Aleksander II fan Ruslân: ferskil tusken ferzjes

Tsaar Nikolaj I stoar [[2 maart]] [[1855]] sadat Alexander de nije Tsaar fan Ruslân en gruthartoch fan Finlân waard. It earste jier fan syn regear hie er it drok mei [[Krimoarloch]] dy't syn heit mei úteinset wie. DezeDy oorlogkriich werdwaard inyn [[1856]] beëindigdeinige metmei de [[Frede fan Parys (1856)|Frede fan Parys]], wat hetbetsjutte verliezendat vanRuslân de oorlogferliezer door Rusland betekendewie. Hij kwam aan veler wens tot hervormingen tegemoet: hij verleende in 1856 gratie aan de [[Desimbristenopstân|desimbristen]] en schafteskafte inyn 1861 de [[liifeigenskip]] vanfan de boeren afôf waardoor hij in Rusland bekendstaat als de "befrijder fan Ruslân". Dit was echter vooral uit economische overwegingen gedaan. Alexander wilde namelijk een grote klasse onafhankelijke en zelfstandige boeren creëren en daarnaast een groep mensen die zou kunnen instaan voor de industriëleyndustriële behoeftesferlet die Rusland had. Ook voerde hij een zeker gemeentelijk en gewestelijk zelfbestuur in door instelling van de [[zemstvo]]'s, al werden die enkel toegelaten in de centrale delen van het land omdat Alexander vreesde dat ze de separatistische ideeën in de grensgebieden zouden versterken. Daarnaast verbeterde hij de rechtspraak, matigde de pers sensuer en verkortte in 1859 de [[tsjinstplicht]] in het leger van 25 jaar totoant 15 jaarjier.

Hy sette feroarings troch yn it [[ûnderwiis]]. Tanksy him waarden yn de jierren sechtich fan de 19e ieu nije universiteiten oprjochten. Nettsjinsteande syn herfoarmingen yn it ûnderwiis bleau it [[analfabetisme]] yn Ruslân relatyf sjoen heech (sa. 80%). Tusken [[1867]] en [[1869]] fierde hy tsjerklike herfoarmingen troch. De oplieding fan de geastliken waard ferbettere en it oartal oantal prysters waard weromdynwerombrocht. De ''tsaar-befrijder'' makke in ein oan willekeur fan de [[burokrasy]] en de polysje. Sa feroare Ruslân stadichoan fan in plysjesteat yn in [[rjochtssteat]] neffens Europeesk model.