T.E. Lawrence: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
wurk
wurk
Rigel 2:
[[Ofbyld:Te lawrence.jpg|thumb|Thomas Edward Lawrence]]
[[Ofbyld:Ljidda.jpg|thumb|Lawrence yn Rabigh, benoarden [[Jeddah]], 1917]]
'''Thomas Edward Lawrence''' ([[Tremadog]] ([[Wales]]), [[16 augustus]] [[1888]] – [[Clouds Hill]] ([[Ingelân]]), [[19 maaie]] [[1935]]) wie in [[Grut-Brittanje|Britsk]] [[proazaSkriuwer|proazaskriuwer]]skriuwer, [[argeolooch]] en [[militêr]]. Hy waard ferneamd ûnder de namme '''''Lawrence of Arabia'''''.
 
==Leven Libben ==
Lawrence waswie eenin legendarischelegindarysk figuurpersoan uitút de [[Earste Wrâldkriich]]. Vanuit zijn belangstelling voor de [[Midsieuwen]], de [[Krústocht]]en en de ridderromantyk vertrokreizge Lawrence voor1909 defoar eersteit keerearst naarnei hetit [[Midden-Easten]] inen 1909learde endêr leerde erit [[Arabysk spreken]]. InBy 1914,it bijútbrekken hetfan uitbrekende vanoarloch deyn oorlog1914, waswie er oan hijit werkzaamwurk alsas argeolooch inyn [[KarkemishKarkemisj]], inyn hetit zuidensuden vanfan het huidigeit Turkije. Hijfan namno. Lykas netin zoals vele anderesoad Britten inyn diedy dagentiid naam dienster intsjinst yn hetit leger.
 
HijHy werdwaard officieroffisier bijby de Britske inlichtingendienstynljochtingestjinst inyn Egypte. Dankzij zijn kennis van de regio en de taal werd hij aangesteld als verbindingsofficier tussen het geallieerde leger en het toen nog losse stammenverband in het gebied van de [[Hidjaz]] (no [[Saoedy-Araabje]]). De bedoeling was om de Duits-Ottomaanse alliantie onder druk te zetten door een nieuw front in het Midden-Easten te openen, richting het [[Ottomaanske Rijk]].
 
Het lukte hem [[Hoessein ibn Ali]], de [[sjarief fan Mekka]], over te halen om aan de Britse kant tegen de Ottomanen te vechten. Zo brak onder leiding van diens zoon [[Faisal I fan Irak|emir Faisal]] en met advies van Lawrence de [[Arabyske opstân]] uit. Lawrence drukte hiermee zijn persoonlijke aspiraties uit naar een pan-Arabische natie. Hij slaagde erin dankzij zijn persoonlijkheid grote Britse financiële steun te verkrijgen en de onafhankelijkheidsgedachte, om het losse verband van stammen om te vormen tot één doeltreffend [[guerrilla]]leger, ingang bij de Arabieren te doen vinden. Dit leger blies spoorlijnen op en verlamde het Ottomaanske leger, dat vele malen groter was.
Rigel 18:
Nettsjinsteande syn befoardering ta de rang fan kolonel, naam er yn 1922 ûnder de namme John Hume Ross, yn 1923 weromferoare yn T.E. Shaw, as gewoan soldaat wer tsjinst yn it Britske leger by de doe koartlyn oprjochte [[Royal Air Force]] (RAF). Maar er kwam té veel publiciteit toen uitkwam dat dé kolonel Lawrence gewoon soldaat was en hij moest de anonimiteit opzoeken bij het ''Royal Tank Corps''. Na herhaaldelijke persoonlijke verzoeken aan de legerleiding om overplaatsing naar de RAF werd dat verzoek uiteindelijk ingewilligd. Foar de RAF wurke er noch in stikmannich jierren yn wat no [[Pakistan]] is. Maar vanwege nieuwe speculaties in de media over spionageactiviteiten aldaar, gie er werom nei Grut-Brittanje. Yn syn lêste warbere jierren dwie er dwaande mei ûndersyk nei flugge rêdingsboaten.
 
Lawrence stoar yn 1935 mei 46 jier, mar in pear wike nei syn pinsjoenearring, nei in ûngemak mei syn [[Brough Superior]]-motorfyts tichtby syn hûs ([[''Clouds Hill]])'' yn it Ingelske [[Moreton (Dorset)|Moreton]] ([[Dorset]]), dêr't hy ek te hôf brocht waard.
 
== Film ==
Lawrence waard ferneamd neidat de Amerikaanske sjoernalist [[Lowell Thomas]] in film mei oarspronklik byldmateriaal (''"With Allenby in Palestine and Lawrence in Arabia"'') oer de Arabyske opstân sjen liet yn teaters yn grut-Brittanje en Amearika. De film ''"Lawrence of Arabia"'' fan [[David Lean]] út 1962, mei haadrollen foar [[Peter O'Toole]] en [[Omar Sharif]], brocht Lawrence werom yn it publike omtinken. De film helle sân [[Academy Award]]s, ek ien foar Bêste Film.
 
Line 35 ⟶ 36:
*[http://www.guardian.co.uk/theguardian/1935/may/19/fromthearchive The Guardian 19 maaie 1935 - Lawrence of Arabia ferstoarn]
*[http://en.qantara.de/The-Recalcitrant-Hero/15932c16122i1p169/index.html ''The Legend of Lawrence of Arabia: The Recalcitrant Hero'']
*[http://www.historynet.com/magazines/military_history/3032226.html ''T. E. Lawrence: The Enigmatic Lawrence of Arabia''] article by O'Brien Browne
*[http://www.al-bushra.org/arabwrld/lawrance.htm ''Lawrence of Arabia'': wol en net wier (in Arabyske fyzje) fan Lucy Ladikoff]
{{commonscat|Thomas Edward Lawrence}}