Troch de rige oermasteringen feroare stadich de sosjale struktuer fan it ryk. De belêstingpachters yn de provinsjes (de publicani) waarden ryk en kochten lân, benammen yn Itaalje. De boerebefolking luts nei Rome en foarmde it proletariaat dat mei sosjale maatregels yn libben hâlde wurde moast.
Besikings fan de bruorren Gracchus[[Grakkus]] om werformingenherfoarmingen troch te fieren mislearen ([[133 f. Kr.|133]]-[[121 f. Kr.]]) en it die al gau bliken dat de [[senaat (Rome)|Senaat]] gjin oerwicht mear hienen. Yn de kriich tsjin Jugarta (111-105 f. Kr.) dy't troch [[Marius]] wûn waard, waarden proletaarjers as berôpsoldaten yn it leger opnommen. Nei de Bûnsmatenkriich ([[91 f. Kr.|91]]-[[89 f. Kr.]]) ferkrige hja it boargerrjocht. De Earste Boargerkriich ([[88 f. Kr.|88]]-[[81 f. Kr.]]) tusken de oanhingers fan de populêre Marius en de Senaatsgesinde [[Sulla]] einige yn in oerwinning fan Sulla.
