Willem Tell: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
fan l: letter mear |
oers |
||
Rigel 1:
[[Ofbyld:Wilhelm Tell Denkmal Altdorf um 1900.jpeg|thumb|right|250px|''Monument foar Willem Tell yn Altdorf ± 1900]]
'''Willem Tell''' soe oan it begjin fan de [[14e ieu]] libbe hawwe yn [[Switserlân]] en waard benammen bekend troch it luykneamde toanielstik fan [[Friedrich Schiller]] en de opera fan [[Gioacchino Rossini]].
{{wurk}}▼
== Leginde ==
It ferhaal giet dat de legindaryske [[krúsbôge]]sjitter Willem Tell yn 1307 wegerde de hoed te groetsjen dy't lânfâd Gessler op in staak op it doarpsplein setten hie as symboal foar it hearskjende [[Habsburg]]. Gessler ûnthjitte him dêrop mei syn bôge in [[Appel (frucht)|appel]] fan de holle fan syn jonkje te sjitten. Willem Tell hellle twa pylken út syn koker en skeat der ien mei súkses troch de appel. Doe't Gessler frege wat de bedoeling fan de oare pylk wie, andere hy dat dy foar de lânfâd ornearre wie as hy syn soantsje deafde hawwe soe. Hjirnei waard hy
De rest fan de Tell-legende
== Historisiteit ==
Der is gjin inkel bewiis dat Willem Tell
▲{{wurk}}
Het verhaal van Willem Tell past perfect in de onafhankelijkheidsstrijd van [[Zwitserland]] en zijn [[Zwitserse landsknechten|landsknechten]] sinds [[1291]]. Sinds dat jaar verzet een aantal Zwitserse staatjes zich tegen de heerschappij van de [[Habsburg]]ers. [[Uri (kanton)|Uri]], waar Willem Tell woonde, behoorde hiertoe en werd één van de
▲In midden 1700 las [[Gottlieb de Haller]], een geleerde uit [[Bern (stad)|Bern]], een oud [[Denemarken|Deens]] folkloristisch verhaal over Koning [[Harald Blauwtand]], die regeerde van 936 - 987 en een [[Vikingen|Viking]] hoofdman, Toko genaamd, die werd gedwongen een appel van het hoofd van zijn jonge zoon te schieten. De Haller schreef daarop ''Willem Tell, een Deens fabeltje'', waarin hij beweerde dat de legende was gebaseerd op het verhaal over Toko. Dit kwam hem echter duur te staan, want het gevolg was een gerechtsvervolging en persoonlijke dreigementen. Haller verklaarde vervolgens dat het verhaal geen serieus historisch werk was, maar een uiting van literaire kunst en bood zijn excuses aan. Het boek werd op de markt van Altdorf verbrand. Toch vestigde de episode de aandacht op de legende en historici vonden later geen documentatie over het bestaan van Willem Tell. Typisch is dat de meest recente, 1000 pagina's tellende geschiedenis van Zwitserland slechts 20 regels aan Willem Tell besteedt.
== Keppeling om utensk ==
▲Het verhaal van Willem Tell past perfect in de onafhankelijkheidsstrijd van [[Zwitserland]] en zijn [[Zwitserse landsknechten|landsknechten]] sinds [[1291]]. Sinds dat jaar verzet een aantal Zwitserse staatjes zich tegen de heerschappij van de [[Habsburg]]ers. [[Uri (kanton)|Uri]], waar Willem Tell woonde, behoorde hiertoe en werd één van de drie Katholieke ''oerkantons'' (met Schwyz en Unterwalden), die op 1 augustus het [[Zwitsers Eedverbond]] oprichtten.
{{Commonscat|Wilhelm Tell|Willem Tell}}
----
* {{de}}[http://gutenberg.spiegel.de/schiller/tell/tell.htm Toneelstuk ''Wilhelm Tell'' van Friedrich Schiller]
* {{en}} [http://www.imdb.com/character/ch0030412/ IMDb referenties naar verfilmingen]
----
<gallery>
</gallery>
}}
[[Kategory:Switsersk persoan]]
[[als:Wilhelm Tell]]
| |||