderen heefthat nogwol welin een goederenspoorlijngoederenspoar en eenin tunnel onderûnder de WesterscheldeWesterskelde troch, maarmar voorfierders deis rest isdat ditpart stukfan ZeelandSeelân afgesnedenôfsnien metfan de rest vanfan NederlandNederlân.
 
Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] ishat ZeelandSeelân verschillendeferskate kerenkearen vanfan strategischstrategysk belang geweestwest. HierdoorDêrom hebbenhawwe eenin aantaloantal stedenstêden en gebiedengebieten veelin protte te lijeen hân ûnder gevechtenfjochterij, bombardementenbombardeminten en [[inundaasje]]s. MetBenammen nameit hetoansjen aanzienfan vanit heteilân eiland Walcheren en de MiddelburgseMiddelburchske binnenstadbinnenstêd is hierdoordêrtroch grondigbot veranderdferoare. DoorTroch deit zwarefûle gevechtenfjochtsjen inyn West-ZeeuwsSieusk-VlaanderenFlaanderen, oan de ein fan de oarloch, waarden in protte plakken, sa as [[Breskens]], [[Schoondijke]], [[Oostburg (Nederland)|Oostburg]] en [[Sluis (stadstêd)|Sluis]] benei folslein ferwoastge.
 
EenIn metbenammen name inyn de jarenjierren 195050 politiekpolityk beladen onderwerpûnderwerp waswie de kwestiekwestje vanfan de [[frije fearen]] overoer de [[Westerskelde]]. VooralFral inyn ZeeuwsSieusk-Vlaanderen zorgdeFlaanderen ditjoech voordat de nodigenedige commotieargewaasje.
 
InYn de nacht vanfan 31 januarijannewaris op 1 februarifebrewaris [[1953]] werdwaard ZeelandSeelân getroffenslim doorrekke eentroch in [[Wettersneed fan 1953|Wettersneed]]. Om eensoksoarte dergelijkerampen ramp inyn de toekomsttakomst foar te voorkomenwêzen, werdenwaarden vanaffan 1960 ôf de [[DeltawerkenDeltawurken]] uitgevoerdútfierd. EenIt neveneffectby-effekt hiervandêrfan waswie dat de verbindingenferbiningen metmei deit restoarepart vanfan NederlandNederlân aanzienlijkin werdenstik verbeterdbetter waarden. OokEk hieroverdêroer waswie veelin rumoer,soad mette namedwaan, overmeast oer de afsluitingôfsluting vanfan de [[Easterskelde]], dy't net trochgien is. Yn 1987 waarden de Deltawurken foltôge. De economischeekonomyske en socialesosjale structuurstruktuer vanfan de ZeeuwseSieuske eilandeneilannen is door detroch komst vanfan de vastefêste oeververbindingenouwerferbiningen sterkbot veranderdferoare. Het vroegerIt geïsoleerdeartiids liggendeisolearre gebiedgebiet is nuno binnenyn eenit uuroere te bereikenberikken vanuitfanút de diverseferskate grotegrutte stedenstêden. It toerisme heefthat eenin grotehege vluchtflecht genomennaam.
 
== Gemeenten ==