Desidearius Erasmus: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L op gesach fan 'e Ingelske wikipedy is it skilderij fan H.H. de Jongere.
red. allegeduerigen better witte wolle....
Rigel 1:
[[Ofbyld:Holbein-erasmus2.jpg|thumb|Desiderius Erasmus, portret troch [[Hans Holbein de Jongere]].]]
'''Desiderius Erasmus Roterodamus''' ([[Rotterdam]] (wierskynlik), [[27 oktober]] [[1466]]/[[1467]]/[[1469]] (?) - [[Bazel]], [[12 july]] [[1536]] wie in Rotterdamsk [[humanisme|humanist]], [[skriuwer]] en [[filosoof]]. Syn bertedatum is net alhiel wis. Oannommen wurdt dat hyer berne is op [[27 oktober|27]] of [[28 oktober]] [[1466]] yn Rotterdam, mar eins is de ienichste boarne dy't dy ynformaasje jout, Erasmus sels.
 
== Libben ==
Erasmus is berne as ''''Gerrit Gerritszoon'''', mar hat yn [[1506]], lykas wenstich ûnder renêssânseskriuwers[[renêssânse]]skriuwers yn dy tiid, syn namme [[Latinisearring|ferlatynske]] ta Desiderius Erasmus Roterodamus. Hy gie der dêrby ûnrjochtlik fan út dat de stam Geer- yn Geert/Gerrit wat út te stean hie mei begearjen en sette dat oer yn it [[Latyn]] en it [[Gryksk]].
 
Doe't Erasmus 4 jier yn Rotterdam wenne, ferhuze er nei [[Gouda]]. Erasmus wie in oerwinneling. Syn heit wie in pryster út [[Gouda]] en syn mem Margaretha soe as famyljenamme ''Rogerius'' (Rutgers) hân hawwe. Erasmus hat syn libben lang wraksele mei syn bûtenechtlik komôf. It is sels wol oannimlik dat er yn 1469 yn Gouda berne is, en dat er dat sels oars hawwe woe om syn situaasje te fersiden.
 
Erasmus studearre û.m. fan 1495 oant 1499 yn [[Parys]]. Dêrnei ferbleau hy yn [[Ingelân]] (oant 1606), dêr't hy befreone wie mei [[Thomas More]] en [[John Colet]]. Syn belangstelling wie yn dy tiid rjochte op de Kristlike âldheid. Hy reizge in soad; hy hat in tal jierren yn [[Itaalje]] troch brochttaholden, dêrnei wer neiyn Ingelân, [[Leuven]], [[Basel]] en [[Freiburg im Breisgau]]. Hy wie in tiidgenoat en freon fan de fernijende skilder [[Albrecht Dürer]]. Erasmus is ferstoar yn Basel.
 
Erasmus prate en skreau [[Latyn]]. Rûnom yn Europa waard er erkend as ien fan de grutte tinkers fan syn tiid. Hy koe ek [[Gryksk]] en stie dêrmei oan it begjin fan de [[gymnasium]]tradysje. Troch syn kennis fan it Gryksk rekke er derfan oertsjûge dat beskate dielen fan de [[Bibel]] net goed oersetten wiene. Dêrom joech er it Grykske [[Nije Testamint]] yn printe foarm út, tsjin de sin fan syn freonen, dy't bang wienen dat de dochs al net sa sterke posysje fan de tsjerke dêrmei fierder ûnder druk komme soe te stean. Sy soene gelyk krije. Erasmus lei mei de útjefte de grûnslach foar tsjerkeherfoarmers as Luther. Dat is him troch de Katolike Tsjerke ek wol ferwiten. Mar Erasmus sels hie de fersplintering fan de tsjerke net wollen; hy woe de tsjerke feroarje, net ferfange.
Rigel 16:
In oar ferneamd wurk fan Erasmus is ''Enchiridion'' dêr't er syn tinkbylden oer wat it [[kristendom]] werklik foar de minsken betsjutte koe, yn útienset.
 
=== Keppeling om utens ===
* [http://www.elfelf.nl Webstee] fan de [[Stifting Elektroanyske Letteren Fryslân]], mei de folsleine Fryske tekst fan [http://www.elfelf.nl/lof.pdf De Lof fan de Healwizens] (PDF-triem).