Neuengamme: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
wurk |
wurk |
||
Rigel 2:
[[Ofbyld:Pincerno - KZ Neuengamme 11-2008.png|thumb|Lizzing fan it kamp yn Hamburch]]
[[Ofbyld:KZ Neuengamme - Luftbild - 1945.jpg|thumb|Loftopname fan it kamp, 16 april 1945]]
[[Ofbyld:A sick Polish survivor in the Hannover-Ahlem concentration camp receives medicine from a German Red Cross worker.jpg|thumb|In Poalske oerlibber krijt medisinen fan in Dútske Reade Krússuster]].
'''Neuengamme''' wie yn de [[Twadde Wrâldoarloch]] in [[Nazi-Dútslân|Dútsk]] [[konsintraasjekamp]]. It kamp leit sa'n achttjin kilometer ten súdeasten fan [[Hamburg]] yn [[Dútslân]] by it doarp Neuengamme.▼
▲'''Neuengamme''' wie yn de [[Twadde Wrâldoarloch]] in [[Nazi-Dútslân|Dútsk]] [[konsintraasjekamp]]. It kamp leit sa'n achttjin kilometer ten súdeasten fan [[Hamburg]] yn [[Dútslân]] by it doarp Neuengamme.
== Konsintraasjekamp ==▼
it kamp waard [[13 desimber]] [[1938]] iepene. As dependance fan [[Sachsenhausen (konsintraasjekamp)|Sachsenhausen]] wie it kamp yn it earstoan ornearre foar húsfesting fan arbeiders foar it pleatslike [[Schutzstaffel|SS]] stienfabryk. [[Juny]] [[1940]] waard Neuengamme in selstannich kamp. It haadkamp fan 213.000 kante meter, fong de measte minsken op, mar yn [[Noard-Dútslân]] leine noch 92 saneamde bûtenkampen dy't bestjoerlik ûnder Neuengamme hearden. Zelfs op het kanaaleiland [[Alderney]] was een buitenkamp. Deze buitenkampen hadden vaak maar een kort bestaan. In 1944 functioneerden er zestig gelijktijdig. De mensen in de kampen, afkomstig uit zo'n 28 landen, waren veelal [[krijgsgevangene]]n, [[gijzelaar]]s, [[fersetsstrider]]s, [[Joaden]], [[sigeuner]]s, [[homoseksualiteit|homoseksuelen]] en [[Jehova's tsjûgen]]. Bij aankomst moesten alle persoonlijke bezittingen worden afgegeven. Vervolgens werd al het lichaamshaar afgeschoren en kreeg men in plaats van de eigen naam een nummer op een zinken plaatje, dat om de nek gedragen moest worden. De SS probeerde de morele en psychische weerstand van de gevangenen te breken door hen in vernederende omstandigheden te laten leven en werken. De barakken waren overvol, sanitaire voorzieningen waren ontoereikend en enige privacy was er niet. Men kreeg onvoldoende voedsel en moest zware arbeid verrichten. De dag was zo strikt ingedeeld dat er nauwelijks een vrije minuut overbleef. Neuengamme bezat geen [[gaskamer]]s of vergelijkbare methoden om mensen massaal van het leven te beroven. Desondanks stierven er 55.000 mensen door de onmenselijke toestanden in het kamp, waaronder [[epidemie]]ën en gebrek aan [[voedsel]]. Tijdens de oorlog verbleven ongeveer 106.000 mensen in Neuengamme. Het hoogste gevangenisnummer dat in de dodenboeken vermeld staat is 87.067.000▼
== Skiednis ==
▲it kamp waard [[13 desimber]] [[1938]] iepene. As dependance fan [[Sachsenhausen (konsintraasjekamp)|Sachsenhausen]] wie it kamp yn it earstoan ornearre foar húsfesting fan arbeiders foar it pleatslike [[Schutzstaffel|SS]] stienfabryk. [[Juny]] [[1940]] waard Neuengamme in selstannich kamp. It haadkamp fan 213.000 kante meter, fong de measte minsken op, mar yn [[Noard-Dútslân]] leine noch 92 saneamde bûtenkampen dy't bestjoerlik ûnder Neuengamme hearden. Zelfs op het kanaaleiland [[Alderney]] was een buitenkamp. Deze buitenkampen hadden vaak maar een kort bestaan. In 1944 functioneerden er zestig gelijktijdig. De mensen in de kampen, afkomstig uit zo'n 28 landen, waren veelal [[krijgsgevangene]]n, [[gijzelaar]]s, [[fersetsstrider]]s, [[Joaden]], [[sigeuner]]s, [[homoseksualiteit|homoseksuelen]] en [[Jehova's tsjûgen]]. Bij aankomst moesten alle persoonlijke bezittingen worden afgegeven. Vervolgens werd al het lichaamshaar afgeschoren en kreeg men in plaats van de eigen naam een nummer op een zinken plaatje, dat om de nek gedragen moest worden. De SS probeerde de morele en psychische weerstand van de gevangenen te breken door hen in vernederende omstandigheden te laten leven en werken. De barakken waren overvol, sanitaire voorzieningen waren ontoereikend en enige privacy was er niet. Men kreeg onvoldoende voedsel en moest zware arbeid verrichten. De dag was zo strikt ingedeeld dat er nauwelijks een vrije minuut overbleef. Neuengamme bezat geen [[
=== Nei de oarloch ===
Nei de oarloch waard Neuengamme brûkt om leden fan de [[SS]], [[Wehrmacht]]soldaten en leden fan de [[NSDAP|nazipartij]] fêst te setten. Noch letter waard in straffinzenis op it kampterrein boud. Earst yn de jierren sechtich waard op inisjtyf fan in feriening fan eardere Frânske kampbewenners út einset mei it ynrjochtsjen fan in betinkplak op it kampfjild. Neuengamme hat distiid de funksje fan oarlochsmonumint mei ûnder oaren fêste eksposysjes. Benei de folsleine administraasje fan Neuengamme is ferneatige. Meidat in finzene de boeken út de sikebarakken yn it stienfabryk fanside brocht hat, binne tûzenen nammen fan finzenen bewarre bleaun. Fierders is der in troch finzenen byholden deadeboek oer en binne der noch feiten fan it Reade Krús. Der wurdt noch altyd besocht om ta in rekonstruksje fan de kampadministraasje te kommen, mar it liket der op dat dy ûnfolslein bliuwe sil.
== Monuminten ==
<gallery>
Ofbyld:Arrestzellen Neuengamme.jpg|''oantinken arrestantesellen''
| |||