Henry David Thoreau: ferskil tusken ferzjes

'''Henry David Thoreau''' ([[Concord (Massachusetts)|Concord]], [[12 july]] [[1817]] - aldaardêre, [[6 maaie]] [[1862]]) waswie eenin Amerikaans[[Feriene Steaten|Amerikaansk]] schrijverskriuwer en filosoof. HijHy is vooralyn bekendit omearste zijnplak ferneamd wurden om boeksyn ''Walden'', waarindêr't hijer zijnsyn ervaringenûnderfinings beschreefmei metit hetneistribjen nastrevenfan vanin eenienfâldige eenvoudige levensstijllibbensstyl. HijHy heefthat ookek eenin bekendferneamd essay geschrevenskreaun overoer [[burgerlijke ongehoorzaamheidboargerlike oerhearrigens]] (''civil disobedience)''. Thoreau werdwie bekendaktivist als een activist tegentsjin de [[slavernij]], voorfoar behoudit vanbehâld defan wilderniswyldernis, en sommigenguonts beschouwenbeskôgje hemhim alsas eenin [[pasifisme|pasifist]].

Thoreaus [[filosofy]] hadslacht voorfoar eenin deel betrekkingpart op de verhoudingferhâlding tussentusken de mensminske en de natuurnatuer. HijHy waswie betrokkenbelutsen bijby hetit [[transendintalisme]], eenin filosofischefilosofyske stromingstreaming diedy't ookek werdoanhinge aangehangenwaard doortroch zijnsyn vriendfreon [[Ralph Waldo Emerson]].

Thoreau werdwaard geborenberne inyn [[Concord (Massachusetts)|Concord]], as soan fan potleadfabrikant, eenin plaatsplak ongeveersa'n 30 kilometer ten westen vanbewesten [[Boston]] in [[Massachusetts]]. InYn [[1837]] studeerdestudearre hijer afôf bijoan de [[HarvardUniversiteit UniversityHarvard]], hoewelmar hijsyn nooitdiploma zijnhat diplomaer heeftnea opgehaaldophelle: hijhy weigerde om geldwegere te betalenbeteljen voorfoar "eenin velletje'stikje papier"'. NaNei te zijnde afgestudeerdstúdzje werktewie Thoreau een tijdin alsskoft docentdosint. DaarnaastDêrnjonken schreefskreau hijer onderûnder meeroaren essays en gedichten voorfoar hetit tijdschrifttydskrift ''The Dial''. InYn [[1838]] richttestifte hijer mettegearre zijnmei syn broer zijnin eigen privéschool oppriveeskoalle. Thoreau leerde inkrige [[1841]] kunde oan Ralph Waldo Emerson kennen, de dichter, aanhangeroanhinger vanfan hetit [[Unitarisme (teology)|unitarisme]] en filosoof diedy't dejildt oprichteras wasstifter vanfan hetit AmerikaansAmerikaansk transcendentalismetransendintalisme. Thoreau kwamkrige opsadwaande diefuort manierkontakt meteenmei in aanrakinggrutte metrûnte eenfan groteAmerikaanske kring van Amerikaanse denkerstinkers en dichters. De dooddea vanfan zijnsyn broer inyn [[1842]] washat eenhim grotebot emotionele schok voor hemrekke. SommigeGuonts mensentinke denkendat dat dezebarren gebeurtenisynfloed invloedhawwe gehadkind kan hebbenhat op hetit feit dat hijer lang bijby zijnsyn oudersâlden bleefyn'e wonenhûs bleaun is en nooitnea troud west trouwdehat.

Op [[4 july]] [[1845]] begonsette Thoreau aanútein eenmei tweein jaar durend experimenteksperimint om eenvoudigienfâdich te levenlibjen dat twa jier duorje soe. HijHy verhuisdesette naarhim eennei zelfgebouwdwenjen huisjein in hetselsboud hûske yn de bosbosk aanoan de oeverigge vanfan de Waldenmar (''Walden Pond''), eenin paarpear kilometers vanfan zijnsyn familiefamylje en vriendenkunde inyn Concord. Op [[6 septimber]] [[1847]] verlietfeliet hijer Walden omen bijgie zijner vriendby syn freon en mentor Ralph Waldo Emerson en zijnsyn familiefamylje in te trekkenyn. Thoreau weigerde inwegere [[1846]] om belastingbelesting te betalenbeteljen, omdat hij een tegenstanderhy wastsjinstanner vanfan de [[Meksikaanske Oarloch|oarloch]] tussentusken de VerenigdeFeriene StatenSteaten en Mexico[[Meksiko]] wie<ref>[http://thoreau.eserver.org/theory.html Lawrence Rosenwald: The Theory, Practice & Influence of Thoreau's Civil Disobedience]</ref> en alsas protest tegentsjin de slavernij. Hiervoor werd hij later een tijd opgesloten in een gevangenis, nota bene door zijn vriend [[Sam Staples]], de belastingontvanger. SamenTegearre metmei [[Abraham Lincoln]] was hij de enige bekende Amerikaan die tegen de oorlog was. Hij beschreef deze gebeurtenis in zijn populaire verhandeling ''Civil Disobedience'' ("''Burgerlijke Ongehoorzaamheid''"), wat later een bron van inspiratie werd voor onder andere [[Leo Tolstoy]], [[Mahatma Gandhi]] en [[Martin Luther King]].