Perikles: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Nije Side: {{wurk}} '''Perikles''' (Gryksk: Περικλῆς) (Kolargos, 495 f. Kr. - Atene, 429 f. Kr.), wie generaal en steatsman fan Atene. ...
(Gjin ferskil)

De ferzje fan 14 okt 2012 om 12.57

Perikles (Gryksk: Περικλῆς) (Kolargos, 495 f. Kr. - Atene, 429 f. Kr.), wie generaal en steatsman fan Atene. Hy stiet bekend as in charismatysk lieder en jilde yn it tiidrek dat Atenea har grutste kulturele en politike bloeitiid trochmakke as de net kroande lieder fan de sted. Troch syn persoanlikheid en optreden wurdt de hiele perioade betiids ek 'de ieu fan Perikles’ of 'gouden ieu fan Atene' neamd.

Oan dizze side wurdt noch wurke!

Fier hjir asjebleaft gjin bewurkings út
oant de skriuwer mei de side klear is.


Jeugd

Perikles waard nei alle gedachten om-ende-by 500 f. Kr. berne yn Kolargos, in plak by Atene. Troch syn mem Agariste, in nicht fan Klistenes, wie hy besibbe mei de Alkmaeoniden famylje, in laach dy't nochal oer wat ynfloed beskikten. Syn heit Ksantippus hie rom opdien as oerwinner yn de Mykale. As fyftjinjierrige jongen waard hy mei in protte oaren út de stêd nei Salamis evakuearre doe't de stêd oanfallen waard troch Perzje. Nei de Perzyske nederlaach kearde hy werom nei it befrijde Atene en oanskôge de werbou fan de ferwoaste stêd.

Yn syn jeugdjierren waard Perikles foarme troch de ferljochte ideeën fan learmasters lykas de musikus Damon en de filosoof Anaksagoras, dêr't hy mei befreone wie.

Politiek

Daarna trad hij vrij snel op de voorgrond in de democratische stroming in de Atheense politiek. Hij had Ephialtes gesteund bij de onttroning van de Areopagus en na diens gewelddadige dood in 461 werd hij de onbetwiste leider van de democratische partij. Tussen 460 en 445 werd hij herhaaldelijk tot strateeg gekozen en leidde hij succesvolle veldtochten, onder meer tegen Boeotië en Aigina. Aldus begon hij onmiddellijk de machtsuitbreiding van Athene na te streven door de reorganisatie van de Delische Bond. Onder zijn leiding ontwikkelde deze bond zich steeds meer tot een Atheens imperium, waarin de bondgenoten een ondergeschikte status kregen. Nadat er met Perzië in 449/448 eindelijk officieel de vrede was gesloten, werd de toenemende spanning met aartsrivaal Sparta in 446 ook bezworen door een dertigjarige vrede, waarna Perikles aan de verwezenlijking van zijn politieke ideaal kon beginnen. Een poging om in Athene een Panhelleens congres samen te brengen, waardoor de hegemonie van Athene duidelijk tot uiting zou komen, heeft weinig succes gehad door tegenwerking van Sparta. De stichting van de Panhelleense kolonie Thurii in Zuid-Italië (444 v.Chr.) heeft niet de steun gekregen waarop Perikles gehoopt had.

In de binnenlandse politiek radicaliseerde hij de democratische instellingen, vooral door de invoering van een staatsuitkering voor het deelnemen aan rechtbanken en het vervullen van andere openbare functies. Deze hervorming maakte het ook voor burgers uit de laagste vermogensklassen mogelijk daadwerkelijk hun burgerrechten en –plichten te vervullen zonder derving van de noodzakelijke inkomsten voor hun levensonderhoud. Op cultureel gebied nam hij het initiatief tot de bouw van onder meer het Parthenon, en steunde hij kunstenaars en geleerden als Anaxagoras, Sophocles, Phidias, Herodotos en Protagoras, met wie hij meestal persoonlijk bevriend was. Politieke tegenstanders die de grote staatsman zelf niet durfden trotseren richtten vaak hun aanvallen tegen deze vrienden, of tegen Aspasia, die zijn levensgezellin was nadat hij zich van zijn wettige vrouw had laten scheiden.

Toen de Peloponnesische Oorlog onvermijdelijk werd, en Attika jaarlijks verwoest werd door de Spartanen onder koning Archidamus II, raakte het Atheense volk ontevreden over Perikles’ strategie. Op grond van een onduidelijke aanklacht wegens verduistering van staatsgeld zette men hem af als strateeg, maar vrijwel onmiddellijk betreurde het volk deze beslissing en herkoos hem voor het jaar 429. De ongegronde verdachtmaking heeft echter zijn levenskracht gebroken. Perikles was op de oorlog voorbereid, maar kon zijn oorlogsplan niet ten uitvoer brengen: inmiddels was in Athene de pest uitgebroken en hij was een der eerste slachtoffers van de ziekte. Hij overleed in de herfst van het jaar 429, nadat hij eerst zijn beide zonen Xanthippos en Paralos aan de moordende ziekte had zien bezwijken.

Karakterschets

Perikles dankte zijn charisma vooral aan zijn buitengewone welsprekendheid. “De godin der overreding zat op zijn lippen”, beweerde de dichter Eupolis. Thukydides heeft zijn redenaarstalent vereeuwigd met de beroemde lijkrede (“Epitaphios”) die Perikles uitsprak bij de herdenkingsplechtigheid voor de eerste gesneuvelden uit de Peloponnesische Oorlog. Hoewel van aristocratisch komaf en een hooghartig karakter - de ‘Olympiër’ noemden zijn opponenten hem - heeft Perikles zich als politicus een democratische visie eigen gemaakt en deze in dienst gesteld van zijn vaderstad Athene, die hierdoor dé antieke democratie bij uitstek werd en de suprematie verkreeg in de Griekse wereld. Door zijn beleid konden de handwerkslieden ruim in hun levensonderhoud voorzien met de vele bouwprojecten op de Akropolis en in de Piraeus. Arme burgers konden zich door vergoeding voor staatsdienst opwerken, zodat iedereen zich met staatszaken kon bezighouden.

Perikles had mogelijk een aangeboren schedelvervorming: de komediedichter Kratinos noemde hem in een van zijn stukken spottend komkommerkop. Om dit gebrek enigszins te flatteren droeg hij in het openbaar vaak een helm en liet hij zich liefst op die manier portretteren.

Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA