William Blake: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
JYBot (oerlis | bydragen)
L red., neat oan de hân
Rigel 3:
 
== Biografy ==
Blake waard berne yn in waarm, net konvinsjoneel, middenstânsgesin yn [[Londen]]. Syn heit James wie fan [[Ierlân|IerskeIersk]] komôf en hjitte eigentlik O'Neill. De jonge William wie in koppige jongenjonge; hy gie net nei skoalle en krige syn oplieding gruttendielsfoar it grutstepart fan syn mem. Hy lies alles wat los en fêst siet, wêrûnderûnder oaren [[William Shakespeare|Shakespeare]], [[John Milton|Milton]], [[Ben Jonson]] en de [[bibel]] en stiek ek it noadige op fan [[Frânsk]], [[Italjaansk]], [[Latyn]], [[Gryksk]] en [[Hebrieusk]]. Al gauRillegau foel syn artistike talint op en oanmoedige. Ek die bliken dat er oer in [[mystyk|mystike]] ynslach beskikte,hie. hyHy seachhie fisioenen, dêr't er him yn syn letter libben troch late litte soe.
 
Mei fjirtjin jier gie hy yn de lear by de grafikus James Basire. DizzeDy lit him sketsen en tekenings meitsje fan [[Westminster Abbey]] en oare âlde tsjerken yn [[Londen]]. Yn dy tiid ûndergie hy de ynfloed fan de [[gotyk]]. Doe't er 21 jier wie, waard er talitten op de Royal Academy. Hy woe lykwols mear wêze as allinnich grafikus en fersette him boppedat tsjin de oerhearskjende konvinsjonele keunstopfettings. Nei syn houlik mei Catherine Boucher yn 1782 wistslagge erit him, op oanstean en mei stipe fan inkele freonen, in earste publikaasje ferskine te litten: ''Poetical sketches'' (1783).
[[Ofbyld:THe Four Zoas.jpg|thumb|left|De Fjouwer Zoas út de [[mytology]] fan William Blake]]
Hoewol't syn mystike ynslach late ta wurk mei in protte symbolyk en, meastentiids tsjuster wurk, dêr't er in eigen mytology yn ûntwikkele, ferskynde fan him yn 1789 ''Songs of Innocence'' mei ienfâldige lyryske gedichten. Yn 1794 waard hjiryndêr yn in werútjefte ''Songs of Experience'' oan tafoegetaheakke. Dat lêste wurk waard nea apart útjûn, mar opnaam mei it eardere, ûnder de titel ''Songs of Innocence and of Experience showing the Two Contrary States of the Human Soul''.
 
Syn wichtichste prozawurk,proazawurk mei gravueres, ''The Marriage of Heaven and Hell'', ûntstie yn 1790. Yn dat wurk is syn ferlangenlangstme nei frijheid dúdlik te sjen. It hjiryndêryn opnommen ''Proverbs of Hell'' befettet in koarte werjefte fan syn libbens- en keunstbeskôging; syn revolúsjonêre ideeën ferwurde hyer yn ''The French Revolution'' (1791), ''America'' (1793) en ''Visions of the Daughters of Albion'' (1793). Yn syn lettere wurkenwurk, aslykas ''Milton'' (1804-1808) en ''Jerusalem'' (1804-1820), makket syn wanhoop plak foar in filosofy dêr't de rêding sjoen wurdt yn leafde en ferjouwing.
 
Yn 1794 makke hy it skilderij 'The Ancient of Days'. It doek hatmei in grutte fan 23,3 sm × 16,8 sm. De technyk dy't William Blake dêrby brûkte wie reliëfetsen mei wetterferve. It wurk wurdt bewarre yn it [[British Museum]] yn Londen.
 
Ut it wurk fan William Blake docht goed bliken dat er de ferbylding wichtiger fynt as de rede. Blake pleatstset fraachtekens by alle hearsendehearskjende wearden fan syn tiid,; op it mêd fan keunst, religy en filosofy. Syn poëzy rint foarút op de grutte feroarings dy't komme soenen: it loslitten fan de konvinsjes fan de 18e ieu.
 
De drege mystike gedichten fan Blake wurde net in soad lêzen. Nei alle gedachten koe hyer syn ideeën dêr net goed genôch yn útdrukke. Yn de koartere gedichten lykwols, slagget it him wol folslein iepen te wêzen foar de lêzer.
 
William Blake stoar yn 1827 en waard te hôf brocht op Bunhill Fields yn Londen.
 
== Oar ==
* Syn bekendeferneamde regel ''"And did those feet in ancient time"'' is brûkt foar it nûmer [[God Song]] fan it [[Bad Religion]]-album [[Against the Grain]].
* Syn útspraak ''"The road of excess leads to the palace of Wisdom"'' waard it [[motto|credokredo]] fan de Amerikaanske rock groeprockgroep [[The Doors]], benammen fan de lead-singer [[Jim Morrison]]. De namme fan de groep ferwiist nei de fersrigel ''"The Doors of Perception"'' út ''The Marriage of Heaven and Hell''.
* Yn de film [[Dead Man]] fan [[Jim Jarmusch]] draacht de haadrolspiler de namme William Blake, ek praatseit dizzedy spiler ([[Johnny Depp]]) inkele rigels út William Blake syn gedicht "Auguries of Innocence", út: "Every night and every morn Some to misery are born, Every morn and every night Some are born to sweet delight."
 
== LiterateurLiteratuer ==
KLONSKY, MILTON - ''William Blake: the Seer and His Vision''; New York, Harmony Books. 1977. (ISBN 0-517-52940-8).
 
{{commonscat|William Blake}}