Dei fan de Arbeid: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L r2.7.1) (Bot - derby: nl:Dag van de Arbeid
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
Rigel 18:
 
In novimber 1884 nom de [[American Federation of Labor|AFL-CIO]] in resolúsje oan, wêryn't se derfoar om fan 1 maaie 1886 ôf de wetlike 8 oerendei ynfierd te krijen. De kar foar 1 maaie kaam trochdat yn Noard-Amearika op dy datum ferhuze waard en de arbeidskontrakten op dy datum fernijd waarden (moving day).<ref>Sjoch: 1 meivieringen in Nederland (1880-1940), side 12</ref>
{{wurk}}
De Amerikaanse fakbûnsfederaasje ([[American Federation of Labor]]) besleat yn 1888 om tenei op 1 maaie jierliks te demonstrearjen foar de ynfiering fan in 8-oerrige wurkdei. It voorstel werd in 1889 overgenomen op het eerste congres van de [[Twadde Ynternasjonale]] yn [[Parys]]. Yn Amearika sels vond de 1 mei-demonstratie evenwel slechts eenmaal plaats, in 1890, waarna president [[Grover Cleveland|Cleveland]] de viering verplaatste naar de eerste [[maandag]] in de maand [[september]], om te vermijden dat 1 mei een herdenking van de rellen zou worden. Het doel was met de 1 mei-viering de strijd voor de achturige werkdag te versterken. Op [[1 mei]] [[1890]] vonden in veel landen de eerste vieringen plaats.
 
De Amerikaanse fakbûnsfederaasje ([[American Federation of Labor]]) besleat yn 1888 om tenei op 1 maaie jierliks te demonstrearjen foar de ynfiering fan in 8-oerrigeoerige wurkdei. It voorstelútstel werdwaard inyn 1889 overgenomenoernomd op hetit eersteearste congreskongres vanfan de [[Twadde Ynternasjonale]] yn [[Parys]]. Yn Amearika sels vondbarde de 1 meimaaie-demonstratiedemonstraasje evenwellykwols slechtsmar eenmaalien plaatskear, inyn 1890, waarnawêrnei't presidentpresidint [[Grover Cleveland|Cleveland]] de vieringfiering verplaatstefersette naarnei de eersteearste [[maandagmoendei]] inyn de maandmoanne [[septemberseptimber]], om te vermijdenfoarkommen dat 1 meimaaie eenin herdenkingbetinking vanfan de rellen zouwurde wordensoe. HetIt doel waswie metmei de 1 meimaaie-vieringfiering de strijdstriid voorfoar de achturigeachtoerige werkdagwurkdei te versterkenfersterkjen. Op [[1 meimaaie]] [[1890]] vondenwaarden yn in veelsoad landenlannen de eersteearste vieringenfieringen plaatshâlden.
De Engelse tekener [[Walter Crane]] (1845-1915) makke foar dy bewuste 1 maaie 1890 syn tekening "Labours May Day".
 
De EngelseIngelske tekener [[Walter Crane]] (1845-1915) makke foar dy bewuste 1 maaie 1890 syn tekening "Labours May Day".
Yn de [[Feriene Steaten]] waard de dei fan de arbeid oarspronklik ek pland op 1 maaie, mar presidint [[Grover Cleveland]] verplaatste de viering naar de eerste [[maandag]] in de maand [[september]], officieel om te vermijden dat 1 maaie in betinking van de [[Haymarket-affaire]] zou worden, maar men kan ook motieven tegen het [[socialisme]] achter dit besluit sjen. De earste moandei fan septimber werd gekozen, naar aanleiding van een parade, die de Knights of Labour in [[New York (stad)|New York]] hadden georganiseerd op 5 september 1882.
 
Yn de [[Feriene Steaten]] waard de dei fan de arbeid oarspronklik ek pland op 1 maaie, mar presidint [[Grover Cleveland]] verplaatstefersettte de vieringfiering naarnei de eersteearste [[maandagmoandei]] inyn de maandmoanne [[septemberseptimber]], officieeloffisjeel om te vermijdenfoarkommen dat 1 maaie in betinking vanfan de [[Haymarket-affaire]] zouwurde wordensoe, maarmar mender kankinne ookek motievenmotiven tegentsjin hetit [[socialismesosjalisme]] achterefter dit besluitbeslút sjensjoen wurde. De earste moandei fan septimber werdwaard gekozenkeazen, naarnei aanleidingoanlieding vanfan eenin parade, diedy't de Knights of Labour in [[New York (stad)|New York]] haddenorganisearre georganiseerdhiene op 5 septemberseptimber 1882.
Tijdens de 1 mei optochten wordt eigenlijk de bloedige afloop van de staking van 3 mei 1886 in de McCormick-fabrieken in Chicago (USA) herdacht, waar er werd geijverd voor de 8 uren werkdag. Voor martelaren van Chicago is 1 mei synoniem voor arbeidersstrijd in de hele wereld, zoals werd besloten tijdens het Internationale Socialisten Congres [["Socialistische Arbeiders-Internationale" congres]] van 1889 in Parijs. Dat symbool ligt aan de basis van de wetten rond weekendrust en de achturige werkdag en werd later, na de tweede wereldoorlog, een doorbetaalde vrije dag.
{{wurk}}
TijdensBy de 1 meimaaie optochten wordtwurdt eigenlijkeigentlik de bloedigebluoddrige afloopôfrin vanfan deit stakingboljeien vanfan 3 meimaaie 1886 inyn de McCormick-fabriekenfabriken inyn Chicago (USA) herdachtbetocht, waar erdêr't werdivere geijverdwaard voorfoar de 8 urenoeren werkdagwurkdei. VoorFoar martelarenmartlers vanfan Chicago is 1 meimaaie synoniem voorfoar arbeidersstrijdarbeidersstriid in de hele wereld, zoals werd besloten tijdens het Internationale Socialisten Congres [["Socialistische Arbeiders-Internationale" congres]] van 1889 in Parijs. Dat symbool ligt aan de basis van de wetten rond weekendrust en de achturige werkdag en werd later, na de tweede wereldoorlog, een doorbetaalde vrije dag.
 
== Marx ==