Iesdoarp: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L kat. oanpast
L stikje red.
Rigel 2:
 
De doarpen hawwe in oantal mienskiplike skaaimerken:
#Der is in [[brink (doarpsplein)|brink]].<br>Oarspronklik lei sa’n brink oan de râne fan it doarp (fergelykje it Ingelskemei it [[Ingelsk]]e ''brim'' = "râne") dêr’t de kij en skiep jûns en moarns gearkamen. Op dy brink wurdewaarden [[iik|iken]] of [[popelier]]en plantenset om te brûken as boumaterialen. Troch it waaksen fan de doarpen kaam dy brink letter faak yn it sintrum fan it doarp te lizzen. Boppedat waarden op de brink merken hâlden, dêr’t in sintrale funksje troch krige. It moat ûnderskieden wurde fan it ier-midsieuske [[tij]], dat meastal in mear minsklike funksje hie, en dus net foar it fee.
#Der is in [[Es (geografy)|es]].<br>De es wie de mienskiplike ikker. Faak lei dy wat heger as it doarp. Dy hege lizzing is diels ûntstien troch de wize fan bedongjen fan de essen, en foar in part trochdat dedy lokaasjes fan harselsplakken al heger leinen.
#Der is in [[beek]].<br>Yn beekdalenbeekdellings leinenlei meastentiids healannenhealân foardat winterfoer foar it fee. opsmiet.
#BylânsBy de beek lâns lizze [[miede]]n, fergelykje it Ingelske ''meadow'') en healannen.<br>Dy miedlannen waarden mienskiplik beweide troch kij. De wietere healannen waarden ien kear yn’t jier meand.
#Der is in “fjild'' ([[heide (fegetaasje)|heide]]).<br>Op dat fjild waard de skiep fan it doarp hoede troch de doarpsharder. Ferskate nammen wize noch op de relaasje tusken doarp en fjild, lykas [[Dwingelderveld]] (it fjild fan Dwingelo, no in [[nasjonaal park]]) en [[Orvelterveld]] (it fjild fan Orvelte, no in lânbougebiet mei nije pleatsen).
#De pleatsen steane by elkoar yn it doarp.
 
DitDat statyske model waard yn [[2004]] útinoar raffele en ûntmytologisearre yn it proefskift ''Het Drentse Esdorpenlandschap'' fan de Grinzer heechlearaar [[Theo Spek]], ''Het Drentse Esdorpenlandschap''. De ûnderdielen fan it model blike tige ferskillende âlderdom te hawwen, en binne dus net as ien gehiel ûntstien. Sa waard de seaddebedonging pas in grut tal ieuwen nei nei it ûntstien fan de essen ynfierd, en bestiet der ek op ynternasjonaal nivo gjin strakke romtlike histoaryske bân tusken beide fenomenen.
[[Ofbyld:Panorama Dwingeloo Brink 20070721.jpg|thumb|800px|''De brink yn it sintrum fan it esdoarp Dwingeloo yn Drinte'']]
[[Kategory:Histoaryske geografy]]