James Cook: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L Bewurkings fan "95.97.22.80" (oerlis) werom set ta de ferzje fan "SamoaBot".
No edit summary
Rigel 30:
Mei syn twadde reis hie Cook foargoed fêststelt dat [[Terra Australis]] net bestie en wie hy deryn slagge, yn in tiid dêr't it normaal wie dat op in lange reis in tredde oant de helte fan de skipslju stoar, mar 4 man te ferliezen, wêrfan gjin ien oan [[skuorbûk]]. Hy brûkte [[soerkoal]] as boarne foar [[fitamine C]] foar syn manlju.
 
{{stobbe-skiednisWurk}}
== Tredde reis ==
[[Ofbyld:Cook-death.jpg|thumb|300px|De dea fan Cook]]
Yn [[1776]] giet Cook foar de tredde kear op reis. It doel is diskear om it noarden fan de Grutte Oseaan te ferkennen, en mear spesifyk de kust fan [[Noard-Amearika]]. Cook soe sjen oft it mooglik wie diende hier te zoeken naar de [[Noordwestelijke Doorvaart]]. De ekspedysje telde twa skippen, de ''Resolution'' ûnder Cook self en de ''Discovery'' ûnder [[Charles Clerke]], mei-inoar 384 man. De ''Resolution'' vertrok vanuit [[Plymouth (Engeland)|Plymouth]] op [[12 july]] 1776, de ''Discovery'' op [[1 augustus]]. Yn [[Kaapstêd]] waarden de beide schepen met elkaar verenigd en richtte men de steven naar het oosten. De [[Crozeteilanden]] en de [[Kerguelen]] werden gevonden en in kaart gebracht en via Van Diemen's Land ([[Tasmanië]]) kwam de expeditie aan in [[Nieuw-Zeeland]]. [[Rarotonga]], de [[Cookeilanden]] en de [[Tubuai-eilanden]] werden ontdekt, en men bezocht weer [[Tonga (land)|Tonga]] alvorens op [[Tahiti]] enkele maanden rust werd genomen.
 
Vanuit Tahiti voer Cook noordwaarts en ontdekte een eiland dat hij Santa Island noemde (thans [[Kiritimati]]) en een eilandengroep die hij de Sandwicheilanden noemde, maar tegenwoordig als [[Hawaï]] bekendstaat. Hij zag overigens bij dit bezoek alleen de twee westelijke eilanden [[Niihau]] en [[Kauai]]. Bij [[Heceta Head]] in [[Oregon]] bereikte hij de kust van Noord-Amerika, het eigenlijke doel van zijn reis. Hij volgde de kust noordwaarts en bracht deze in kaart, doch miste de [[Straat van Juan de Fuca]] Hij bereikte uiteindelijk via [[Unalaska]] de [[Beringstraat]], maar werd op 70°41'NB door het [[pakijs]] tegengehouden. Langs de Siberische kust van Beringstraat keerde Cook weer naar het zuiden en ontdekte daarbij [[St. Lawrence (eiland)|St. Lawrence Island]]. Via [[Unalaska]] keerde hij terug naar Hawaï.
 
Dit keer was [[Maui]] het eerste eiland dat Cook in zicht kreeg en dit eiland, evenals de andere eilanden van de archipel, werd in kaart gebracht. De bewoners waren aanvankelijk zeer vriendelijk en zagen Cook aan voor [[Lorono]], de god van de voorspoed. Toen hij echter eerst wilde vertrekken, maar daarna wegens slecht weer terugkeerde naar het [[Hawaï (eiland)|eiland Hawaï]], verslechterden de relaties aanzienlijk. Het aantal incidenten, waarbij soms met wapens gedreigd werd, groeide. Toen een [[boot (vaartuig)|boot]] door de eilandbewoners gestolen was, wilde Cook aan land gaan om een gijzelaar te nemen om zo de boot terug te krijgen. Van beide zijden was de situatie dreigend en een van de Britten schoot een Hawaïaan neer. Hierop kwam het tot een handgemeen, waarin Cook en vier van zijn mannen omkwamen. De plaats bij de [[Kealakekua Bay]] waar dit gebeurde heet nu [[Captain Cook (Hawaï)|Captain Cook]].
[[Bestand:Cook Monument Kealakekua.jpg|thumb|200px|Monument uit 1878 bij de plaats waar Captain Cook werd gedood.]]
 
[[Charles Clerke|Clerke]] nam het commando van de expeditie over en deed een nieuwe poging door de Beringstraat te varen, die echter evenmin succes had. Hij overleed aan [[tuberculose]] en het was uiteindelijk [[John Gore]] die het commando had toen de schepen in oktober [[1780]] terugkeerden naar het vaderland.
 
 
{{DEFAULTSORT:Cook, James}}