Swarte Dea: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
JYBot (oerlis | bydragen)
L r2.7.1) (Bot - derby: si:කළු මරණය
Robbot (oerlis | bydragen)
L Robotgeholpen doorverwijzing: DNA - Verwijzing(en) gewijzigd naar Desoksyribonukleïnesoer
Rigel 10:
|}
 
'''De Swarte Dea''' is de namme foar in [[epidemy]]ske sykte dy't tusken [[1347]] en [[1351]] yn Europa omgie en in soad slachtoffers makke, soms tsientallen persinten fan de befolking. De epidemy koste wrâldwiid tusken de 75 en 100 miljoen minsken it libben. Meastal waard al oannomd dat it hjir om de [[Pest (sykte)|pest]] gie, mar hjiroer bestie oant foar koart gjin absolute wissichheid. De mooglikheid dat de epidemy feroarsake waard troch in [[filofirussen|filofirus]] waard ek iepenlitten. Ta dizze groep fan firussen hearre ûnder mear it [[ebolafirus]] en it [[marburgfirus]]. Mar de pest wurdt net feroarsake troch in firus, mar troch de [[baktearje]] ''[[Yersinia pestis]]'', dy't ferspraat wurdt troch [[flie]]ën dy't benammen op de [[swarte rôt]] parasitearje. Dat in baktearje de oarsaak wie fan de pest en dat dizze baktearje fersprate waard troch flieën op rôten, waard pas hûnderten jierren letter bekend. Ut oerlevering en tekeningen witte wy dat de Swarte Dea bûlen (swolling fan de [[lymfeklier]]en), fergelykber mei de Aziatyske [[bûlepest]] út de [[18e ieu]], feroarsake. Dit steunt de teory dat it by de Swarte Dea om bûlepest gie. Yn 2010 waarden spoaren fan de Yersinia pestis baktearje yn it [[Desoksyribonukleïnesoer|DNA]] fûn fan skrinkels út massagrêven dêr't slachtoffers fan de Swarte Dea yn begroeven binne. <ref>http://news.discovery.com/history/black-death-plague-bacteria.html</ref>
 
== Oarsprong ==