Noard-Fryslân: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
No edit summary
Rigel 1:
{{noat|Dizze side giet oer de regio '''Noard-Fryslân''', it wengebiet fan de Noard-Friezen. Sjoch [[Noardfryslân (distrikt)]] foar de side oer it bestjoerlike distrikt '''Noardfryslân'''.}}
[[Ofbyld:Lânkaart_lokaasje_noardfrysk.GIF|right|thumb|190px|Noardfryslân.]]
[[Ofbyld:Nordfriesischeflagge.svg|thumb|190px|Flagge fan de regio Noard-Fryslân]]
'''Noard-Fryslân''' ([[Dútsk]]: ''Nordfriesland'', [[Deensk]]: ''Nordfrisland'') is in regio (''[[Landkreis|Kreis]]'') yn [[Dútslân]] en foar in lyts part yn [[Denemark]]. It is it wengebiet fan de [[Friezen|Noard-Friezen]] en leit rûchwei tusken de rivieren de [[Eider]] en de [[Vidå]]. Underdiel fan it gebiet binne sa [[Deensk Fryslân]] en it bestjoerlike distrikt [[Noardfryslân (distrikt)|Noardfryslân]].
 
== Geografy ==
Oare gebieden dy't ek ta Noard-Fryslân hearre:
Foar de kust lizze de waadeilannen [[Sylt]] (Nfr.: ''Söl''), [[Amrum]] (Nfr.: ''Öömrang''), [[Föhr]] (Nfr.: ''Feer'') en [[Pellworm]] (Nfr.: ''Pälweerm''), en de tsien [[Halligen]]. Dêrneist binne der de twa skiereilannen [[Noardstrân]] (Nfr.: ''Strönj'') en [[Eiderstedt]] (Nfr.: ''Ääderstää''). Yn it suden wurdt Noard-Fryslân begrinzge troch de rivier de [[Eider]] en yn it noarden fan de rivier de [[Vidå]].
 
[[Hilgelân]] is kultureel ûnderdiel fan Noard-Fryslân, mar is gjin ûnderdiel fan it distrikt [[Noardfryslân (distrikt)|Noardfryslân]]. De heechste punten binne de Pinneberch op Hilgelân (61,3 meter), by Ostenfeld (53,3 meter), de Uwe-dún op Sylt (52,5 meter), en de Rantzauhichte súdlik fan Leck (45 meter).
*De tsien [[Halligen]], wenheuvels op it waadlân, lykas de [[terp|terpen]] yn [[Westerlauwersk Fryslân]].
*De Waadeilannen [[Sylt]] (Nfr.: ''Söl''), [[Amrum]] (Nfr.: ''Öömrang''), [[Föhr]] (Nfr.: ''Feer'') en [[Pellworm]] (Nfr.: ''Pälweerm'')
*De skiereilannen [[Noardstrân]] (Nfr.: ''Strönj'') en [[Eiderstedt]] (Nfr.: ''Ääderstää'').
 
==Skiednis==
Rigel 13:
Oant [[1864]] hearde Noard-Fryslân ûnder de Deenske Kroan.
{{Skiednis fan Fryslân}}
 
==Talen==
Noard-Fryslân is hjoed de dei noch altyd in meartalich gebiet mei fjouwer offisjele talen: Dútsk, [[Noardfrysk]] (''Friisk'' of ''Frasch''), Deensk en [[Nederdútsk]]. It Nederdútsk jildt as [[streektaal]], it Noardfrysk en Deensk binne as [[minderheidstaal|minderheidstalen]] erkend. It oant yn de [[19e ieu]] dominante Noardfrysk wurdt no noch troch sa'n 10.000 minsken sprutsen, yn njoggen ferskate dialekten. Fierders wurdt der yn Noard-Fryslân ek noch [[Jutsk]] praat.
Line 23 ⟶ 24:
* [[Friisk Foriining]], mei likernôch 600 stipers (2005).
 
== Sjoch ek ==
==Stêden en gemeenten==
* [[Deensk Fryslân]]
{|
*[[Noardfryslân (distrikt)]]
! align=left width=33%|Stêden
! align=left width=33%|Amten
! align=left width=33%|Frije gemeenten
|- valign=top
||
#[[Bräist]]
#[[Friedrichstadt]]
#[[Garding]]
#[[Hüsem]]
#[[Naibel]]
#[[Tönning]]
#[[Westerland (Noard-Fryslân)|Westerlân]]
#[[Wyk (Föhr)|Wyk]]
||
#[[Amrum]]
#[[Bökingharde]]
#[[Bredstedt-Lân]]
#[[Eiderstedt]]
#[[Föhr-Lân]]
#[[Friedrichstadt]]
#[[Hattstedt]]
#[[Karrharde]]
#[[Noardstrân]]
#[[Pellworm]]
#[[Stollberg]]
#[[Süderlügum]]
#[[Sylt]]
#[[Treene]]
#[[Viöl]]
#[[Wiedingharde]]
||
#[[Leck]]
#[[List (Sylt)|List]]
#[[Reußenköge]]
#[[Sankt Peter-Ording]]
|}
 
==Sjoch ek==
* [[Deensk Fryslân]]
 
==Keppeling om utens==