Slach by Hilligerlee: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
red
Rigel 18:
|}}
 
De '''Slach by Heiligerlee''' op [[23 maaie]] [[1568]] einige mei de earste oerwinning fan de opstannelingen yn de [[Tachtichjierrige Oarloch]]. De [[fjildslach]] wie by it stee [[Heiligerlee]], tichtby [[Winschoten]], yn de provinsje [[Grinslân)|Grins]].
 
== Oanrin ==
[[Willem fan Oranje]] hie lang treuzele foardat er wat ûndernaam tsjin de ûnderdrukking fan de [[Nederlannen]] troch de [[Spanje|Spanjerts]]. Yn maart [[1567]] noch, by de [[slach by Oosterweel]], ferhindere hy fanit protestantske Antwerpenleger út itfan protestantskeAntwerpen legerút te help te kommen. Mar syn eigen behandeling, kombineare mei deiliks fersiken om help, feroare him fan miening. Hy benadere ferskate Dútske foarsten foar finansjele stipe en ferkocht 'sulverwurk, lytsguod, tapiten en oar foarstlik hûssieried' fan himsels.
 
It slagge him [[Frans van Coqueville]], in ealman út [[Normanje]], ree te finen om mei sân of achthûndert manlju fan [[Frankryk]] út in ynfal te dwaan yn [[Greefskip Arteesje|Arteesje]] en [[Greefskip Henegouwen|Henegouwen]]. De [[Antoon II fan Lalaing|Greef fan Hoogstraten]] soe by de grutte rivieren del nei [[Hartochdom Gelre|Gelderlân]] lûke. Syn broer greef [[Loadewyk fan Nassau]] soe yn [[Hearlikheid Fryslân|Fryslân]] en [[Hearlikheid Grinslân|Grinslân]] in oanfal ûndernimme. Hysels soe yn [[Hartochdom Brabân|Brabân]] oplûke, sadree hy fernimme soehie oft [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] syn leger oer dy trije ynfallen ferdiele hie.
Alva koe lykwols bewurkstellebewurkmasterje dat de [[Karel IX fan Frankryk|Frânske kening]] Coqueville werom ropte. Coqueville waard letter op befel fan de Frânse kening as rôver ûnthaad.<ref>[http://www.inghist.nl/retroboeken/vdaa/#aa__001biog04_01.xml:718 Van der Aa: François de Coqueville]</ref>
 
Foar de earste ynfal woe Willem fan Oranje [[Roermond (stêd)|Roermond]] ynnimme. Doe dat misleare luts hy mei syn opstannelingen op nei Erkelenz om dy stêd te oermasterjen. Alva stjoerde lykwols syn leger by it daagjen nei deit by Dalheim noch sliepende leger fan Willem. Op 25 april 1568 late Willem fan Oranje syn earste nederlaach yn de [[slach by Dalheim]]. Fan de trije ynfallen waardhie allinnich dy yn it noarden sukses.
 
By [[Bellingwolde]] loeken de Steatsk troepen Grinslân binnen en oermasterje de [[Wedderborg]], it besit fan de Spaanske stêdhâlderstedehâlder yn Grins, [[Jan fan Ligne]]. Dêrnei rjochte de troepen fan greve Loadewyk har op de stêd [[Grins (stêd)|Grins]] om dy oer te heljen mei te dwaan oan de opstân. Dat besyk misleare want de stêd wie al earder ûnder militêre drok troch troepen fan de Spaanskgesinde luitenant De Mepsche ynnommen. De godstsjinstfrijheid waard opheft en in protte Protestanten hienen de stêd ferlitten. Greve Loadewyk beskikte net oer foldwaande finansjele en militêre om de stêd belegerje te kinnen. Troch middel fan blokkaden dy't hy ten noarden en easten fan de stêd opwierp besocht hy, sûnder sukses, de stêd ôf te snijden fan de bûtenwrâld. Oan de súdd- en westside bleau de stêd berikber.
 
Ek it besyk om befolking yn opstân te krijen tsjin de lânshear rûn op niks út. De blokkaden kearden har tsjin Loadewyk op it momint dat de troepen fan Alva de foar Loadewyk wichtige logistyke rûte nei [[Delfsyl]] ôfsletten. It gefolch wie dat nei seis wiken belis de troepen fan Alva tichtby kamen en Loadewyk neat oars oerbleau as nei East-Fryslân te flechtsjen. By dy flecht waarden de troepen fan greve Loadewyk op de hichte fan Heiligerlee ûnderskeppe troch Spaanske troepen.