Keardaam: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L kat.
red. en better witte wolle
Rigel 1:
[[Ofbyld:Stuw.jpg|thumb|280px|Hydraulysk te betsjinjen keardaam yn de [[Maas]] by [[Jambes]] (B), ûndediel fan de wurken dy't de Maas befarber hâlde]]
[[Ofbyld:Revin Meuse weir 20041230- 024.jpg|thumb|280px|Hânbetsjinne keardaam yn de [[Maas]] by | [[Revin]] (F)]]
[[Image:Bridge_grave2.jpg|thumb|280px|Keardaam- en slûskompleks ûnder de [[John S. Thompson BrêgeThompsonbrêge]] yn [[Grave]]]]
 
In '''keardaam''' (Ned.:''stuw'') is in waterboukundichwetterboukundich [[keunstwurk (boukundich)|keunstwurk]] dat as doel hat om wetter yn in rin, beek of rivier op te kearen.
 
Keardamen kinne fêst of regelber wêze. In fêste keardaam jout altyd itselde [[peil]]. By in regelbere is der in ynrjochting (bgl. in klep) dy't derfoar soarget dat der yn ferskillende perioades in oar peil ynsteld wurde kin. Sa is it peil by 't [[winter]] faak leger as yn de by 't [[simmer]]. Trochgeans wurde de keardamen omheech helle neidat de [[gewaaks]]en plante ender siedde binneis en lit men de damen wer sakkedellitten flak foardat de rispinge ynhelle wurdt. Sa kinne deit lannenlân lan en de ikkers by it siedzjen en ûngetiidzjen mei swiere lânboumasines dien wurde en hoecht der yn it [[groeiseizoen]] net sa gau bereind te wurden.
 
Keardamen yn beken en wetterrinnen wurde faak makke om wetter langer fêst te hâlden en sa te foarkommen dat dizzedy gebieden ferdroegje. Sa wurdt ek foarkommen dat leger lizzende gebieten gau oerstreame.
 
Yn de grutte rivieren wurde keardamen net allinnich boud om ferdroeging fan heger lizzende gebieten te foarkommen, mar ek om foar de [[skipfeart]] it hiele jier troch in minimale [[waterstân]] te garandearjen.
 
Fierders meiewurde keardamen oanlein om wetterstreamen te stjoeren. De keardamen dy't yn de [[Nederryn]] en de [[Lek]] boud binne, hawwe benammen as doel om wetter út de [[Ryn]] trochoer de [[Isel]] nei de [[Iselmar]] te fierenstjoeren.
 
=== Oerlaat ===
In ienfâldige keardaam wurdt wol '''oerlaat''' neamd. In oerlaat iskin de hichte net kwafan hichteynsteld ynstelberwurde, hatit dushat in fêste hichte.
 
It wurd 'oerlaat' wurdt ek brûkt foar keardamen dy't derfoar soargje dat it waterpeil net boppe in bepaalde hichte komt. Sa kin it peil ninnenbinnen bepaaldebeskate grinzen hâlden wurde,; bygelyks as by in rivier it peil oer de 50 sm giet, kin it wetter in polder binnenstreameynstreame of troch in oare wettergongewettergong (wêrdêr't it gewoanwei net lânsrint) ôffloeieôfrinne.
 
=== RelatearreBesibbe ûnderwerpen ===
* [[gemaal]]
* [[peilgebiet]]