Atanarik: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Xqbot (oerlis | bydragen)
L r2.7.3) (Bot - derby: an:Atanarico
eefkes oan wurke
Rigel 1:
{{wurk}}
'''Atanarik''' († [[25 jannewaris]] [[381]]) wie in foaroanman by de [[Fisigoaten]] (Tervingy). Syn bewâld leihat lein tusken likernôch [[355]]<ref>H. Schreiber (1979), "De Goaten, side 85''. </ref> oant [[380]] oer in gebiet yn Walachije en Bessaraabje. Hy stiet bekend as in ûntwikkelt foarst dy't yn de skriftlike boarnen fan dy tiid kening en rjuchter neamd waard. Hy fierde kriich tsjin de Romeinen en ferfolge de kristenen ûnder syn folk.
 
== Kening of Rjuchter ==
De beneaming fan rjuchter dy't de Romeinen foar Atanarik brûkten is neffens de EastenrykseEastenrykske historikushistoarikus [[Hermann Schreiber|H. Schreiber]] stoeld op in fersin. <ref>H. Schreiber (1979), "De Goten, Vorsten en vazallen, side 89''. </ref> It Goatyske wurd foar kening ''thiudan'' hearde de Romeinen nammentlik as ''iudex'' (Latynsk foar rjuchter) yn de earen. By wize fan fersin hawwe sy de titel kening mei rjuchter ferwiksele. It inkele feit dat Atanarik neffens de Romeinen de titel fan ''rex'' ôfwiisde krige dêrtroch ek in logyske ferklearring. Hy woe net "rex" neamd wurde, it Romeinske wurdt foar kening, mar gewoan "thiudan".
 
== Kriich mei Rome ==
Atanarik wurdt foar it earst yn de skiednis foar it earst neamd yn [[365]]. Dat jier docht syn folk, de Fisigoaten, in ynfal yn it Romeinske Ryk besuden fan de Donau-grins. Legeroanfierder [[Prokopius]] waard troch keizer [[Flavius Iulius Valens|Falens]] der op útstjoerd om de Goaten fuort te jeien. ProkopiusLykwols lit Prokopius him lykwols ta keizer útroppe en slút in ferdrach mei de Goaten. Atanarik wie yn dy tiid wurdfierder fan de Goatyske lieders. GoedHy stjoerd goed 3.000 Goaten waardenfoar stipe nei Prokopius tastjoerdta, mar doe'tas dy yn yn [[Konstantinopel]] arrivearren, bydocht bliken dat de usurpator al troch de Romeinen terjochtstelle wie. EenDe Goaten stipe in oare usurpator [[MarcellusMarsellus (usurpator)|MarcellusMarsellus]] lietdy't zichhim totta (tegentsjin)keizer uitroepenútroppe met steun van de Gotenlit, maarmar ookas hijdy ek overleedstjert of moestôftrêde aftreden.moat Hierna trokkenlutsen de Goten zich naar hun eigenGoaten gebiedharren terugtebek. DaarTroch werdende zetroepen doorfan Valens'Falens troepenwurde ingehaaldsy ynhelle en inyn diversediverske ThracischeTrasyske steden gevangengezetfinzen set. AthanarikAtanarik eisteeasket hunharren vrijlatingfrij ente teruggavelitten, maarmar dat gebeurdebart nietnet.
 
Keizer Falens riede in grutte strafekspedysje ta om tsjin de Goaten te fieren fanwege harren stipe oan Prokopius. Yn [[367]] stutsen syn troepen de rivier de [[Donau]] oer en krongen it Goatyske gebiet binnen. Atanarik gong mei syn troepen de Romeinen út de wei, sadat de Romeinen yn Walachije fernielings oanbrochten. Ek yn de jierren dêrnei gie de kriich mei tuskenskoften troch. Yn [[369]] mûne dat út ta in grutte fjildslach yn Bessaraabje tusken Romeinen en Goaten dêr't it heale leger fan Atanarik by belutsen wie. De slach waard ferlern toch Atanarik mar dy koe him sadanich tebeklûke dat de ferliezen beheind bleaune. Yn septimber slute Falens en Atanarik frede. De frede waard ûndertekene op in skip op de Donau. De Goaten ûnthjitten de Romeinen it ryk net langer binnen te kommen en behâlde harren status fan 'foederati' en 'amici' (freonen) fan it Romeinske Ryk. De hannel tusken de twa steaten waard beheine ta twa grinsposten.