Atanarik: ferskil tusken ferzjes

'''Atanarik''' († [[25 jannewaris]] [[381]]) wie in foaroanman by de [[Fisigoaten]] (TervingiTervingy). Syn bewâld lei tusken likernôch [[355]]<ref>H. Schreiber (1979), "De Goaten, side 85''. </ref> oant [[380]] oer in gebiet yn Walachije en Bessaraabje. Hy stiet bekend as in ûntwikkelt foarst dy't yn de skriftlike boarnen fan dy tiid kening en rjuchter neamd waard. Hy fierde kriich tsjin de Romeinen en ferfolge de kristenen ûnder syn folk.

De beneaming fan rjuchter dy't de Romeinen foar AthanarikAtanarik brûkten is neffens de Eastenrykse historikus [[Hermann Schreiber|H. Schreiber]] stoelenstoeld op in fersin. <ref>H. Schreiber (1979), "De Goten, Vorsten en vazallen, side 89''. </ref> It Goatyske wurd foar kening ''thiudan'' hearde de Romeinen namentliknammentlik as ''iudex'' (Latynsk foar rjuchter) yn de earen. By wize fan fersin hawwe sy de titel kening mei rjuchter ferwiksele. It inkele feit dat Atanarik neffens de Romeinen de titel fan ''rex'' ôfwiisde krige dêrtroch ek in logyske ferklearring. Hy woe net "rex" neamd wurde, it Romeinske wurdt foar kening, mar gewoan "thiudan".

== OorlogKriich metmei Rome ==

Atanarik wurdt foar it earst yn de skiednis neamd yn [[365]]. Dat jier docht syn folk de Fisigoaten in ynfal yn it Romeinske Ryk besuden fan de Donau-grins. LegeraanvoerderLegeroanfierder [[Prokopius]] werdwaard doortroch keizer [[Flavius Iulius Valens|Falens]] uitgestuurdder omop zichútstjoerd metom de invallenGoaten bezigfuort te houdenjeien. Prokopius lit him lykwols ta keizer útroppe en slút in ferdrach mei de Goaten. Atanarik wie yn dy tiid wurdfierder fan de Goatyske lieders. Goed 3.000 Goaten waarden nei himProkopius tastjoerd, mar doe't dy yn yn [[Konstantinopel]] arrivearren, by bliken dat Proopiusde usurpator al terjochtstelle wie. uteerd. Een usurpator [[Marcellus (usurpator)|Marcellus]] liet zich tot (tegen)keizer uitroepen met steun van de Goten, maar ook hij overleed of moest aftreden. Hierna trokken de Goten zich naar hun eigen gebied terug. Daar werden ze door Valens' troepen ingehaald en in diverse Thracische steden gevangengezet. Athanarik eiste hun vrijlating en teruggave, maar dat gebeurde niet.

Keizer Falens riede himin tagrutte bereiddestrafekspedysje eenta strafexpeditieom tegentsjin de Goten voor vanwege hun steun aan Procopius. Het argument van de Goten dat ze slechts reageerden op wat een verzoek van Rome leek om troepenGoaten te leverenfieren volgensfanwege hetharren foederativerdragstipe accepteerdeoan Valens nietProkopius. InYn [[367]] trokkenstutsen desyn troepen van Valens de rivier de [[Donau]] overoer en drongenkrongen hetit GotischeGoatyske gebiedgebiet binnen. AthanarikAtanarik trokgong metmei zijnsyn troepen terug,de Romeinen waardoorút de Romeinenwei, vernielingensadat kondende aanrichtenRomeinen inyn Walachije. Hetfernielings jaaroanbrochten. daaropEk stroomdeyn de Donaujierren over,dêrnei waardoorgie eende aanvalkriich werdmei afgehoudentuskenskoften troch. InYn [[369]] trokkenmûne dedat troepenút deta Donauin overgrutte enfjildslach vielenyn zeBessaraabje Bessarabiëtusken binnen.Romeinen Heten monddeGoaten uitdêr't init eenheale veldslagleger tussenfan deAtanarik troepenby vanbelutsen Valenswie. enDe hetslach halvewaard legerferlern vantoch Athanarik.Atanarik Dezemar verloordy maarkoe wisthim zich zodanig terug tesadanich trekkentebeklûke dat de verliezenferliezen beperktbeheind blevenbleaune. InYn septemberseptimber slotenslute ValensFalens en AthanarikAtanarik vredefrede. OmdatDe Atanarikfrede alswaard rechterûndertekene hadop gezworenin geenskip Romeinsop gebiedde teDonau. betreden,De werdGoaten ûnthjitten de vredeRomeinen ondertekendit opryk eennet schiplanger opbinnen dete [[Donau]].kommen In deze vrede behielden deen Gotenbehâlde hunharren status vanfan 'foederati' en 'amici' (vriendenfreonen) vanfan hetit RomeinseRomeinske Rijk,Ryk. maarDe dehannel handel tussentusken de tweetwa statensteaten werdwaard beperktbeheine totta tweetwa grensposten,grinsposten. en de jaarlijkse betaling van de Romeinen aan de Goten werd beëindigd.

== Kristenenferfolging 369-372 ==

NadatNeidat er frede sletten hie, adat hij de overeenkomst getekend had, kon Atanarik zich weer met binnenlandse problemen bezighouden. Tusken [[369]] en [[372]] kaam it ta in grutte kristenenferfolging by Goaten. HetIt christendomkristendom, (zowelsawol hetit [[katholicismekatolisisme]] alsas hetit [[arianisme]]), waswie inyn de vierde4e eeuwieu bijby de GotenGoaten inyn opkomst. Dat wie foaral te tankjen oan it missy-wurk earder troch [[Wulfila]]. Foar Atanarik as oertsjûge heiden wie it kristendom net allinnich in bedriging foar de stamgoaden, mar kristenen waarden troch him ek sjoen as temûke hantlangers fan de Romeinen. Al earder wie by de Goaten tsjin kristenen optreden. Earder kristenenferfolgingkristenenferfolgings hawwe en eerdere christenvervolging (mogelijk geleid door Atanariks vader) had al rond 348 plaatsgevonden, en een groep Gotische christenen (waaronder [[Ulfila]]) leefde sindsdien in de Romeinske provincie [[Moesia]] (de ''[[Gothi minores]]''). Elke stam moest een afgodsbeeld centraal stellen en iedereen moest daaraan offeren. Wie weigerde moest ter dood gebracht worden.