Matearje: ferskil tusken ferzjes

'''Matearje''' of '''stof''' is de [[boustien]] dêr't de (waarnimbere) wrâld út opboud is. Neffens de [[natuerkunde]] bestiet matearje út [[fermion]]en. Dat binne partsjes dy't skaaimerke wurde troch healtsjes [[Spin (elementêr partsje)|spin]], lykas [[elektron]]en, [[muon]]en, [[proton (partsje)|protonen]] en [[neutron]]en. Krêft oerbringende partsjes ([[Bosonenbosonen]]) lykas it [[Fotonfoton]] en it [[Gluongluon]] binne dus gjin matearje, hoewol't sy út [[enerzjy]] besteane en soms ek [[massa]] hawwe.

Matearje hat yn de skiednis net altyd op deselde wize ynterpretearre west. In earste omskriuwing (4e ieu f. Kr.) wie fan de Grykske filosoof [[Demokritus]]; hy sei: ''"...alle stoffen binne opboud út lytskelytse starrenstive boltsjes..."'''. Hy neamde dizzedy boltsjes atomen (yn de betsjutting fan net-dielber).<br>

In oare Grykske filosoof [[Aristoteles]] hat de opfetting fan Demokritus folslein los litten en stapte oer op de opfetting fan [[Empedokles]]. Hy stelde dat alle stoffen út fjouwer eleminten opboud binne, ierde (droech en kâld), wetter (wytwiet en kâld), lucht (wytwiet en waarm) en fjoer (droech en waarwaarm).\

Yn de [[17e ieu]] doare [[Robert Boyle]] de opfettings fan Aristoteles yn twifel te loekenlûken. Hy grypte tebek nei it dieltsjes- of partsjesmodel fan de matearje en ferkundige de oertsjûging dat alle matearje út dieltsjes bestean, dy't harren mei elkoar ta molekulen ferbine. Mei dizze teory kinne folle mear ferklearrings jûn wurde wêrtroch dizze teory algemien oanfiereoanfurdige wurdt.

Nije ûntdekkings hawwe dizze opfetting net mear wankelewankelje litte kinnen. Der kaam lykwols wol in ferplichting om de ferskillende boustiennen fan de stof te ûnderskieden.